Ο “μικρός Πούτιν” που τα βάζει με την Μόσχα

Ένα κατασκοπευτικό θρίλερ διαδραματίζεται τις τελευταίες μέρες στην Λευκορωσία. Οι αρχές της χώρας συνέλαβαν 33 Ρώσους πολίτες, που φέρονται να είναι μέλη του ιδιωτικού στρατιωτικού ομίλου Wagner. To Μινσκ μίλησε για οργανωμένο από την Μόσχα «σχέδιο αποσταθεροποίησης», εν όψει των επικείμενων εκλογών του Αυγούστου, στις οποίες διεκδικεί την επανεκλογή του ο “μικρός Πούτιν” Αλεξάντερ Λουκασένκο, για έκτη συνεχόμενη φορά!

Η προεκλογική εκστρατεία στην πρώην σοβιετική δημοκρατία μοιάζει με ένα επαναλαμβανόμενο “σίριαλ”, καθώς πάντοτε περιλαμβάνει διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, συλλήψεις ακτιβιστών, φίμωση των ανεξάρτητων ΜΜΕ και τις καταγγελίες του Λουκασένκο για «ξένη παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας». Σε αυτήν όμως την προεκλογική εκστρατεία, υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά.

Ο Λουκασένκο δεν αναφέρεται πλέον για παρεμβάσεις των ΗΠΑ ή της ΕΕ, όπως προηγουμένως συνήθιζε, αλλά για παρεμβάσεις της (μέχρι πρότινος στενής του συμμάχου) Ρωσίας! Ο Λευκορώσος πρόεδρος υιοθετεί όλο και περισσότερο επιθετικούς τόνους κατά της Μόσχας, κατηγορώντας ρωσικά ΜΜΕ ότι έχουν ενορχηστρώσει μία εκστρατεία «συκοφάντησης» του ίδιου και της οικογένειας του.

Το Μινσκ ζήτησε «εξηγήσεις» από την ρωσική κυβέρνηση για την δράση της Wagner, με το Κρεμλίνο να αρνείται την παραμικρή σχέση, όπως συνηθίζει και για την δράση των μισθοφόρων του ομίλου στην Λιβύη. Προκαλεί πάντως εντύπωση η απολύτως ερασιτεχνική δράση των μελών της Wagner, καθώς σύμφωνα με τα λευκορωσικά ΜΜΕ, «κρίθηκαν ύποπτοι καθώς φορούσαν στρατιωτικά ρούχα και δεν φερόντουσαν ως τουρίστες»!

Το “αδελφό” έθνος της Ρωσίας

«Ρωσία και Λευκορωσία είναι οι πιο στενοί εταίροι», ανέφερε ο εκπρόσωπος τύπου του Ρώσου προέδρου, μάλλον για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Διότι από τα τέλη του 2019 παρατηρείται μία όξυνση στις σχέσεις των δύο χωρών. Ο Λουκασένκο κατηγορεί όλο και περισσότερο την Μόσχα ότι θέλει «προτεκτοράτο της» την Λευκορωσία, φτάνοντας στο σημείο να μιλήσει δημοσίως «για τα χρέη της Gazprom» στην χώρα του, ενώπιον του ίδιου του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών!

Σε αντίθεση με τον αντιρωσικό “πυρετό” που κατέλαβε σχεδόν σύσσωμη την μετακομμουνιστική Ανατολική Ευρώπη, η Λευκορωσία, ειδικά με την άνοδο του Λουκασένκο στην προεδρία το 1994, παρέμεινε “αδελφό έθνος” της Ρωσίας. Η κύρια γλώσσα στην Λευκορωσία είναι η ρωσική, ενώ η Λευκορωσική Ορθόδοξη Εκκλησία υπάγεται στον έλεγχο του ρωσικού Πατριαρχείου.

Ο αντιρωσικός εθνικισμός της Βαλτικής ή της Ουκρανίας, που φτάνει μέχρι και στην εξιδανίκευση των εγχώριων Waffen SS, δεν είχε το παραμικρό έρεισμα στην Λευκορωσία, καθώς πάντοτε συμμετείχε στους ρωσικούς εορτασμούς για την Ημέρα της Αντιφασιστικής Νίκης. Ο Λουκασένκο ουδέποτε επεδίωξε σχέσεις με την ΕΕ, ή την ένταξηστο NATO, γεγονός που εκτίμησε δεόντως η Μόσχα.

Ο (κατά την Κοντολίζα Ράις) “τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης”, είχε εξασφαλισμένη την πολύτιμη ρωσική στήριξη έναντι της “πανδημίας” των “έγχρωμων επαναστάσεων”. Αναφερόμαστε στις αμερικανοκίνητες εξεγέρσεις που ξέσπασαν στα μέσα του 2000 σε όλες τις χώρες της πρώην κομμουνιστικής Ευρώπης, όπου η ρωσική επιρροή παρέμενε ισχυρή (Ουκρανία, Γεωργία). Όμως ο Λευκορώσος πρόεδρος, που υπήρξε “παιδί” της νομεκλατούρας του εγχώριου ΚΚ, επιθυμεί πλέον να βάλει όρια στην ρωσική επιρροή.

Τι φοβάται ο Λουκασένκο

Ο Λουκασένκο αρνήθηκε να “παζαρέψει” την φτηνή προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου, έναντι μιας συνομοσπονδίας Ρωσίας και Λευκορωσίας, όπως του είχε προτείνει ο Ρώσος ομόλογος του σε μεταξύ τους συνάντηση. Οι λόγοι για την στάση του ίσως δεν έχουν να κάνουν μόνο με την διαφύλαξη της ανεξαρτησίας της Λευκορωσίας, αλλά της ίδιας της προσωπικής του εξουσίας!

Ο Λευκορώσος πρόεδρος δεν αποκλείεται να θεωρεί πως η πρόσδεση του στην Μόσχα δεν αποτελεί πλέον μία ασφαλής εγγύηση ισόβιας παραμονής του στην εξουσία. Μοιάζει να υποπτεύεται πως η Ρωσία αναζητεί μια μεταβατική πολιτική λύση, που θα τον αφήσει εκτός “κάδρου” εξουσίας. Δεν μοιάζει καθόλου τυχαίο που οι επιθέσεις του κατά της Μόσχας εντάθηκαν, μετά την παραίτηση του Σερζ Σαρκισιάν στην Αρμενία.

Ο φιλορώσος Αρμένιος πρωθυπουργός υποχρεώθηκε να παραιτηθεί τον Απρίλιο του 2018, όταν η Μόσχα αρνήθηκε να τον υποστηρίξει έναντι των διαδηλώσεων που μαίνονταν στην χώρα, υποκινώντας ουσιαστικά μια “βελούδινη μεταπολίτευση”. Ίσως είναι μία επιπλέον εξήγηση για την στάση του ισχυρού άνδρα της Λευκορωσίας, ο οποίος παρακολουθεί με δυσπιστία τις επαφές της Μόσχας με στελέχη της λευκορωσικής αντιπολίτευσης, κάτι που έμοιαζε αδιανόητο μερικά χρόνια πριν.

Μάλιστα, το έναυσμα των πρόσφατων διαδηλώσεων δεν έδωσε η σύλληψη κάποιου αμερικανοσπουδαγμένου φιλελεύθερου ακτιβιστή, αλλά ενός φιλορώσου επιχειρηματία! Ο μέχρι πρότινος επικεφαλής της εμπορικής τράπεζας Belgazprobank Βίκτορ Μπαμπαρίκο, ένα από τα πιο δημοφιλή στελέχη της αντιπολίτευσης στην χώρα, συνελήφθη για διαφθορά, την στιγμή που η προεδρική του υποψηφιότητα του είχε συγκεντρώσει 425.000 υπογραφές.

Ανοίγματα στους Αμερικανούς

Ο Μπαμπαρίκο υποστηρίζει την σύναψη στενότερων ενεργειακών δεσμών με την Μόσχα, που τελευταία έχουν διαταραχθεί με τα “καψώνια” του Λουκασένκο. Φοβούμενος, λοιπόν, μην έχει το τέλος του Σαρκισιάν, ο Λουκασένκο προβαίνει σε ορισμένα ανοίγματα προς την Δύση, υποδεχόμενος μάλιστα και τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών στο Μινσκ τον περασμένο Φεβρουάριο.

Οι Αμερικανοί ξέχασαν τι “έσουρναν” όλα τα προηγούμενα χρόνια κατά του καθεστώτος Λουκασένκο, ορμούμενοι από την ευκαιρία να τον “αρπάξουν” από τον Πούτιν. Εξάλλου, το επεισόδιο με τους μισθοφόρους της Wagner παρουσιάζει πολλά “κενά”. Μοιάζει με τις παλαιότερες κατηγορίες του φιλοδυτικού Μαυροβούνιου πρωθυπουργού Μίλο Τζουγκάνοβιτς για το «πραξικόπημα», που φέρεται να σχεδίαζε το Κρεμλίνο με Ρώσους μισθοφόρους στην βαλκανική χώρα.

Θυμίζουμε πως αυτή η “σκοτεινή” ιστορία υπήρξε το έναυσμα που επέσπευσε την ένταξη του Μαυροβουνίου στο NATO. Μένει να φανεί αν η αυτή η περίεργη ιστορία με την «αποσταθεροποιητική δράση» της Wagner στην Λευκορωσία, αποτελέσει το έναυσμα για την ρήξη των σχέσεων Μόσχας-Μινσκ, ή αποδειχθεί ένα από τα συνηθισμένα παιχνίδια εξουσίας του Λουκασένκο. Αναφερόμενος στην Wagner, το σίγουρο είναι πως ο πανούργος Λευκορώσος πρόεδρος “κλείνει το μάτι” στους Αμερικανούς.