Ο Τραμπ, ο Ομπάμα, το πορτρέτο και στο βάθος οι προεδρικές εκλογές

Κακά τα ψέματα. Αντίπαλος του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές του φθινοπώρου δεν θα είναι ο Τζο Μπάιντεν. Κατ’ ουσίαν, θα ήταν ο Μπαράκ Ομπάμα, αν το αμερικανικό Σύνταγμα δεν τον εμπόδιζε να είναι και τύποις. Η στρατηγική που επέλεξε να ακολουθήσει ο Τραμπ και το επιτελείο του εν όψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου εξελίσσεται σε μια ξεκάθαρη, ολομέτωπη σύγκρουση με το σύστημα Ομπάμα και την παρακαταθήκη του.

«Κοιτάξτε, ήταν ένας ανίκανος πρόεδρος, αυτό έχω να πω. Χονδροειδώς ανίκανος», είναι μια από τις πιο πρόσφατες δηλώσεις του για τον πρώην πρόεδρο. Μέχρι που αρνήθηκε να πραγματοποιήσει τελετή για τα αποκαλυπτήρια του πορτρέτου του Μπαράκ Ομπάμα στην ανατολική πτέρυγα του Λευκού Οίκου, ως είθισται για τους προκατόχους της προεδρικής καρέκλας.

Συνεργάτες του Ομπάμα ανέφεραν στα αμερικανικά Μίντια ότι ούτε κι εκείνος επιθυμεί να παραστεί σε μια τέτοια τελετή, όσο ένοικος του Λευκού Οίκου παραμένει ο Τραμπ. Η υπόθεση του πορτρέτου έρχεται να προστεθεί σε μια πληθώρα συγκρουσιακών καταστάσεων και συμβάντων, αλλά είναι ενδεικτική της αντιπαλότητας μεταξύ των δύο ανδρών και της σχεδόν προσωπικής εμπάθειας που φαίνεται να καλλιεργεί ο Τραμπ για τον προκάτοχό του.

Άλλωστε, λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε απευθυνθεί στον πρόεδρο της επιτροπής Δικαιοσύνης της Γερουσίας, Λίντσεϊ Γκράχαμ, ώστε να καλέσει τον Ομπάμα να καταθέσει για «το μεγαλύτερο πολιτικό έγκλημα και σκάνδαλο στην ιστορία των ΗΠΑ». Αναφερόταν στο Obamagate, όπως το ονομάζει το στρατόπεδο του Τραμπ, και που σκιαγραφεί τη θεωρία ότι αξιωματούχοι που πρόσκεινται στον Ομπάμα στοχοποίησαν τον σημερινό πρόεδρο.

Το Obamagate αφορά ουσιαστικά στην υπόθεση του πρώην συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας του Τραμπ, Μάικλ Φλιν. Όπως έγινε γνωστό, το υπουργείο Δικαιοσύνης απέσυρε τις κατηγορίες εναντίον του για το θέμα των συνομιλιών με Ρώσους αξιωματούχους, δίνοντας λαβή στον Αμερικανό πρόεδρο να εντείνει την επίθεσή του. Οι Ρεπουμπλικάνοι ισχυρίζονται, παρά τις προηγούμενες ομολογίες του Φλιν, ότι οι πληροφορίες για τις συνδιαλέξεις του αποκτήθηκαν παράνομα από ανθρώπους πιστούς στο σύστημα Ομπάμα, με σκοπό να σαμποτάρουν τον Τραμπ και τους συνεργάτες του.

Το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Φυσικά, πεδίο αντιπαράθεσης δεν είναι μόνο η υπόθεση Φλιν. Παρά το γεγονός ότι σχέδιο αντιμετώπισης πανδημιών υπήρχε στα επιτελικά συρτάρια από την εποχή του Ομπάμα, ο Τραμπ έχει επανειλημμένως κατηγορήσει τον προκάτοχό του για τις ελλείψεις σε αποθέματα υγειονομικού υλικού και εξοπλισμού, ώστε να δικαιολογήσει τα προβλήματα της διαχείρισης της πανδημικής κρίσης από τον ίδιο.

Έτσι κι αλλιώς, οι παράγοντες που οδηγούν τον Αμερικανό πρόεδρο σε αυτό το επικοινωνιακά ακραίο μονοπάτι αναζητούνται σε όλα όσα συνέβησαν το περασμένο τρίμηνο. Πρώτα απ’ όλα, η αμφιλεγόμενη διαχείριση της κρίσης δημόσιας υγείας, λόγω του κορωνοϊού, που κατέληξε σε τραγελαφικές στρεβλώσεις των επιστημονικών δεδομένων. Ενδεικτικό υπήρξε το παράδειγμα της υδροξυχλωροκίνης, που ο Τραμπ ανέφερε ότι έπαιρνε για μια βδομάδα ως μέτρο πρόληψης για τη νόσο Covid-19…

Δεύτερον, η κατάσταση της οικονομίας και οι προβλέψεις για την πορεία της, που έτσι κι αλλιώς είναι καθοριστικό εκλογικό κριτήριο. Σε αυτό το πεδίο ο Τραμπ βρίσκεται σε σύγκρουση με τους Δημοκρατικούς κυβερνήτες, τους οποίους κατηγορεί για κωλυσιεργία στην άρση των μέτρων περιορισμού, ώστε η οικονομική ζημιά των Πολιτειών τους να του προκαλέσει περαιτέρω εκλογικές απώλειες.

Από την πλευρά του, και ο ίδιος ο πρώην πρόεδρος Ομπάμα δεν παρέλειψε να επιτεθεί, με περισσότερο τακτ βέβαια, στον Τραμπ: «Το να κάνεις αυτό που νομίζεις ότι είναι σωστό, αυτό που σε κάνει να νιώθεις καλά, ό,τι είναι βολικό, ό,τι είναι εύκολο, έτσι ακριβώς σκέπτονται τα παιδιά. Δυστυχώς, πολλοί “μεγάλοι”, περιλαμβανομένων και κάποιων με βαρύγδουπους τίτλους και σημαντικές θέσεις, ακόμη σκέπτονται με αυτόν τον τρόπο. Γι’ αυτό και τα πράγματα είναι τόσο χάλια».

Ο Τραμπ δεν είναι πια outsider

Προηγουμένως, o Ομπάμα είχε κάνει ακόμα μια δηκτική δήλωση, πάλι χωρίς να ονοματίζει τον Τραμπ: «Πάνω από όλα, η πανδημία έχει διαλύσει την άποψη πως οι ιθύνοντες της εξουσίας ξέρουν τι κάνουν. Πολλοί δεν προσποιούνται καν ότι βρίσκονται στην εξουσία». Δύσκολα μπορεί κανείς να μη διακρίνει τα χαρακτηριστικά της εικόνας του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, είτε θεωρώντας τον μεμονωμένα είτε σε σύγκριση με το διάδοχό του.

Διακατέχεται από μια ευγένεια και μια ρητορική ικανότητα –σχεδόν εκπέμπει ενσυναίσθηση– που δεν διαθέτει ο Τραμπ. Και δεν θα μπορούσε να διαθέτει τέτοιες ποιότητες, αφού υπήρξε “μαθητής” του διαβόητου Ρόι Κον, ενός εκ των θιασωτών του μακαρθισμού. Η αισθητική του Ομπάμα, βέβαια, δεν σήμαινε ότι η πολιτική των κυβερνήσεών ήταν ιδιαίτερα ριζοσπαστική ή κάποια πολιτική που δεν εξυπηρέτησε τη μερίδα της οικονομικής ελίτ, η οποία στηρίζει τους Δημοκρατικούς. Απλώς, ήταν πιο προοδευτική για τα αμερικανικά δεδομένα, τηρουμένων των αναλογιών, για παράδειγμα χάρη στο πρόγραμμα περίθαλψης Affordable Care Act που ο Τραμπ ήθελε να ξηλώσει.

Κατά τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, μέσα στο καλοκαίρι η παρουσία του Ομπάμα στη δημόσια συζήτηση και την προεκλογική διαδικασία θα γίνεται ολοένα και πιο έντονη, σε μια προσπάθεια να στηρίξει την υποψηφιότητα Μπάιντεν. Δεν είναι βέβαιο, όμως, ότι αυτό θα έχει το επιθυμητό, για τους Δημοκρατικούς, αποτέλεσμα. Διότι, σε τελευταία ανάλυση, οι παράγοντες που οδήγησαν στην ήττα της Χίλαρι Κλίντον το 2016 δεν έχουν παύσει να ισχύουν. Ούτε ο Τραμπ είναι πια outsider, αλλά ούτε και ο Μπάιντεν φαίνεται ιδιαίτερα χαρισματικός ως “δεύτερος” υποψήφιος της κληρονομιάς Ομπάμα μετά την αποτυχημένη Χίλαρι.