Ο Όρμπαν και το πρόβλημα ταυτότητας της ευρωπαϊκής Δεξιάς

Η κρίση Όρμπαν, η οποία ταλανίζει μήνες τώρα την ΕΕ, έχει κορυφωθεί το τελευταίο διάστημα, εξαιτίας πρωτοβουλιών της ουγγρικής κυβέρνησης. Παραλλήλως όμως, λόγω των ευρωεκλογών έχει μεταφερθεί στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Η ροή των εξελίξεων ωστόσο  καθιστά πλέον τους χαρακτηρισμούς «λαϊκιστής» και «ακροδεξιός» ανίκανους στο να καλύψουν τις χαοτικές διαφορές με τις  οποίες η ευρωπαϊκή δεξιά αντιμετωπίζει την κοινή ευρωπαϊκή πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα.

Ο Όρμπαν δεν ξεκίνησε χθες την διαφοροποίησή του από τις απόψεις του κύριου κορμού των κομμάτων του ΕΛΚ, τα οποία είναι αυτά που επέβαλαν τις πολιτικές λιτότητας στην Ευρώπη και τους περιορισμούς στα εθνικά κράτη έναντι των υπερεξουσιών των Βρυξελλών.

Απότοκος της παγκοσμιοποίησης, όπως και οι Σαλβίνι και Ντι Μάιο στην Ιταλία, αλλά και όλα τα φυγόκεντρα και αποσχιστικά ως προς την ΕΕ κινήματα που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, ο Όρμπαν αντιτάχθηκε εξαρχής σε αυτές τις πολιτικές. Επέμεινε δε κυρίως στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, ένα ζήτημα, που όπως είπε ο Σαλβίνι πριν σχεδόν έναν χρόνο θα κρίνει, μαζί με τις πολιτικές λιτότητας, την έκβαση των ευρωεκλογών.

Η καμπάνια κατά Γιούνκερ

Αυτό που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει στις σχέσεις του Όρμπαν και του κόμματός του Φίντες (Fidesz) με το ΕΛΚ ήταν η καμπάνια της ουγγρικής κυβέρνησης εναντίον του προέδρου της Κομισιόν Γιούνκερ, ο οποίος ανήκει επίσης στο κόμμα της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς.

Το Φίντες κατηγόρησε ευθέως τον Γιούνκερ, τις Βρυξέλλες και τον Αμερικανό δισεκατομμυριούχο Τζορτζ Σόρος, ότι υποστηρίζουν την παράτυπη μετανάστευση, η οποία κατά τον Ούγγρο πρωθυπουργό υπονομεύει τις ευρωπαϊκές αξίες. Ο Όρμπαν ηγείται άλλωστε της ομάδας του Βίζεγκραντ και αρνείται σθεναρά να δεχθεί μετανάστες στην Ουγγαρία, ενώ έχει συγκρουστεί με τις Βρυξέλλες για το «αντι-Σόρος» νομοθετικό πλαίσιο που έχει προωθήσει.

Οι εξελίξεις αυτές έφεραν τον Όρμπαν και το κόμμα του αντιμέτωπους με την αποβολή από το ΕΛΚ. Σχετικό αίτημα έχουν καταθέσει ήδη τουλάχιστον δώδεκα κόμματα μέλη του συνασπισμού της κεντροδεξιάς, ανάμεσά τους η ΝΔ, και η απόφαση αναμένεται να ληφθεί μέσα στον μήνα. Η ηγετική ομάδα του ΕΛΚ θα συνεδριάσει στις 20 Μαρτίου και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι εκείνη την ημέρα αναμένεται να κριθεί και η τύχη του Όρμπαν. Προβληματισμός υπάρχει ωστόσο για την “ποινή”, καθώς είναι στο τραπέζι το ενδεχόμενο, αντί για αποβολή, να υπάρξει αναστολή συμμετοχής. Σε αυτήν την περίπτωση θα τεθούν βεβαίως όροι στον Όρμπαν για την επανένταξή του στο ΕΛΚ.

Προειδοποιήσεις για απάντηση «με ίση δύναμη» έχει στείλει στην Βουδαπέστη και η Κομισιόν, ενώ ο επικεφαλής του ΕΛΚ για τις ευρωεκλογές και πιθανός διάδοχος του Γιούνκερ, Μάνφρεντ Βέμπερ, απέστειλε τελεσίγραφο στον Ορμπάν, καλώντας τον να τροποποιήσει τις εθνικιστικές θέσεις του, αν θέλει να παραμείνει στον συνασπισμό της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς.

Ελιγμοί και άνεση

Ο Βέμπερ πήρε βέβαια το θέμα πάνω του, επειδή, όπως έγραψε και η Zeit, με βάση τις δημοσκοπήσεις η εγγύτητα του με τον Όρμπιν του στερεί την πλειοψηφία στο νέο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, που θα προκύψει από τις ευρωεκλογές. Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος που η Μέρκελ άρχισε να ξαναζεσταίνει το όνομα του Βάιντμαν για την ΕΚΤ στην περίπτωση που ο εκλεκτός της Βέμπερ δεν καταφέρει να βρεθεί στην ηγεσία της Κομισιόν.

Η Γερμανία μπορεί να διεκδικήσει μία από τρεις κορυφαίες αξιωματικές θέσεις στην ΕΕ, οι οποίες αλλάζουν χέρια λόγω των ευροεκλογών και επιδιώκει κυρίως την θέση του προέδρου της Κομισιόν και αυτή του επικεφαλής της ΕΚΤ. Οι ευρωεκλογές αλλάζουν όμως την σύνθεση του ευρωκοινοβουλίου, κάτι που κάνει ακόμη πιο δύσκολα τα πράγματα για το Βέμπερ.

Από την άλλη, ο Όρμπαν, με την άνεση που του δίνουν οι δημοσκοπήσεις στην Ουγγαρία, οι οποίες καταγράφουν σαρωτική επικράτηση του Φίντες με ποσοστό άνω του 50%, έκανε τις προηγούμενες ημέρες λόγο για «χρήσιμους ηλίθιους στο ΕΛΚ» που παίζουν το παιχνίδι της Αριστεράς. Διαμήνυσε επίσης ότι δεν θα υποκύψει στο τελεσίγραφο του Βέμπερ, αν και ανακοίνωσε τον τερματισμό της εκστρατείας κατά του Γιούνκερ για να συνεχίσει με τον επικεφαλής των σοσιαλδημοκρατών και αντιπρόεδρο της Κομισιόν Τίμερμανς.

Οι τελευταίες εξελίξεις

Την αλλαγή της προεκλογικής καμπάνιας της Βουδαπέστης επιβεβαίωσε την Πέμπτη και ο προσωπάρχης του Όρμπαν, σημειώνοντας ότι από την κριτική στην Κομισιόν θα επικεντρωθεί πλέον στην υπογεννητικότητα. Αυτό θα γίνει βέβαια την επόμενη εβδομάδα που ούτως η άλλως έληγε η εκστρατεία κατά των Γιούνκερ και Σόρος.

Ο Βέμπερ έσπευσε να εκφράσει την ικανοποίησή του, προφανώς σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευτεί την εξέλιξη ως νίκη του επί του Όρμπαν, σήμερα ωστόσο ο Ούγγρος πρωθυπουργός δήλωσε ότι μπορεί να μην περιμένει την απόφαση της 20^ης Μαρτίου και να αποχωρήσει από το ΕΛΚ. Την προτροπή αυτή προς τον Όρμπαν απηύθυνε τις προηγούμενες ημέρες και η βασική φιλοκυβερνητική εφημερίδα της Ουγγαρίας,  Magyar Nemzet, η οποία καλούσε το Φίντες να αποχωρήσει από το ΕΛΚ, κατηγορώντας τον ευρωπαϊκό κεντροδεξιό συνασπισμό ότι έχει απομακρυνθεί από τις ιδρυτικές αρχές του.

Το ίδιο δημοσίευμα καλούσε το Φίντες να προχωρήσει στον σχηματισμό μιας νέας συμμαχίας με τον Ματέο Σαλβίνι της Λέγκας, το Κόμμα των Ελευθέρων της Αυστρίας και το κυβερνών κόμμα της Πολωνίας, στην βάση της δημιουργίας ενός αντιμεταναστευτικού μετώπου. Ο Όρμπαν δεν απέκλεισε την προοπτική αυτή και στις νέες δηλώσεις του επισήμανε ότι αν είναι να ξεκινήσει κάτι νέο τότε «ο πρώτος  τόπος συνομιλιών θα είναι η Πολωνία», μια χώρα που έχει βρεθεί επίσης στο στόχαστρο της Κομισιόν για το ζήτημα της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος.

Ανεξαρτήτως του πια θα είναι η έκβαση, η υπόθεση Όρμπαν καταδεικνύει τις χαοτικές διαφορές με τις οποίες η ευρωπαϊκή δεξιά αντιμετωπίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και την προοπτική του. Σαφέστατα και ο Όρμπαν, όπως και ο Σαλβίνι, αλλά και όλα τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης, τα οποία γνωρίζουν άνοδο, δεν προέκυψαν από παρθενογένεση. Είναι αποτέλεσμα των πολιτικών της παγκοσμιοποίησης και του δημοκρατικού κενού που υπάρχει στην λήψη των αποφάσεων στην ΕΕ, με τις υπερεξουσίες των Βρυξελλών έναντι των εθνικών κρατών, οι οποίες όπως δείχνουν οι εξελίξεις έχουν μόνον έναν στόχο: την δημιουργία μιας ισχυρής Γαλλογερμανίας και την κινεζοποίηση της υπόλοιπης Ευρώπης, ειδικά της νότιας.

Οι εξελίξεις αυτές αναδεικνύουν όμως και την ίδια την φθορά του ευρωσυστήματος, το οποίο στηρίζεται τις τελευταίες δεκαετίες σε ένα δίπολο κεντροδεξιών-κεντροαριστερών σχημάτων που εναλλάσσονται στην εξουσία, διατηρώντας το ίδιο καθεστώς. Το τραγικό της υπόθεσης ωστόσο είναι ότι οι αλλαγές στην Ευρώπη δεν έρχονται από την “πρωτοπόρο και πεφωτισμένη” Αριστερά, αλλά από την Δεξιά και μάλιστα σε μια ακραία εκδοχή της.