Ο νεοθωμανισμός νίκησε την κρίση – Τι δεν καταλαβαίνει η Δύση

Πριν την διεξαγωγή του χθεσινού πρώτου γύρου των εκλογών στην Τουρκία όλα τα δυτικά mainstream (και κατ’ επέκταση πολλές δυτικές κυβερνήσεις) επιθυμούσαν διακαώς την εκθρόνιση του “υπερδύναμου” και “ανίκητου” “νέου Σουλτάνου” Ταγίπ Ερντογάν. Εκτιμώντας μάλιστα ότι τα όντως άσχημα οικονομικά στοιχεία της τελευταίας ερντογανικής διακυβέρνησης (πληθωρισμός, υποτίμηση της τουρκικής λίρας κ.α.) αποτελούν “ισχυρό χαρτί”, οι δυτικοί επένδυσαν στην “ανατροπή”, στηρίζοντας ανοιχτά ένα ετερόκλητο μέτωπο κομμάτων που μοναδικό συνεκτικό του στοιχείο ήταν “βασικά, να φύγει ο Ερντογάν”.

Μετά την χθεσινή εκλογική νίκη του Ερντογάν, που μετατρέπει τον δεύτερο εκλογικό γύρο σε δύο εβδομάδες σε τυπική διαδικασία, όλοι διαπιστώνουν ότι τελικά οι εκλογές αυτές δευτερευόντως αφορούσαν την εσωτερική πολιτική και τα οικονομικά της Τουρκίας. Πολύ περισσότερο ήταν ένας αγώνας κυρίως για την γεωπολιτική θέση της Τουρκίας, τα παγκόσμια ζητήματα, αλλά και την ισλαμική ταυτότητα. Το γεγονός ότι ο Ερντογάν οραματίζεται, ως ανεξάρτητος “Μεγάλος Παίχτης”, τον “Τουρκικό 21ο Αιώνα”, τον ισλαμικό Παντουρανισμό και μιλά για “Οθωμανούς και Σελτζούκους!”.

“Οράματα” που θα έπρεπε όμως να γνωρίζουν όλοι – και στην Αθήνα – ότι είναι πλειοψηφικά στη σημερινή Τουρκία και αυτό αποτυπώθηκε στο χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα. Μια πραγματικότητα που ισχύει τουλάχιστον από το 2016 και το αποτυχημένο πραξικόπημα, καθώς ο πολιτικός αγώνας στην Τουρκία γίνεται πλέον για την εθνική ταυτότητα και την θρησκευτική πίστη και όχι τόσο για τα ακριβά “κρεμμύδια και πατάτες”. Γεγονός που γνώριζε καλά ο Ερντογάν, όταν ειρωνευόμενος τους πολιτικούς του αντιπάλους που εστίαζαν τον προεκλογικό τους αγώνα στην ακρίβεια, προέτρεπε στους πιστούς ψηφοφόρους του: «Δεν θα θυσιάσετε τον ηγέτη σας για κρεμμύδια και πατάτες».

Ηγέτης παγκόσμιου διαμετρήματος

Και είναι προφανές ότι ο μόνος ηγέτης παγκόσμιου διαμετρήματος σήμερα στην Τουρκία είναι ο Ερντογάν, πολύ περισσότερο που ο κεμαλισμός έχει τελειώσει προ πολλού, και κατ’ επέκταση ο κεμαλικός δυτικός προσανατολισμός. Και αυτόν τον αυταρχικό ηγέτη εμπιστεύονται οι Τούρκοι, κυρίως οι φτωχοί και οι συντηρητικοί που αποτελούν την πλειοψηφία της “τριχοτομημένης” Τουρκίας. Για αυτούς, ο Τούρκος “Σουλτάνος”, με την ιδιότυπη οικονομία που ακολουθεί, είναι και σαν μια αύξηση της διευκόλυνσης “τραπεζικής υπερανάληψης”. Και αυτό είναι για τους φτωχούς κι απόκληρους της παγκοσμιοποίησης και του νεοφιλελευθερισμού το μέγιστο που μπορεί να ελπίζουν.

Ο Ερντογάν έδειξε σε αυτούς τους Τούρκους πως είναι «ο σωστός άνθρωπος, στη σωστή στιγμή», όπως έγραφε ένα προεκλογικό του σύνθημα, σε μια ισχυρή γεωπολιτικά χώρα. Είναι ο μόνος στην Τουρκία που μπορεί να αντισταθεί στις δυτικές πιέσεις, με τον τρόπο που η πλειοψηφία των Τούρκων το επιθυμεί και μάλιστα με υπερηφάνεια. Το έδειξε κι όταν το 2020 μετέτρεψε την Αγία Σοφία από κεμαλικό μουσείο σε τζαμί και όταν προσκαλούσε τους αντιμαχόμενους στον πόλεμο στην Ουκρανία για διαπραγματεύσεις στην Τουρκία.

Η Τουρκία, όπως γράφει σήμερα στο γερμανικό Τύπο μια Τουρκάλα δημοσιογράφος, «μπορεί να ανοίξει ή να κλείσει τα σύνορα προς τα δυτικά. Όχι μόνο συμβολικά, αλλά και από άποψη της realpolitik – απλά κοιτάξτε τη Γέφυρα του Βοσπόρου». Όμως, προσθέτει, «κανείς στην Τουρκία δεν θέλει να συμμετάσχει στην κατάρρευση της Δύσης. Ο δρόμος του Ατατούρκ έχει από καιρό εγκαταλειφθεί. Και αν κάποιος κοιτάξει τη Δύση τότε είναι περισσότερο από κατανοητό το γιατί. Ο επερχόμενος δεύτερος γύρος θα μπορούσε να γίνει φάρσα, ένα είδος εκδήλωσης ή θέατρο δημοκρατίας. Οι Τούρκοι αγαπούν το δράμα και την αναστάτωση – και στο τέλος πάντα καταλήγουν την παλιά τους Τάξη Πραγμάτων».