Ο Τραμπ, ο Στάλιν και οι «εχθροί του λαού»

Ένας χρόνος συμπληρώνεται στις 20 Ιανουαρίου από την ημέρα που ο Ντόναλντ Τραμπ ορκίστηκε πρόεδρος των ΗΠΑ και ο δισεκατομμυριούχος από την Νέα Υόρκη παραμένει πεπεισμένος ότι ο πολιτικός λόγος του είναι το μεγαλύτερο ατού του. Αυτός ο λόγος βέβαια, μέσα σε μόλις έναν χρόνο, έκανε τον κόσμο άνω-κάτω. Ευθύνεται, στο μεγαλύτερο ποσοστό, και για το γεγονός ότι ο Τραμπ κατέρριψε όλα τα στατιστικά των προκατόχων του.

Ήδη είναι ο λιγότερο δημοφιλής Αμερικανός πρόεδρος στην ιστορία της χώρας, ενώ σύμφωνα με δημοσκόπηση του πανεπιστημίου Κουινίπιακ, το 57% των ψηφοφόρων δηλώνει, ότι δεν διαθέτει τα προσόντα που απαιτούνται από έναν πρόεδρο. Στη διεθνή σκηνή, οι παρορμητικές αποφάσεις του σε ζητήματα που αφορούν, άμεσα ή έμμεσα, ολόκληρη την ανθρωπότητα έχουν απομονώσει τις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο ίδιος εκτιμά ότι οι άλλες χώρες πλέον σέβονται την Ουάσιγκτον.

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από την Συνθήκη του Παρισιού για το κλίμα, η διαφοροποίησή του στο θέμα της Συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν, η ποδοσφαιρικού τύπου αντιπαράθεση με τον Κιμ Γιονγκ Ουν, η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και η πρόσφατη αναφορά του σε αφρικανικά κράτη «απόπατους» αποτελούν διανθίσματα της διεθνούς πολιτικής του. Μιας πολιτικής που δυσκολεύονται να κατανοήσουν οι περισσότεροι ομόλογοί του.

Μια μεσοπρόθεσμη απειλή

Στο απώτερο παρελθόν του, στην προεκλογική εκστρατεία του, αλλά και κατά την ενός έτους προεδρική θητεία του, ο Τραμπ, και κυρίως η συμπεριφορά και οι συνήθειές του, αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης πολιτικών αντιπάλων του και ειδικών. Ο Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ, πρώην διπλωμάτης, ειδικός στη Μέση Ανατολή, σχολιάζει ιδιαίτερα την έλλειψη συνοχής στις δηλώσεις «του ανθρώπου με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο», η οποία, όπως υποστηρίζει προκαλεί προβλήματα αξιοπιστίας για τις ΗΠΑ.

Οι προκλητικές δηλώσεις του Τραμπ είναι μακροπρόθεσμα επικίνδυνες σημειώνει ο Τζούλιαν Ζέλιζερ, ιστορικός του πανεπιστημίου Πρίνστον, εκτιμώντας ότι «αν η πολιτική τάξη και η κοινή γνώμη αγνοήσουν αυτές τις δηλώσεις, εκτιμώντας απλώς ότι “αυτός είναι ο Τραμπ”, ο πήχης θα πέσει τόσο χαμηλά, ώστε πια θα είναι δύσκολο να αποκτήσει ξανά τη σημασία του το αξίωμα του προέδρου».

Εγείρεται, λοιπόν, ήδη ένα ερώτημα στο εσωτερικό των ΗΠΑ: Αν ο ιδιόρρυθμος πρόεδρος Τραμπ θα μπορέσει να συνεχίσει την παράδοση Ομπάμα, Μπους και Κλίντον, ώστε να επανεκλεγεί για μια δεύτερη θητεία. Το ερώτημα μπορεί να ακούγεται πρόωρο και σίγουρα είναι νωρίς να απαντηθεί. Ο Τραμπ καταφέρνει καθημερινά να περιορίζει, αντί να διευρύνει την εκλογική βάση του. Του απομένει, ωστόσο, αρραγής ο βασικός εκλογικός του πυρήνας.

Με αυτά τα δεδομένα το βάρος πέφτει πλέον στο κόμμα. Τι κάνει όμως το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα; Για την ώρα στέκεται πίσω από τον Τράμπ, με εξαίρεση κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις, που υψώνουν φωνή και διαφοροποιούνται.

Με την ρητορική του Στάλιν

Τέτοια περίπτωση είναι και ο Ρεπουμπλικάνος Γερουσιαστής Τζεφ Φλέικ από την Αριζόνα, ο οποίος σε έναν σκληρό λόγο για τον πρόεδρο, που εκφώνησε την Τετάρτη, σύγκρινε τις επιθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ στα αμερικανικά ΜΜΕ, ιδιαίτερα την κίνησή του να τα χαρακτηρίσει «εχθρό του λαού», με την ρητορική του Στάλιν. «Κύριε πρόεδρε, είναι ενδεικτικό της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η δημοκρατία μας, ότι ο πρόεδρός μας χρησιμοποιεί εκφράσεις που χρησιμοποιούσε ο Ιωσήφ Στάλιν για να περιγράψει τους εχθρούς του», αναφέρεται σε απόσπασμα της ομιλίας του Φλέικ.

Το αν ο Φλέικ θα ζητήσει στο μέλλον, σαν νέος Χρουτσόφ, την απαγόρευση της φράσης «εχθρός του λαού» δεν έχει γίνει γνωστό. Γνωστό είναι, όμως, ότι δεν θα συμμετέχει στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου. Το έχει ανακοινώσει ο ίδιος, παράλληλα με την πρόθεσή του να συνεχίσει να ασκεί κριτική στις επιλογές του Τραμπ.

Σαν πρωινό “τιτίβισμα”

Δώδεκα μήνες τώρα ο Τραμπ έχει αποδείξει ότι αποτελεί τον πλέον ιδιόρρυθμο πρόεδρο των ΗΠΑ. Με εντελώς προσωπικό στυλ, ασυνήθιστη προεδρική φρασεολογία, υψηλούς τόνους και αντιφατικές δηλώσεις, σκάνδαλα και οξύτατες προσωπικές αντιπαραθέσεις, ο 45^ος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει καταφέρει να στρέφει τον κόσμο γύρω από τον εαυτό του.

Με το κινητό στο χέρι, από νωρίς το πρωί, άναψε πολλές φωτιές στην διάρκεια αυτού του χρόνου. Κάθε tweet και ένας “πόλεμος”. Από την κορεατική χερσόνησο και το Ιράν, στον μουσουλμάνο δήμαρχο του Λονδίνου και από εκεί  στο μιντιακό κατεστημένο των ΗΠΑ.

Τι είναι όμως ο Ντόναλντ Τραμπ; Πρόκειται απλώς για ένα «κακό που μας βρήκε», ή για το “σαρανταπεντάρι“ των Ρεπουμπλικάνων; Η αλήθεια είναι ότι παρά την πόλωση που επιβάλει ο λόγος του στην αμερικανική κοινωνία, όλοι συμφωνούν ότι ο Τραμπ έσπασε όλα τα ταμπού του Λευκού Οίκου. Γεγονός είναι επίσης ότι παρά τις κατηγορίες ΜΜΕ και πολιτικών αντιπάλων του για «απαράδεκτη συμπεριφορά», η ευθύτητα και ο παρορμητισμός του εξακολουθούν να ενθουσιάζουν τον σκληρό πυρήνα της εκλογικής του βάσης.

Ναι, αλλά ο προκλητικός λόγος του δεν είναι πια πλεονέκτημα, όπως στην προεκλογική του εκστρατεία, σημειώνουν πολλοί και εναποθέτουν τις ελπίδες τους στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου. Οι Δημοκρατικοί εκτιμούν ότι μια ενδεχόμενη ήττα του Τραμπ θα αλλάξει το πολιτικό κλίμα στις ΗΠΑ. Κάτι τέτοιο, αν συμβεί, θα συνετίσει τον πρόεδρο λένε οι σκεπτικιστές Ρεπουμπλικάνοι. Ο Νοέμβριος δεν είναι μακριά, αλλά και ο Τραμπ είναι τόσο απρόβλεπτος…