Ο “θάνατος” της πλατφόρμας μάχης – Επιστρέφει το Πεζικό Κρούσης

Η Γερμανική Αυτοκρατορία μπήκε στον A’ Παγκόσμιο Πόλεμο με την βεβαιότητα ότι η σύγκρουση θα κερδιζόταν με μεγάλες στρατιωτικές εκστρατείες, υποτιμώντας έτσι τα αποτελέσματα που προέκυπταν από επιμέρους συγκρούσεις. Συνεπώς, οι καλύτεροι αξιωματικοί, συγκεντρωμένοι στο Γενικό Επιτελείο, έδωσαν την προσοχή τους στον πόλεμο ελιγμών και στην ορθολογική εκμετάλλευση των σιδηροδρόμων, αντί να επικεντρωθούν στη διεξαγωγή των μαχών με Πεζικό Κρούσης.

Οι περισσότεροι στρατοί δεν είχαν εμπεδώσει τα μαθήματα από τον Ρωσο-Ιαπωνικό πόλεμο και τους Βαλκανικούς Πολέμους σχετικά με την αναδυόμενη ισχύ του Πεζικού, η οποία ευνοούσε την άμυνα. Η αρχική στάση συνέβαλε άμεσα στις νίκες της Γερμανίας σε Ρωσία, Ρουμανία. Σερβία και Ιταλία, αλλά κατέληξε σε αποτυχία στη Δύση. Έτσι οι Γερμανοί αξιωματικοί στο Δυτικό Μέτωπο βρέθηκαν στην ανάγκη να επιλύσουν τη στατική κατάσταση που προκλήθηκε από τον πόλεμο χαρακωμάτων στο πεδίο της μάχης. Τα πρωτοεισηχθέντα άρματα μάχης και αεροπλάνα δεν έδειξαν τις τεράστιες δυνατότητες που έμελλε να δείξουν στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Και τα δύο αυτά όπλα, αλλά και το αεροπλανοφόρο στον ναυτικό αγώνα, άλλαξαν τότε τα δεδομένα. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, αυτό που ήταν σπέρμα στα τέλη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, άρχισε να αναδύεται στο πλέον βασικό όπλο σε τακτικό επίπεδο. Το κατευθυνόμενο βλήμα (καθοδηγούμενο ή όχι) άρχισε πρώτα με την κατάκτηση του αέρα.

Σταδιακά τα αεροσκάφη, τα πλοία επιφανείας και τελευταία τα χερσαία συστήματα έγιναν πλατφόρμες, έγιναν δηλαδή φορείς βλημάτων, ένα υποσύστημα σε μια σειρά συστημάτων. Η εξέλιξη αυτή έκανε τα αεροσκάφη, τα πλοία, αλλά και τα άρματα μάχης ακριβότερα για να μπορούν να έχουν συστήματα προστασίας. Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι οι στρατοί μπορούσαν να έχουν λιγότερα και η όποια απώλεια ήταν δυσαναπλήρωτη.

Παγίδα θανάτου

Η τεχνολογική πρόοδος έχει καταστήσει πολύ φτηνή την “υπολογιστική δύναμη” για απλά όπλα και τα απλά τσιπ, σε αντίθεση με τα πλέον μοντέρνα, είναι πάμφθηνα. Η πρόωση είναι επίσης φθηνή και τα μηχανικά προβλήματα έχουν εν πολλοίς λυθεί αλματωδώς τα τελευταία χρόνια, από τις πρώτες ρουκέτες που χρησιμοποιήθηκαν στην μάχη του Kai-fung-fu στην Κίνα, το 1232 μ.Χ.

Πλέον, το επιχειρησιακό περιβάλλον καθίσταται παγίδα θανάτου και όσο μεγαλύτερη ή και ακριβότερη η πλατφόρμα τόσο πιο ευάλωτη σε επιθέσεις. Οι δυνατότητες “άρνησης περιοχής” που δίνουν πλέον τα σύγχρονα όπλα, καθοδηγούμενα ή περιπλανώμενα, με χειριστή ή αυτόνομα, καθιστούν το επιχειρησιακό πεδίο φονικότατο, εξουδετερώνοντας τα όποια πλεονεκτήματα έδιναν οι πλατφόρμες στο παρελθόν. Το δε κόστος τους καθιστά απαγορευτική την μαζική τους χρήση.

Χαρακτηριστικά ένα ΤΟΜΑ Lynx όπως επιδείχθηκε στην πρόσφατη DEFEA 2023 στοιχίζει $10.366.972 για να μεταφέρει οκτώ άντρες στο πεδίο της μάχης, όπου αφού αποβιβαστούν θα ελιχθούν υπό τα πυρά του πληρώματος (3 ανδρών) του Lynx. Ένα περιπλανώμενο πυρομαχικό Switchblade 600 σε πλήρη διαμόρφωση στοιχίζει περίπου $6.000 και αν πλήξει το Lynx αχρηστεύει το όχημα και προκαλεί απώλειες σε όσους μεταφέρει. Το κόστος σε σχέση με την απόδοση είναι ελάχιστο. Ένας αντιαρματικός κατευθυνόμενος πύραυλος Javelin στοιχίζει $78.000, προσφέροντας πολύ καλή σχέση κόστους/απόδοσης, αφού τα άρματα μάχης κοστίζουν εκατομμύρια.

Το τέλος της “πλατφόρμας”

Με το ίδιο τρόπο, ένα σύγχρονο μαχητικό μπορεί να στοιχίζει $80-120 εκατομμύρια, χωρίς να συνυπολογίζονται τα κόστη εκπαίδευσης, συντήρησης, ανταλλακτικών κλπ, εφ’ όρου ζωής του. Ένας αντιαεροπορικός πύραυλος ικανός να το καταρρίψει σε μεγάλες αποστάσεις στοιχίζει από $1.000.000 (S-300) έως $4.000.000 (Patriot), συνυπολογίζοντας τα ραντάρ, τους εκτοξευτές κλπ. Και πάλι η σχέση κόστους/απόδοσης είναι συντριπτική.

Ένα σύγχρονο αμερικανικό αεροπλανοφόρο, το Gerald Ford (CVN-78) στοίχισε άδειο $13 δισ. Αν υπολογίσουμε τα +75 αεροσκάφη και το άνω των 4.200 στελεχών πλήρωμα καταλαβαίνουμε τα τεράστια οικονομικά και στρατιωτικά μεγέθη, αλλά και το διακύβευμα. Για την επιχειρησιακή του επιβίωση υποστηρίζεται από στολίσκο βοηθητικών μονάδων που παρέχουν αντιαεροπορική κάλυψη περιοχής. Και όμως κάθε άλλο παρά άτρωτο είναι πλέον.

Τα υπερηχητικά όπλα μπορούν να είναι καταστροφικά για την πιο ισχυρή ομάδα αεροπλανοφόρου στον αμερικανικό στόλο, σύμφωνα με προσομοιώσεις πολεμικών παιχνιδιών που διεξήγαγε μια ομάδα στρατιωτικών αναλυτών στην Κίνα. Σε πάνω από 20 έντονες προσωμειώσεις μάχης, οι κινεζικές δυνάμεις βύθισαν τον στόλο των πλοίων USS Gerald R. Ford με μια ομοβροντία 24 υπερηχητικών αντιπλοϊκών πυραύλων. Στο σενάριο, τα αμερικανικά πλοία δέχονται επίθεση, αφού συνέχισαν να προσεγγίζουν ένα νησί που διεκδικεί η Κίνα στη Νότια Σινική Θάλασσα.

Η ανάκαμψη του Πεζικού

Αν έχουν απαξιωθεί οι πλατφόρμες τι μας απομένει εκτός από τα βλήματα; Μένει το πεζικό, το οποίο και πάλι γνωρίζει αναβάθμιση. Εάν είναι διάσπαρτο αποφεύγει πολλές από τις κακοτοπιές που πλήττουν πλέον τις πλατφόρμες. Όχι μόνο το πυροβολικό, αλλά και τα πυραυλικά συστήματα (αντιαεροπορικά, αντιπλοϊκά και αντιαρματικά) που κρατάνε σε “καταστολή” τις πλατφόρμες, ή περιορίζουν σε τεράστιο βαθμό των ρόλο τους.

Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Γερμανοί διοικητές βρήκαν τρόπο να υπερβαίνουν τις αμυντικές θέσεις του αντιπάλου. Οι (λανθασμένα) αποκαλούμενες τακτικές von Hutier απαιτούσαν την αποσύνδεση ειδικών μονάδων επίθεσης πεζικού από τις κύριες γραμμές με αποστολή τη διείσδυση στις εχθρικές γραμμές. Υποστηρίζονταν από συντομότερες και πιο έντονες (από ό,τι συνήθως για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο) βολές πυροβολικού με στόχο τόσο το εμπρός όσο και στα μετόπισθεν του εχθρού.

Παρακάμπτοντας και αποφεύγοντας όπου μπορούσαν τα ισχυρά αντίπαλα ερείσματα, οι μονάδες πεζικού εμπλέκονταν όπου είχαν το καλύτερο δυνατό πλεονέκτημα, αφήνοντας την αποφασιστική εμπλοκή στις επερχόμενες μονάδες βαρύτερου πεζικού που ακολουθούσε. Πρωταρχικός στόχος αυτών των αποσπασμένων μονάδων ήταν να διεισδύσουν στις γραμμές του εχθρού και να σπάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη συνοχή τους. Αυτοί οι σχηματισμοί έγιναν γνωστοί ως Stoßtruppen, ή στρατεύματα σοκ.

Οι τακτικές που είχαν υιοθετήσει έγινε η βάση των τακτικών του πεζικού μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως ήταν η ανάπτυξη ομάδων πυρός. Αυτές οι τακτικές προϋποθέτουν την κατανόηση ότι οι απώλειες είναι αναπόφευκτες. Αλλά με τις πλατφόρμες να έχουν καταστεί ευάλωτες, οι απώλειες, ούτως ή άλλως, είναι αναπόφευκτες και στην δεύτερη περίπτωση ασύμφορες.

Πεζικό κρούσης

Πρόσφατα μιλήσαμε για τις ομάδες Αναγνώρισης και Ασφάλειας (πεζικό) που δρουν ως μικρές μονάδες θηρευτών, οι οποίες ανιχνεύουν μπροστά και στο πλάι μεγαλύτερων σχηματισμών, εξουδετερώνοντας μεμονωμένα εχθρικά οχήματα ή επισημαίνοντας εχθρικές θέσεις για πυρά πυροβολικού. Σε μια ριζικότερη αναθεώρηση, το Πεζικό πρέπει να αποκεντρωθεί, να αποκτήσει δικτυοκεντρικές διασυνδέσεις και να δρα συνολικά σε ρόλο όχι απλά θηρευτή, αλλά και διάσπασης και υπερκέρασης αμυντικών γραμμών, εκεί που τα άρματα πλέον αδυνατούν, λόγω των πολυάριθμων αντιαρματικών μέσων που ελλοχεύουν.

Αυτό σημαίνει ότι έχοντας το πεζικό ως προφυλακή, τα οχήματα μπορούν πλέον να εκμεταλλευτούν τα κενά και να ελιχθούν προς τα μετόπισθεν του εχθρού για να δώσουν το τελειωτικό πλήγμα. Πρόκειται δηλαδή για αντιστροφή του παραδοσιακού Blitzkrieg (πόλεμος αστραπή) όπου τα τεθωρακισμένα προκαλούν το ρήγμα και το Πεζικό που ακολουθεί το εκμεταλλεύεται για να ελιχθεί. Δηλαδή θα έχουμε Πεζικό Κρούσης, το οποίο θα είναι βαριά οπλισμένο με αντιαρματικά, με drones παρατήρησης ή και αυτοκτονίας (περιπλανώμενα πυρομαχικά), αλλά και με όπλα όπως το ΠΑΟ Carl Gustav. Το τελευταίο, με την ποικιλία πυρομαχικών που διατίθεται, επιλέχθηκε να εξοπλίσει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ.

Η έμφαση στο Πεζικό επιτρέπει να μειωθούν οι τιμές και στις πλατφόρμες. Εφόσον τα οχήματα που πρέπει να προωθήσουν το Πεζικό προς τα σημεία απ’ όπου θα επιτεθεί πρέπει απλά να προστατεύουν τους στρατιώτες από πυρά ατομικών όπλων και από θραύσματα πυροβολικού. Αυτό σημαίνει ότι θα επανέλθουμε σε οχήματα “ταξί μάχης” αντίστοιχα του Μ-113 και όχι τα θηριώδη και πανάκριβα Lynx.

Αύξηση θητείας – Αύξηση εκπαίδευσης

Οι αλλαγές αυτές προϋποθέτουν εντατική εκπαίδευση και άρα αύξηση του χρόνου θητείας σε επίπεδα που καταργήθηκαν πριν από δεκαετίες, ίσως και περισσότερο. Το Ισραήλ, που θέτει τις ζωές των πολιτών του πάνω απ’ όλα, θεωρεί την στρατιωτική εκπαίδευση το μέγιστο όλων των αγαθών. Αλλά με άλλες συνθήκες. Η εκπαίδευση στο Ισραήλ παρέχει σε όλους τους στρατιώτες τα εφόδια επιβίωσης και συνέχειας της επιθετικής προσπάθειας. Γι’ αυτό είναι επίπονη, αλλά οικονομικά πολύ πιο προσιτή.

Πέραν της εκπαίδευσης, το Πεζικό χρειάζεται και όπλα ικανά να του προσδίδουν αυξημένη φονικότητα. Αυτές οι μονάδες κρούσης αν δεν είναι εφοδιασμένες με φθηνά όπλα που μπορούν όμως, να καταστρέφουν άρματα μάχης και άλλες πλατφόρμες που τις απειλούν, υποβαθμίζονται επιχειρησιακά. Σε μια εποχή όπου τα drones, τα περιπλανώμενα πυρομαχικά και οι κατευθυνόμενοι πύραυλοι είναι όπλα πανταχού παρόντα, ένα σύγχρονο Πεζικό Κρούσης, αποτελεί τη λύση για την αποκατάσταση της κινητικότητας στο πεδίο μάχης.