Ο ψευτοπόλεμος που έσωσε τον Νετανιάχου

“Η πολεμική μας αεροπορία επιτέθηκε σε ιρανικές βάσεις που περιείχαν ιρανικά όπλα στο αεροδρόμιο της Δαμασκού. Ο πολλαπλασιασμός των πρόσφατων επιθέσεων δείχνουν πως είμαστε αποφασισμένοι να δράσουμε εναντίον της παρουσίας του Ιράν στη Συρία”. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ανέλαβε την ευθύνη για την πυραυλική επίθεση που σημειώθηκε στο αεροδρόμιο της συριακής πρωτεύουσας, το περασμένο Σάββατο.

Μία επίθεση που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί επιτυχημένη, μιας και η πλειονότητα των ισραηλινών πυραύλων αναχαιτίστηκε από τη συριακή αεράμυνα. Επομένως, προκαλεί εντύπωση που ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έσπευσε να αναλάβει την ευθύνη πραγματοποίησής της. Πόσο μάλλον όταν το Τελ Αβίβ έχει πραγματοποιήσει πολύ πιο επιτυχημένες αεροπορικές επιδρομές στη Συρία, στο πρόσφατο παρελθόν. Επιδρομές για τις οποίες η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία του Τελ Αβίβ, κρατούσε επιμελώς χαμηλούς τόνους.

Αυτό υπενθύμισε ο ίδιος ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Γκάντι Αίζενκοτ. Δήλωσε πως “πλήξαμε χιλιάδες στόχους στη Συρία χωρίς να αναλάβουμε την ευθύνη ή να διεδικήσουμε τα εύσημα”. Βλέπουμε την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία του Ισραήλ, να “αδειάζει” τον Ισραηλινό πρωθυπουργό για τη ρητορική του. Είναι αλήθεια πως η αυξανόμενη επιρροή του Ιράν στη Συρία αποτελεί απειλή υψίστης εθνικής ασφαλείας και για τον ισραηλινό στρατό και για τη δεξιά κυβέρνηση Νετανιάχου.

Το Τελ Αβίβ πραγματοποιεί συχνά αεροπορικά πλήγματα έναντι ιρανικών στόχων στη Συρία, προκειμένου να αναχαιτίσει την επιρροή της Τεχεράνης. Όμως, οι εμπλεκόμενες πλευρές προσέχουν να μην κλιμακώσουν περαιτέρω την ένταση. Κορυφαίο παράδειγμα η αυτοσυγκράτηση που δείχνουν στον Λίβανο, όπου εδρεύει η σιιτική, παραστρατιωτική οργάνωση Χεζμπολάχ.

Το Ισραήλ πλήττει βάσεις της φιλοϊρανικής οργάνωσης στη Συρία, αλλά αποφεύγει το παραμικρό πλήγμα έναντι της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Πρόσφατα, ο ισραηλινός στρατός κατέστρεψε τα υπόγεια τούνελ της οργάνωσης. Ταυτόχρονα, όμως, διευκρίνισε πως οι επιχειρήσεις του θα περιοριστούν, αυστηρά, στην ισραηλινή μεθόριο. Από την πλευρά της η Χεζμπολάχ έχει ρίξει τους τόνους της αντιπαράθεσης με το Ισραήλ, προφανώς με τη σύμφωνη γνώμη της Τεχεράνης.

Σοκ από την αποχώρηση

Βλέπουμε πως στη Συρία διαδραματίζεται ένας “ψευτοπόλεμος” του Ισραήλ με το Ιράν. Οι Ισραηλινοί βομβαρδίζουν στρατιωτικές βάσεις και αξιωματούχους των Ιρανών και αμέσως μετά υποχωρούν. Το Ιράν κρατά μονίμως ψύχραιμη στάση και αποφεύγει τα πολεμικά αντίποινα. Θεωρεί πως η ισχυροποίησή του στο εσωτερικό της Συρίας, δεν απειλείται από μεμονωμένους βομβαρδισμούς στρατιωτικών εγκαταστάσεών του.

Το Ισραήλ γνωρίζει πως δεν αρκούν οι αεροπορικές επιδρομές για να ξεφορτωθεί τους Ιρανούς. Προηγουμένως, είχε υπολογίσει πως η Ρωσία θα πίεζε το καθεστώς Άσαντ να περιορίσει την ιρανική επιρροή στη Συρία. Οι εξελίξεις δεν επιβεβαίωσαν τις προσδοκίες του Τελ Αβίβ. Η Μόσχα έχει συγκροτήσει μία συμμαχία με την Τεχεράνη, που δεν περιορίζεται στη Συρία. Κορυφαίο παράδειγμα η Κασπία Θάλασσα, μία περιοχή μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας, η οποία ελέγχεται πλέον από τον “άξονα” Ρωσίας και Ιράν.

Τα χειρότερα, όμως, ήρθαν με την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για αποχώρηση από τη Συρία. Η αιφνιδιαστική απόφαση του Αμερικανού προέδρου προβλημάτισε ιδιαίτερα το Τελ Αβίβ. Είναι πασιφανές πως το Ιράν επωφελείται από την αποχώρηση των Αμερικανών. Σοκαρισμένοι οι Ισραηλινοί άκουσαν τον μεγιστάνα να αποδέχεται έναν διευρυμένο ρόλο του Ιράν σε μία μεταπολεμική Συρία, λέγοντας το αμίμητο “οι Ιρανοί μπορούν να κάνουν ότι θέλουν εκεί”.

Είναι φανερό πως ο Ντόναλντ Τραμπ επιθυμεί να περιοριστεί σε έναν οικονομικό πόλεμο κατά του Ιράν. Παρά τη ρητορική του, αποφεύγει να προκαλέσει την Τεχεράνη στο “σιιτικό τόξο” που έχει συγκροτήσει στη Συρία, στον Λίβανο και στο Ιράκ. Όμως, για να κατευνάσει τις ανησυχίες των Ισραηλινών, η Ουάσινγκτον διοργανώνει μία διάσκεψη για τη Μέση Ανατολή στην Πολωνία. Η διάσκεψη εστιάζει στην αντιμετώπιση του Ιράν, με προσκεκλημένους τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου και τις ηγεσίες των αραβικών κρατών.

Αδύνατη η καθολική απομόνωση του Ιράν

Παραδόξως, οι θερμότεροι συμπαράστες του Ισραήλ στην αντιμετώπιση του Ιράν είναι αραβικά κράτη, όπως η Σαουδική Αραβία. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση για τη δημιουργία ενός “αραβικού ΝΑΤΟ”, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ιρανική απειλή. Η περιοδεία του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Πομπέο στη Μέση Ανατολή λειτούργησε προς αυτή την κατεύθυνση.

Για να συγκροτηθεί όμως μία στρατιωτική συμμαχία στον αραβικό κόσμο, είναι απαραίτητη η συμμετοχή της Αιγύπτου, λόγω των πανίσχυρων Ενόπλων Δυνάμεών της. Το Κάιρο έχει εκδηλώσει παλαιότερα σχετικές φιλοδοξίες, όμως έχει άλλες προτεραιότητες. Για τον Αιγύπτιο πρόεδρο Σίσι, η μεγαλύτερη απειλή για τη σταθερότητα του αραβικού κόσμου προέρχεται από την Τουρκία, όχι από το Ιράν.

Η καθολική απομόνωση του Ιράν μοιάζει αδύνατη στο πολύπλοκο, γεωπολιτικό περιβάλλον της Μέσης Ανατολής. Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου υπολόγιζε ιδιαίτερα στον ρόλο της Σαουδικής Αραβίας, τον μεγάλο εχθρό του Ιράν στον ισλαμικό κόσμο. Δυστυχώς, για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό είναι το Ριάντ που είναι έκθετο στα μάτια της διεθνούς κοινότητας, λόγω της φρικιαστικής δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι.

Το μυαλό του στις εκλογές

Προς τι λοιπόν η σπουδή του Ισραηλινού πρωθυπουργού να αναλάβει την ευθύνη της επίθεσης του περασμένου Σαββάτου; Φυσικά, είναι οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στο Ισραήλ και οι πρόωρες εκλογές του ερχόμενου Απριλίου. Μπορεί οι δημοσκοπήσεις να πιστοποιούν το προβάδισμα του Ισραηλινού πρωθυπουργού, όμως δεν έχει την παραμικρή πολυτέλεια εφησυχασμού.

Ο βασικός λόγος είναι η έντονη αμφισβήτηση που δέχεται, από τους πρώην ακροδεξιούς συμμάχους του. Πολιτικοί της υπερεθνικιστικής, ισραηλινής δεξιάς, όπως ο πρώην υπουργός Άμυνας Λίμπερμαν, κατηγορούν τον Νετανιάχου για υποχωρητική στάση στην “παλαιστινιακή τρομοκρατία”. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός πρέπει να καλλιεργήσει το προφίλ του ακλόνητου υπερασπιστή της ασφάλειας του Ισραήλ, για να περιορίσει τις διαρροές στα δεξιά του.

Για τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, η κατάκτηση της εξουσίας είναι μονόδρομος. Δεν έχει άλλη επιλογή, λόγω των υποθέσεων διαφθοράς που κατηγορείται ο ίδιος και το στενό του περιβάλλον. Αυτή η σκανδαλολογία προκαλεί πολλές συζητήσεις στο Ισραήλ, ειδικότερα στις Ένοπλες Δυνάμεις. Ο Νετανιάχου φοβάται πως μία ενδεχόμενη απώλεια της εξουσίας θα σημάνει την παραπομπή του σε δίκη, επομένως και το ταπεινωτικό πολιτικό του τέλος.