Ο Τολστόι, οι Ρώσοι και οι Σέρβοι

Το Βελιγράδι είναι η μοναδική πόλη στον κόσμο στην οποία έλαβαν χώρα μαζικές φιλορωσικές διαδηλώσεις. Σε ένα ηχηρό κοντράστ με τον διαπρύσιο φιλο-ουκρανισμό (φιλο-ζελενσκισμό) των γειτόνων τους Βοσνιοερζεγοβίνιων και Αλβανών. Οι Σέρβοι διαδηλωτές, μάλλον χωρίς να έχουν διαβάσει τον Τολστόι, περιέφεραν μία τεράστια ρωσική σημαία, μαζί με λάβαρα και σύμβολα των νεότευκτων “Λαϊκών Δημοκρατιών” του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ.

Μερικά από τα συνθήματα που ακούστηκαν, αναφέρονται στους ιστορικούς αδελφικούς δεσμούς των Ρώσων και των Σέρβων, μέσα στον ρου του μεταβυζαντινού πανσλαβισμού και είναι ενδεικτικά των πιέσεων που δέχεται η κυβέρνηση Βούτσιτς να μην συμμετάσχει στις εξοντωτικές κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας.

Μια αντίστοιχη πορεία από τους Ρώσους για τους Σέρβους που είχε γίνει στην Αγία Πετρούπολη το 1870, μας εξιστορεί ο σπουδαίος Ρώσος συγγραφέας Λέων Τολστόι (μη απαγορευμένος εν Ελλάδι προς το παρόν!) στο μυθιστόρημα “Άννα Καρένινα”. Ο πρίγκιπας Βρόνσκι, ο εραστής της Άννας Καρένινα, λίγες μέρες μετά την αυτοκτονία της αγαπημένης του, και ενώ ο ίδιος βρίσκεται σε συναισθηματικό και ψυχολογικό τέλμα, ενδίδει στο μεγάλο παλλαϊκό κύμα υποστήριξης, που εξαπλώνεται παντού στη Ρωσία, υπέρ των Σέρβων και Μαυροβουνίων που παλεύουν με αυταπάρνηση να αποτινάξουν τον οθωμανικό ζυγό.

Σαν έφηβος ριγά ο Βρόνσκι στο βουητό του πολέμου. Θέτει εαυτόν ολοκληρωτικά στην υπηρεσία αυτής της ιερής υπόθεσης. Παίρνει το πρώτο τρένο για το μέτωπο, θέλοντας να πνίξει στις βαλτώδεις βαλκανικές πεδιάδες και στη φωτιά των μαχών, τον θυελλώδη έρωτά του για την Καρένινα.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τον βαθμό φιλαναγνωσίας των Σέρβων διαδηλωτών, ούτε κατά πόσο έχουν εντρυφήσει στο έργο του Τολστόι ή του Ντοστογιέφσκι και κατά πόσο η φιλορωσική πορεία στο Βελιγράδι είναι ένας φόρος τιμής στον πρίγκιπα Βρόνσκι και τους χιλιάδες Ρώσους που πολέμησαν για την σερβική ανεξαρτησία 150 χρόνια νωρίτερα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η Ιστορία δεν επέστρεψε, όπως παιδαριωδώς προβλήθηκε στο πρόσφατο εξώφυλλο του περιοδικού Time. Η Ιστορία ήταν πάντα εδώ.