Ο βραβευμένος Χούμπερτ Ζάιπελ ήταν στο payroll του Κρεμλίνου;

Η έρευνα τιτλοφορείται «Cyprus Confidential» και επικαλείται εμπιστευτικά έγγραφα τα οποία διέρρευσαν από παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην Κύπρο. «Ο Ζάιπελ είναι ο απόλυτος Γερμανός ειδικός για τον Πούτιν», υποστήριζε παλαιότερα το ARD, που πρόβαλε τα ντοκιμαντέρ του, ενώ και το Spiegel του έχει πάρει στο παρελθόν συνεντεύξεις για τη Ρωσία. “Εγώ, ο Πούτιν”, ήταν ο τίτλος του ντοκιμαντέρ που έκανε διάσημο τον Γερμανό δημοσιογράφο το 2012, με σκηνές δίπλα στον Ρώσο πρόεδρο να παίζει χόκεϊ στον πάγο, να προπονείται στο τζούντο και στην κολύμβηση, να κάθεται αγκαλιά με σκύλο. Η ταινία έχει ως τώρα προβληθεί 51 φορές κι έχει πουληθεί σε έντεκα χώρες. Προηγουμένως, το 2009, είχε κυκλοφορήσει το πρώτο ντοκιμαντέρ του με θέμα την Gazprom. Το 2014, κατάφερε να πάρει συνέντευξη και από τον Αμερικανό Ρίτσαρντ Σνόουντεν, ο οποίος ζει στη Μόσχα, κερδίζοντας έτσι το βραβείο Γερμανικής Τηλεόρασης.

Η Κύπρος περιγράφεται από το περιοδικό ως «η πίσω πόρτα της ΕΕ» προκειμένου Ρώσοι ολιγάρχες σε μαύρες λίστες κυρώσεων να είναι σε θέση να αποκρύψουν ή να αυξήσουν περιουσιακά τους στοιχεία. Ο Ζάιπελ χαρακτηρίζεται από γερμανικά ΜΜΕ σαν ο δυτικός δημοσιογράφος που έχει τη στενότερη σχέση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο ίδιος λέει ότι έχει συναντήσει τον Ρώσο πρόεδρο τουλάχιστον 100 φορές, ενώ παρουσιάζεται στα ντοκιμαντέρ του να τον συνοδεύει σε κυνήγι ελαφιών στη Σιβηρία, ή να επιβαίνει μαζί του σε λιμουζίνα στη Μόσχα.

Τα εμπιστευτικά έγραφα που επικαλείται το Spiegel είναι μέρος μόνο από τα έγγραφα που διέρρευσαν από παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στην Κύπρο και μελετήθηκαν από την ICIJ. Σε κάποιο σημείο φαίνεται ότι ο Ζάιπελ είχε υπογράψει συμβόλαιο από το 2018, το οποίο ονομαζόταν “πράξη χορηγίας”, ύψους 600.000 ευρώ, πληρωτέο σε τρεις δόσεις, για το βιβλίο “Γιατί η Ευρώπη χρειάζεται τη Ρωσία” (2021), ενώ χειρόγραφο σημείωμα αποκαλύπτει πως παρόμοιο συμβόλαιο υπήρχε από το 2013, για να γράψει “βιογραφία του Πούτιν”».

Ταμείο στις Παρθένες Νήσους

Σύμφωνα με το συμβόλαιο, χορηγός του δημοσιογράφου εμφανίζεται να είναι εταιρία-βιτρίνα με όνομα De Vere Worldwide Corporation, με έδρα στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους. Το Spiegel υποστηρίζει ότι η εταιρία ανήκει πιθανόν στο δίκτυο Severstal, του Ρώσου ολιγάρχη -και επί μακρόν μετόχου της TUI- Αλεξέι Μορντάσοφ, ο οποίος είχε επίσης μετοχές στην Bank Rossiya, η οποία θεωρείται το “πορτοφόλι” του Πούτιν.

Η έρευνα Cyprus Confidential αποκαλύπτει αμφιλεγόμενες συναλλαγές στην Κύπρο, με τη βοήθεια έξι εταιριών-παρόχων: των DJC Accountants, ConnectedSky, Cyprodirect, MeritServus, MeritKapital, Καλλίας και Σία. Τα έγγραφα χρονολογούνται από το 1995 έως το 2022, στα αγγλικά, στα ελληνικά και στα ρωσικά. Στην έρευνα συμμετέχουν περισσότεροι από 270 δημοσιογράφοι και 69 ΜΜΕ διεθνώς, μεταξύ άλλων οι εφημερίδες Washington Post (ΗΠΑ), Guardian (Βρετανία) και Standard (Αυστρία). Όλα τα στοιχεία των συναλλαγών ετοιμάζονταν από στέλεχος της εταιρίας PwC στην Κύπρο. Η εταιρεία για πάνω από δυο δεκαετίες συνεργαζόταν με τον Μορντάσοφ και άλλους Ρώσους ολιγάρχες, «βοηθώντας τους να κινούν τα χρήματά τους και να παρακάμπτουν τις δυτικές κυρώσεις», όπως αναφέρεται.

Στο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2021, ο Ζάιπελ εκφράζει κατανόηση για τη Ρωσία, ασκεί δριμεία κριτική στο NATO και στις ΗΠΑ, ενώ τονίζει τα «τα νόμιμα συμφέροντα ασφαλείας της Ρωσίας». Προσκεκλημένος σε εκπομπή του ARD τον Ιανουάριο του 2022, λίγο πριν από την επίθεση της Ρωσίας, ο Ζάιπελ χλεύαζε την «υστερία γύρω από μια ενδεχόμενη επίθεση της Ρωσίας» κι απέκλειε την πιθανότητα. Σε ερώτηση του Spiegel για όσα φέρνει στο φως, ο δημοσιογράφος αρχικά έκανε λόγο για ανοησίες, κατόπιν απέστειλε 8σέλιδο κείμενο, στο οποίο κατηγορεί τους συντάκτες του Spiegel ότι «οι ερωτήσεις είναι προσχεδιασμένες στο πλαίσιο πολιτικής εκστρατείας».