Ο Rezo αποδομεί Μέρκελ και CDU – 5+5 λόγοι για την ανάδειξη Πράσινου καγκελάριου

Γνωρίζετε τον Rezo; Όχι; Μέχρι πρότινος ούτε στη Γερμανία τον ήξερε κανείς και πολύ περισσότερο στην κεντρική πολιτική σκηνή του Βερολίνου. Όμως, στις 18 Μαΐου, ακριβώς μια εβδομάδα πριν από τις ευρωεκλογές, ο Rezo δημοσίευσε ένα βίντεο στο Youtube με τίτλο “Η καταστροφή του CDU” (Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα).

Στο βίντεο αυτό ο 27χρονος Rezo με τα γαλανά μάτια και τα βαμμένα μπλέ μαλλιά επιτίθεται με σφοδρότητα στο CDU και εκθέτει ανεπανόρθωτα τη Μέρκελ και το κόμμα της. Οι θέσεις του τεκμηριώνονται με περισσότερα από 100 ντοκουμέντα, τα οποία μπορεί κάποιος να τα βρει απλώς, πατώντας τα σχετικά links κάτω από το βίντεο  και  έτσι  να  ελέγξει  όλη  την  αλήθεια των ισχυρισμών του Rezo. Πρόκειται για μια σοβαρή και σε βάθος δημοσιογραφική δουλειά, χωρίς κανένα ίχνος fake news.

Το βίντεο διάρκειας 55 λεπτών είχε μεγάλη απήχηση στη Γερμανία. Το είδαν 16.000.000 φορές. Οι δυο κεντρικές θέσεις του βίντεο συνοψίζονται στα εξής: Πρώτον, ότι το CDU υπόσχεται μεν πολλά σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος, αλλά πράττει πολύ λίγα. Δεύτερον, ότι η κυβέρνηση Μέρκελ βοηθά στρατιωτικά τις ΗΠΑ σε περιοχές κρίσης στο εξωτερικό, πράγμα που δεν θα έπρεπε να κάνει, ή τουλάχιστον όχι σε τέτοιο βαθμό.

Αυτό που προκάλεσε, όμως, μεγαλύτερη εντύπωση είναι ότι το CDU δεν μπόρεσε να αντικρούσει τις κατηγορίες του Rezo. Το μήνυμα του Rezo είναι ξεκάθαρο: Το CDU δεν πρέπει να ψηφίζεται. Ο Youtuber, λοιπόν, συνέστησε εμμέσως πλην σαφώς να ψηφιστούν πρωτίστως οι Πράσινοι στις ευρωεκλογές. Και τι συνέβη τελικά στις ευρωεκλογές; Το CDU υπέστη, πράγματι, μεγάλες απώλειες, ενώ οι Πράσινοι αύξησαν σημαντικά τα ποσοστά τους.

Μάλιστα, σε δημοσκοπήσεις αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, οι Πράσινοι ξεπέρασαν το CDU, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί ποτέ στη Γερμανία, κάνοντας όλους να αναρωτηθούν κατά πόσο ο Rezo ευθύνεται γι΄αυτό. Η απάντηση είναι όχι, ή για να ακριβολογούμε δεν φταίει μόνο ο Rezo. Εν τω μεταξύ, οι Πράσινοι έχουν σταθεροποιηθεί στην δεύτερη θέση, απέχοντας ελάχιστα από το CDU και έχοντας εξασφαλίσει μεγάλο προβάδισμα σε σχέση με τα υπόλοιπα κόμματα.

Ειδικοί αναλυτές, ΜΜΕ, πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ελίτ έχουν ήδη αναρωτηθεί αν αναμένουμε τον πρώτο ή την πρώτη καγκελάριο από το κόμμα των Πρασίνων στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Πώς, λοιπόν, εξηγείται η εντυπωσιακή ενδυνάμωση του κόμματος των Πρασίνων; Αν και ακούγεται μπανάλ, οι Πράσινοι κερδίζουν, γιατί τα άλλα κόμματα και μεταξύ αυτών και το CDU χάνουν.

Το CDU χάνει για πέντε λόγους

Πρώτον: Η Μέρκελ αντί να κυβερνά με αποφασιστικότητα, περιορίζεται πια μόνο στο να αντιδρά. Η Μέρκελ κατέχει το αξίωμα της καγκελαρίου τα τελευταία 14 χρόνια και έχει ξεκαθαρίσει ότι η τρέχουσα θητεία της θα είναι και η τελευταία της. Έτσι, όμως, αφήνει να σχηματιστεί η εντύπωση ότι αυτό που κυρίως την ενδιαφέρει είναι να ισοφαρίσει την θητεία του Χέλμουτ Κολ, που προερχόταν από το ίδιο κόμμα και κυβέρνησε συνολικά 16 χρόνια την Γερμανία, από το 1982 έως το 1998.

Υπάρχει, ωστόσο, μια ουσιαστική διαφορά μεταξύ τους. Ενώ ο Κολ στα τέλη της δεκαετίας του ’80 θεωρούνταν πολιτικά τελειωμένος, η πτώση του τείχους του Βερολίνου, η λεγόμενη γερμανική επανένωση –δεν ήταν τίποτε άλλο από προσάρτηση της Ανατολικής στη Δυτική Γερμανία– του έδωσε την αναγκαία πολιτική ώθηση, ώστε να κυβερνήσει ως καγκελάριος της Ενοποίησης (Kanzler der Einheit) την Γερμανία για άλλες δυο θητείες.

Η Μέρκελ, όμως, δεν έχει την τύχη του Κολ. Μετά το 2008 πρέπει να επιλύει τη μια κρίση μετά την άλλη: βαθιά ύφεση του 2009 στη Γερμανία (ως συνέπεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers), ελληνική κρίση μετά το 2010, κρίση της Κριμαίας το 2014, προσφυγική κρίση το 2015, το Brexit από το 2016 και εμπορικοί πόλεμοι μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ στις αρχές του 2017. Και τώρα η Γερμανία διολισθαίνει πάλι στην ύφεση.

Από κρίση σε κρίση η Μέρκελ δείχνει ολοένα και πιο καταβεβλημένη, και όχι μόνο σωματικά. Δεν προχωρεί στην ανάληψη μεγάλων πολιτικών πρωτοβουλιών εντός της Γερμανίας και της ΕΕ. Στα μάτια πολλών Γερμανών φαίνεται να μην διαθέτει σαφές πολιτικό όραμα. Το μότο της είναι μάλλον “καλύτερα να αντιδράς παρά να κυβερνάς”.

Ο μεγάλος συνασπισμός δεν είναι ελκυστικός

Δεύτερον: Ο μεγάλος συνασπισμός στη Γερμανία δεν είναι ελκυστικός. Μετά τις τελευταίες εκλογές του Σεπτέμβρη του 2017 το CDU σχημάτισε, για τρίτη φορά μετά το 2005, εκ νέου, μεγάλο συνασπισμό με το SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα). Μπορεί μεταξύ των εταίρων του μεγάλου συνασπισμού να μην εκδηλώνονται μεγάλες διαφωνίες, αλλά στο εκλογικό σώμα της Γερμανίας αυξάνεται ολοένα η δυσαρέσκεια για τον μεγάλο συνασπισμό, ο οποίος εκλαμβάνεται ως αιτία της διαφαινόμενης στασιμότητας στη Γερμανία. Αυτό πλήττει το SPD που συγκυβερνά στο Βερολίνο από το 1998, δηλαδή πάνω από 20 χρόνια, και φυσικά το CDU.

Τρίτον: Η σοσιαλδημοκρατικοποίηση του CDU. Η Μέρκελ κατηγορείται ακόμα και από στελέχη του κόμματός της ότι έχει σοσιαλδημοκρατικοποιήσει το CDU. Εκείνο, όμως, το οποίο δεν αμφισβητεί κανείς είναι ότι αυτή οδήγησε το CDU τουλάχιστον στο πολιτικό κέντρο. Κάτι τέτοιο φαίνεται να απωθεί τους πιο συντηρητικούς ψηφοφόρους του CDU με αποτέλεσμα να μετατοπίζονται δεξιότερα στο AfD (Εναλλακτική για την Γερμανία).

Τέταρτον: Η Annegret Kramp-Karrenbauer δεν προσφέρει καμιά προοπτική. Η διάδοχος της Μέρκελ στην προεδρία του CDU και διαφαινόμενη υποψήφια του κόμματος για την καγκελαρία στις ερχόμενες εκλογές όχι μόνο είναι πιο ανιαρή ομιλήτρια και λιγότερο χαρισματική από τη Μέρκελ, αλλά δεν έχει να παρουσιάσει φρέσκες ιδέες και προτάσεις. Έτσι εξηγούνται τα καταστροφικά αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων σχετικά με το πρόσωπό της, ένας κακός οιωνός για το μέλλον του CDU.

Πέμπτον: Η κλιματική πολιτική έχει εξελιχθεί στη Γερμανία σε πολιτικό game changer, δηλαδή σε παράγοντα αλλαγής πολιτικού σκηνικού. Οι Γερμανοί διαπιστώνουν την κλιματική αλλαγή στην ίδια τους την χώρα, η οποία όχι μόνον βλάπτει την αρκετά μεγάλη αγροτική οικονομία τους, αλλά προκαλεί σε πολλούς και αισθήματα φόβου. Ταυτόχρονα, ολοένα και μεγαλύτερο ποσοστό Γερμανών πιστεύει ότι η Μέρκελ και το CDU δεν πράττουν τα δέοντα στο θέμα αυτό, αλλά λειτουργούν μάλλον ως λομπίστες της αυτοκινητοβιομηχανίας παρά ως υπερασπιστές του κλίματος.

Η κυβερνησιμότητα των Πρασίνων

Αντιστρόφως, εξαιτίας των παραλείψεων της Μέρκελ στον τομέα αυτό επωφελείται το κόμμα των Πρασίνων, το οποίο αποτελεί το κατεξοχήν κόμμα στη Γερμανία που ενδιαφέρεται για την προστασία του περιβάλλοντος, προσελκύοντας παραδοσιακούς ψηφοφόρους του SPD και του CDU με περιβαλλοντικές ανησυχίες. Οι Πράσινοι κερδίζουν για τους εξής πέντε λόγους:

Πρώτον: Στη νέα δυαρχία του κόμματος συμμετέχουν ισότιμα ο 49χρονος Robert Habeck και η 38 χρονη Annalena Baerbock. Πρόκειται για δυο σχετικά νέους και άφθαρτους πολιτικούς με ρητορικές ικανότητες, οι οποίοι  παρουσιάζονται στα ΜΜΕ ως σύγχρονοι και άνετοι πολιτικοί. Η Baerbock κατάγεται από την Ανατολική Γερμανία, ενώ ο Habeck από τη Δυτική. Συνεπώς, διασφαλίζεται η γερμανική γεωγραφική ισορροπία.

Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι και οι δυο ανήκουν στους λεγόμενους ρεαλιστές (Realos), στην παραδοσιακά μετριοπαθή κομματική πτέρυγα των Πρασίνων. Οι ακραίοι, οι φονταμενταλιστές (Fundis), η άλλη πτέρυγα των Πρασίνων, ακόμα και σήμερα θα απωθούσαν πολλούς αστούς ψηφοφόρους στη Γερμανία. Γι’ αυτό και δεν εμφανίζονται πολύ, τουλάχιστον όσον αφορά στην δημόσια εικόνα του κόμματος.

Δεύτερον: Όσον αφορά την κυβερνησιμότητα, οι Πράσινοι έχουν αποκτήσει μεγάλη εμπειρία στην ανάληψη πολιτικής ευθύνης στο γερμανικό πολιτικό σύστημα. Οι Πράσινοι έχουν γίνει δήμαρχοι, το κόμμα τους κυβερνά ή συγκυβερνά σε διάφορα ομοσπονδιακά κρατίδια και τέλος είχε αποτελέσει το μικρό εταίρο της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης υπό τον καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ από το 1998 έως το 2005. Ένας Πράσινος καγκελάριος ή μια Πράσινη καγκελάριος για την πλειοψηφία των Γερμανών δεν αποτελεί πλέον κανένα φόβητρο.

Ο game changer “κλιματική αλλαγή”

Τρίτον: Ο game changer “κλιματική αλλαγή” ωθεί τους Πράσινους προς την εξουσία. Ο Habeck και η Baerbock υπόσχονται ότι μια πράσινη πολιτική θα δημιουργήσει πολλές νέες θέσεις εργασίας και ισχυρίζονται ότι η Γερμανία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε παγκόσμιο ηγέτη στις πράσινες τεχνολογίες και να εξάγει με επιτυχία τα σχετικά προϊόντα και το σχετικό know how στο εξωτερικό. Η πράσινη πολιτική, λένε, δεν απειλεί την ευμάρεια των Γερμανών, αλλά αντίθετα θα μπορούσε δυνητικά να την αυξήσει. Τις απόψεις αυτές ενστερνίζονται όλο και περισσότεροι Γερμανοί.

Τέταρτον: Η προσφυγική κρίση στην Γερμανία έχει επιλυθεί. Ενώ τα κέντρα φιλοξενίας για πρόσφυγες και μετανάστες από τρίτες χώρες εκτός ΕΕ ήταν γεμάτα το 2015, σήμερα είναι άδεια. Σε αυτό συνέβαλαν ο αποτελεσματικός έλεγχος στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ (Ελλάδα, Ιταλία, Ουγγαρία), η οικοδόμηση φραχτών στα σύνορα, καθώς και η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Η Ευρώπη έγινε de facto φρούριο (Festung Europa).

Μοιάζει παράδοξο, αλλά ακριβώς η δημιουργία Ευρώπης-φρουρίου βοηθά τους Πράσινους στην αύξηση του αριθμού των ψηφοφόρων τους. Η εξαιρετικά φιλοπροσφυγικές θέσεις των Πρασίνων του τύπου “Refugees welcome” δεν αποτελούν πια απειλή, διότι η Ευρώπη-φρούριο ήδη υφίσταται. Σχεδόν κανένας στη Γερμανία δεν πιστεύει ότι με τους Πράσινους στην εξουσία θα επέλθει κάποια μεταβολή. Με άλλα λόγια ο Όρμπαν και οι Ευρωπαίοι ομοϊδεάτες του εγγυώνται την Ευρώπη-φρούριο, ακόμα και αν εκλεγεί Πράσινος καγκελάριος στη Γερμανία.

Το κατεξοχήν φιλοευρωπαϊκό κόμμα

Πέμπτον: Οι Πράσινοι είναι το κατεξοχήν φιλοευρωπαϊκό κόμμα στη Γερμανία. Κανένα άλλο κόμμα της Γερμανίας δεν επιδιώκει τόσο αποφασιστικά μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη, όπως οι Πράσινοι. Αντίθετα το CDU, εν μέρει και το SPD, για παράδειγμα βλέπουν μάλλον με κριτικό μάτι τις γνωστές προτάσεις του Γάλλου προέδρου Μακρόν για την εμβάθυνση της ΕΕ και της Ευρωζώνης.

Το μότο των Πρασίνων είναι προοδευτικό και σε τελική ανάλυση μια απάντηση στον πρόεδρο Τραμπ: «Ας δημιουργήσουμε τις Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Πολλοί Γερμανοί ψηφοφόροι θεωρούν σωστές αυτές τις θέσεις των Πρασίνων για την Ευρώπη, τραβώντας αυστηρές διαχωριστικές γραμμές από το κόμμα AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία).

Οι παραπάνω 5+5 λόγοι δεν σημαίνουν φυσικά ότι ο επόμενος καγκελάριος θα είναι οπωσδήποτε Πράσινος. Δείχνουν, όμως, την μεταβολή που συντελείται σταδιακά στην γερμανική πολιτική και κοινωνία. Το βέβαιον είναι ότι σύντομα θα λάβουν χώρα τρεις μάλλον καθοριστικές εκλογές σε αντίστοιχα κρατίδια στην Ανατολική Γερμανία. Οι δυο από αυτές διεξάγονται την 1η  Σεπτεμβρίου, δηλαδή την επόμενη Κυριακή. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις το AfD θα κερδίσει σημαντικά ποσοστά και έχει καλές πιθανότητες να βγει πρώτο κόμμα σε τουλάχιστον ένα κρατίδιο, το Μπράντεμπουργκ.

Αν αυτό συμβεί, τότε το CDU και προσωπικά η Ανατολικογερμανίδα Μέρκελ, θα αποδυναμωθεί πολιτικά ακόμη περισσότερο, κάτι που θα ενδυνάμωνε ακόμη περισσότερο το κόμμα των Πρασίνων σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Και τότε πράγματι η ώρα για τον πρώτο Πράσινο καγκελάριο στη Γερμανία θα πλησιάζει.