Ο πόλεμος Ράμα-Μέτα – Η Αλβανία σε τέλεια καταιγίδα

Ο ούτως ή άλλως ταλανιζόμενος από τις χρόνιες παθογένειες πολιτικός βίος της Αλβανίας εισήλθε, εδώ και δύο περίπου εβδομάδες, στο κέντρο μιας “τέλειας καταιγίδας”. Ας δούμε ποιες ήταν οι ραγδαίες εκείνες εξελίξεις που διαμόρφωσαν ένα επικίνδυνα σύνθετο πολιτικό τοπίο στη γειτονική χώρα:

● Στις 10 Ιουνίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ιλίρ Μέτα εξέδωσε Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο ακύρωσε τις δημοτικές εκλογές που είχε προκηρύξει από τις 5 Νοεμβρίου 2018 για τις 30 Ιουνίου 2019. Την κίνηση του αυτή την αιτιολόγησε με όρους διαφύλαξης της κοινωνικής ειρήνης και προστασίας του κομματικού πλουραλισμού.
● Παρότι το Διάταγμα δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και επομένως μπήκε σε ισχύ στις 11 Ιουνίου, ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα, χωρίς να έχει κανένα τέτοιο δικαίωμα, το θεώρησε αντισυνταγματικό. Δήλωσε πως τίποτα δεν θα μπορούσε να διακόψει την πορεία προς τις εκλογές της 30ης Ιουνίου και ξεκίνησε την κοινοβουλευτική διαδικασία αποπομπής του Ιλίρ Μέτα από την Προεδρία της Δημοκρατίας με την κατηγορία της παραβίασης του Συντάγματος.
● Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, μετά την μαζική παραίτηση των 62 βουλευτών τους στις 18 Φεβρουαρίου, βρίσκονται εκτός Κοινοβουλίου. Δεν συμμετέχουν στις δημοτικές εκλογές, απευθύνουν στους πολίτες έκκληση για αποχή και επομένως δεν αναγνωρίζουν την όλη διαδικασία. Παράλληλα μέσω των κλιμακούμενων μαζικών διαδηλώσεων απαιτούν την παραίτηση Ράμα, τη συγκρότηση μεταβατικής κυβέρνησης και τη διενέργεια πρόωρων κοινοβουλευτικών εκλογών.
● Σε 35 από τους 61 δήμους της χώρας στις “εκλογές” της 30ης Ιουνίου κατεβαίνει μόνο υποψήφιος του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος, πράγμα που στην ουσία σημαίνει διορισμός, γιατί δεν υπάρχουν περιορισμοί που να σχετίζονται με την συμμετοχή. Στους υπόλοιπους, οι “αντίπαλοι” προέρχονται από μικρά κόμματα-δορυφόρους του Ράμα.

Δύσκολη εξίσωση

Την επίλυση της αντικειμενικά συνθέτης αυτής εξίσωσης την καθιστά ακόμη πιο δύσκολη η αδυναμία λειτουργίας, λόγω έλλειψης απαρτίας, του Συνταγματικού Δικαστηρίου, γνωστού για την απόφαση ακύρωσης της συμφωνίας οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας (2009).

Από τα εννέα μέλη που το απαρτίζουν, τρία έχουν παραιτηθεί, ενώ αλλά πέντε έχουν καθαιρεθεί μέσω της διαδικασίας αξιολόγησης των λειτουργών της δικαιοσύνης, κυρίως με την κατηγορία αδικαιολόγητου πλούτου. Η μοναδική αρμοδιότητα που έχει το μόνο εναπομείναν μέλος είναι η προετοιμασία εισηγήσεων για τις πρόσφυγες που θα εκδικαστούν από τη ολομέλεια ή τα τμήματα όταν αυτά συγκροτηθούν.

Το δικαστήριο αυτό είναι το μόνο καθ’ ύλην αρμόδιο να κρίνει για την συνταγματικότητα ή μη του Προεδρικού Διατάγματος για την ακύρωση των εκλογών, όπως επίσης και για την επικύρωση, ή απόρριψη της ενδεχόμενης απόφασης αποπομπής του Προέδρου της Δημοκρατίας από το Κοινοβούλιο. Η απουσία του θα περιπλέξει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στην περίπτωση που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποφασίσει να κάνει χρήση του τελευταίου “άσου που κρύβει στο μανίκι”, την διάλυση του Κοινοβουλίου.

Αποτυχία Ράμα

Παρά τις φιλότιμες και “γενναιόδωρες” προσπάθειες που κατέβαλε ο Ράμα μετά την παραίτηση των βουλευτών της αντιπολίτευσης για την αναπλήρωση των κενών εδρών με πρόθυμους επιλαχόντες δεν τα κατάφερε παρά μόνο μερικώς. Έτσι σήμερα, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής, το Κοινοβούλιο έχει 122 από τους 140 βουλευτές που ορίζει το Σύνταγμα. Το επιχείρημα αυτό θα μπορούσε να επικαλεστεί ο πρόεδρος Μέτα ανά πάσα στιγμή που θα έκρινε ότι η διάλυση του Κοινοβουλίου θα εξυπηρετούσε την υπέρβαση της κρίσης με τους δικούς του όρους.

Η όλη αυτή πολιτική ρευστότητα δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει και τις τύχες της στρατηγικής επιδίωξης της χώρας που δεν είναι άλλη από την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Παρά την κατ’ επανάληψιν θετική εισήγηση της Κομισιόν, η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής παρέπεμψε την συζήτηση του θέματος τόσο για τα Τίρανα όσο και για τα Σκοπιά στη Σύνοδο Κορυφής του φθινοπώρου.

Για πολλά χρόνια η ΕΕ έχει θεωρήσει και αντιμετωπίσει την ευρωπαϊκή προοπτική των δύο χωρών ως πακέτο. Η σημερινή, όμως, πολιτική κατάσταση στην Αλβανία έφερε για πρώτη φορά στο προσκήνιο φωνές χωρών-μελών, οι οποίες κάνουν λόγο για διαχωρισμό πλέον της ενταξιακής πορείας των δύο χωρών. Αυτό αποτελεί και το πλέον εφιαλτικό σενάριο για τους ειλικρινείς ευρωπαϊστές και σκεπτόμενους πολίτες στην Αλβανία. Μια τέτοια εξέλιξη θα κατέτασσε τη χώρα στην ίδια κατηγορία με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κόσοβο με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Η κυβέρνηση Ράμα δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει κανένα ουσιαστικό βήμα όσον αφορά την ευρωπαϊκή πορεία μετά τον Ιούνιο του 2014. Τότε, είχε λάβει, επί ελληνικής Προεδρίας, το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας. Ο Ράμα, λοιπόν, έσπευσε να κατηγορήσει για την αρνητική αυτή εξέλιξη την αντιπολίτευση και τις πολιτικές της επιλογές. Το Δημοκρατικό Κόμμα και οι υπόλοιπες αντιπολιτευόμενες δυνάμεις χρεώνουν στον πρωθυπουργό έλλειψη ειλικρινούς διαθέσεως για πρόοδο όσον αφορά στην ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας. Θεωρούν τον αυταρχισμό, τη διαφθορά, το οργανωμένο έγκλημα, τη διαπλοκή και τις λαθροχειρίες στις εκλογικές διαδικασίες σαν τα βαρίδια στην ευρωπαϊκή διαδρομή.

Οι αποκαλύψεις Bild

Στην μετωπικά συγκρουσιακή αυτή πορεία κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ήρθαν να συμβάλλουν ανεβάζοντας κατακόρυφα το πολιτικό θερμόμετρο και οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις της γερμανικής εφημερίδας Bild. Υποκλοπές τηλεφωνικών συνδιαλέξεων του ίδιου του Ράμα, υπουργών των κυβερνήσεων του και υψηλόβαθμων κομματικών στελεχών με σεσημασμένους εκπροσώπους του οργανωμένου εγκλήματος, αποκαλύπτουν σε όλο της το μεγαλείο την αμαρτωλή συναλλαγή. Οι εκπρόσωποι του οργανωμένου εγκλήματος εξαγοράζουν με παντίους τρόπους τις εκλογές για λογαριασμό του κυβερνώντος κόμματος. Εξασφαλίζουν ως ανταλλάγματα την ανοχή, τα προνόμια, την ατιμωρησία η ακόμη και την ανάδειξη δικών τους βουλευτών, δημάρχων και διευθυντικών στελεχών κρατικών οργανισμών.

Η εξέλιξη αυτή δεν λειτούργησε απλά και μόνο ως περίτρανη απόδειξη των μέχρι τότε θεωρητικών καταγγελιών της αντιπολίτευσης. Υπήρξε η χαριστική βολή κατά του ηθικού πλεονεκτήματος του Ράμα και του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Έφερε οριστικά και με αιτιολογημένα απέναντι στην κυβέρνηση και ειδικά στον ίδιο τον πρωθυπουργό ακόμη και τις ελάχιστες ανεξάρτητες προσωπικότητες από τις τάξεις της κοινωνίας των πολιτών. Κατάφερε καίριο πλήγμα στη διεθνή εικόνα του Ράμα, ο οποίος παρόλα αυτά αρνείται πεισματικά να παραιτηθεί.

Υπό αυτές τις συνθήκες που θυμίζουν θέατρο του παραλόγου, η χώρα μπαίνει στην τελική ευθεία για την 30η Ιουνίου. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαβεβαίωσε ξανά πως δεν πρόκειται να διεξαχθεί καμιά νόμιμη εκλογική διαδικασία στις 30 Ιουνίου. Ο Ράμα συνεχίζει την εκλογική περιοδεία ανά τη χώρα συνοδεία εκατοντάδων μελών των ειδικών δυνάμεων να τον προστατεύουν από τα εξαγριωμένα πλήθη. Και όλοι περιμένουν με κομμένη την ανάσα, χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει εάν στο τέλος επικρατήσει η λογική και βρεθεί λύση, ή εάν η αδιαλλαξία του Ράμα οδηγήσει την Αλβανία στον γκρεμό.