Ο κορωνοϊός πυροδοτεί την υποφώσκουσα σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας

Δεν λέει να καταλαγιάσει η μετωπική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας για τον κορωνοϊό, για την προέλευση και τον τρόπο διασποράς του. Από τη μία, τρέφεται από την επιθυμία της Κίνας να αυτοπροβληθεί σαν η χώρα που αναχαίτισε τον ιό, ανέκαμψε ταχύτερα, παρείχε υλικοτεχνική βοήθεια σε άλλες χώρες και ίσως κόψει πρώτη και την κόκκινη κορδέλα του εμβολίου. Και βέβαια δεν θέλει να είναι στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης η χώρα από όπου προήλθε.

Το πολεμικό κλίμα, όμως, τροφοδοτείται κυρίως από την άλλη όχθη, από τις ΗΠΑ, οι οποίες βρίσκονται σε προεκλογική περίοδο. Ο πρόεδρος Τραμπ ωφελείται από την δαιμονοποίηση της Κίνας και κάνει ό,τι μπορεί για να τροφοδοτεί τη σχετική φιλολογία. Διώχνει την δική του ευθύνη, επιρρίπτοντάς την στην Κίνα. Την τακτική αυτή έχει ζωτική ανάγκη, επειδή δέχεται σφοδρή κριτική για τον τρόπου που χειρίστηκε την πανδημία και για τις μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές.

Θα ήταν, όμως, επιφανειακό να περιοριστεί εκεί η ερμηνεία της έντασης που χαρακτηρίζει τις αμερικανοκινεζικές σχέσεις. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο μεγάλων του διεθνούς συστήματος έχει σταδιακά διολισθήσει σε ένα είδος ψυχρού πολέμου για την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία. Αυτός είναι ο λόγος που, εκτός από τον πρόεδρο Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους, υψηλούς τόνους εναντίον της Κίνας υιοθετούν και οι Δημοκρατικοί. Για την ακρίβεια, είναι ίσως το μόνο ζήτημα, στο οποίο τα δύο αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα φαίνεται να συναινούν. Εν τέλει, στα συντρίμμια που αφήνει ο ιός παίζεται ένα γεωπολιτικό μπραντεφέρ με αβέβαιη και πιθανώς επικίνδυνη κατάληξη.

Οι ΗΠΑ υπερασπίζονται την ηγεμονική τους θέση και η Κίνα διεκδικεί να εκμεταλλευτεί την αποδυνάμωσή τους και την αμερικανική εσωστρέφεια λόγω κορωνοϊού, με σκοπό να αρχικά να αμυνθεί στις επιθέσεις που δέχεται και στη συνέχεια να προωθήσει τις ηγεμονικές βλέψεις της. Η διαμάχη αυτή είναι δομική και δεν θα υποχωρήσει. Κατά πάσα πιθανότητα θα αποδειχθεί πολύ πιο ανθεκτική από τον κορωνοϊό.

Μετά την έκθεση της CIA, η οποία ισχυρίζεται ότι η Κίνα εμπόδισε τον ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) να εκδώσει παγκόσμια προειδοποίηση για τον κορωνοϊό εγκαίρως, σειρά πήρε το FBI. Κατηγόρησε το Πεκίνο ότι αυτές τις ημέρες Κινέζοι χάκερ και ερευνητές υποκλέπτουν πληροφορίες από αμερικανικά ινστιτούτα και εργαστήρια για το εμβόλιο.

Ακολούθησε ο ίδιος ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, καταδικάζοντας σχετιζόμενους με την Κίνα παράγοντες για προσπάθεια να κλέψουν τα αποτελέσματα έρευνας που σχετίζεται με τον κορωνοϊό. Κάλεσε, μάλιστα, το Πεκίνο να σταματήσει τέτοια κακόβουλη δραστηριότητα. Οι New York Times την Κυριακή, επικαλούμενοι αρμόδιους αξιωματούχους, ανέφεραν πως οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών γνωρίζουν για προσπάθειες Κινέζων κατασκόπων να έχουν πρόσβαση στις αμερικανικές έρευνες για το εμβόλιο.

Κινεζική αντεπίθεση

Η Κίνα αντεπιτέθηκε. Κατηγορεί τους Αμερικανούς ότι την δυσφημούν. «Η Κίνα εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά της και την έντονη αντίθεσή της στην αμερικανική δυσφήμηση», απάντησε σήμερα ο Ζάο Λιζιάν εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών. Θύμισε ότι ήδη κινεζικές εταιρείες βιοτεχνολογίας έχουν τέσσερα διαφορετικά εμβόλια που υποβάλλονται σε κλινικές δοκιμές. Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε δημοσιευτεί ένα άρθρο 30 σελίδων και 11.000 λέξεων σε ιστοσελίδα του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο απαντούσε αναλυτικά στις αμερικανικές κατηγορίες.

Στην παρατεταμένη αυτή σύγκρουση, ο Αμερικανός πρόεδρος ρίχνει συστηματικά λάδι στη φωτιά: «Έχω πολύ καλή σχέση με τον Κινέζο πρόεδρο, αλλά προς το παρόν δεν θέλω να του μιλήσω», είπε ο Τραμπ σε συνέντευξη που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο Fox Business. Δεν απέκλεισε, μάλιστα, και το ενδεχόμενο κυρώσεων. «Υπάρχουν πολλά πράγματα που θα μπορούσαμε να κάνουμε. Θα μπορούσαμε να διακόψουμε κάθε σχέση».

Οι ΗΠΑ έχουν σε αυτή την αντιπαράθεση έναν διακριτικό σύμμαχο. Οι υπόλοιπες δυτικές χώρες, μπορεί να μην υιοθετούν τη ρητορική του Τραμπ, αλλά τηρούν στάση ανάσχεσης της Κίνας. Τόσο η Βρετανία, όσο και η Γαλλία ζητούν «ενδελεχή έρευνα», ισχυριζόμενες ότι υπάρχει «έλλειψη ζωτικών πληροφοριών από την Κίνα». Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε αυτή την σύγκρουση, το θύμα είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο οποίος κατηγορείται από τους Δυτικούς ότι καθυστέρησε να κηρύξει συναγερμό, επειδή υποχώρησε σε κινεζικές πιέσεις.