Ο Τζόνσον “γλεντάει” την ΕΕ – Ο Μακρόν ψαρεύει μπακαλιάρο…

Νέο γύρο ξεκίνησαν σήμερα οι διαπραγματευτές του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ μετά την απόφαση του Τζόνσον και της φον ντερ Λάιεν να δώσουν άλλη μία ευκαιρία. Στόχος είναι να καταλήξουν σε μια εμπορική συμφωνία για μετά το Brexit πριν την λήξη της μεταβατικής, κάτι που όμως δεν το πιστεύουν ούτε οι ίδιοι.

Η κατάσταση πάντως είναι ολότελα διαφορετική απ’ ό,τι έναν χρόνο πριν, αφού η αγωνία άλλαξε στρατόπεδο, παίρνοντας μαζί της και τις εσωτερικές αντιπαραθέσεις. Ο Βρετανός πρωθυπουργός και η πρόεδρος της Κομισιόν συνομίλησαν το Σάββατο και αμέσως μετά έδωσαν οδηγίες στις ομάδες τους να επαναλάβουν τις διαπραγματεύσεις που είχαν διακοπεί την προηγούμενη, λόγω αδιεξόδου. Έτσι, ο Μισέλ Μπαρνιέ της ΕΕ και ο Ντέιβιντ Φροστ του Ηνωμένου Βασιλείου βρέθηκαν και πάλι απέναντι, βολιδοσκοπώντας, εάν μπορεί να υπάρξει εμπορική συμφωνία.

Οι διαπραγματευτές δεν έχουν απεριόριστο χρόνο. Το αργότερο μέχρι την Τρίτη, αν δεν διακόψουν νωρίτερα, θα πρέπει να ξεπεράσουν τις διαφωνίες στα τρία ακανθώδη ζητήματα που χωρίζουν τις Βρυξέλλες και το Λονδίνο. Θα πρέπει δηλαδή να βρουν συμβιβαστικές λύσεις στα θέματα της αλιείας, των όρων ισότιμου ανταγωνισμού και του τρόπου διευθέτησης των διαφορών που θα προκύπτουν κατά την εφαρμογή της εμπορικής συμφωνίας.

Ο Τζόνσον γύρισε το παιχνίδι

Πρόκειται για ένα αρκετά δύσκολο έργο. Εξάλλου, ο ίδιος ο Τζόνσον και η φον ντερ Λάιεν, στην κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν μετά την τηλεφωνική επικοινωνία τους, σημείωναν ότι το ενδεχόμενο να μην επιτευχθεί συμφωνία είναι πιθανό. Όπως σχολίασε, μάλιστα, βρετανική πηγή, προσκείμενη στις διαπραγματεύσεις, «είναι η τελευταία φορά που θα ριχτούν τα ζάρια». Μόνο που το “ό,τι κάτσει” στη ζαριά λειτουργεί τελικά υπέρ των Βρετανών.

Είναι γνωστό, ότι από την έναρξη των διαπραγματεύσεων οι Βρυξέλλες ήταν ιδιαίτερα πιεστικές προς το Λονδίνο τόσο σε ό,τι αφορά τους όρους για την συμφωνία αποχώρησης (Brexit) όσο και στη διαδικασία και την τήρηση του χρονοδιαγράμματος. Η πίεση αυτή μεταφερόταν στο Βρετανικό Κοινοβούλιο και η τότε πρωθυπουργός Μέι έχανε τον έναν υπουργό μετά τον άλλον, καθώς παραιτήθηκαν πολλοί. Ώσπου τελικά αναγκάστηκε να παραιτηθεί και από την πρωθυπουργία και από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος.

Ο Τζόνσον, ωστόσο, “γύρισε το παιχνίδι” και αυτή την στιγμή δεν αντιμετωπίζει εσωτερική κριτική. Σύμφωνα μάλιστα με τους Times, 13 υπουργοί του, ανάμεσά τους οκτώ που ήταν αντίθετοι με το Brexit, δηλώνουν πρόθυμοι να τον στηρίξουν ακόμα και σε μια απόφαση για αποχώρηση χωρίς συμφωνία. Από την άλλη, η γκρίνια έχει μεταφερθεί στην ηπειρωτική Ευρώπη και δεν αφορά πλέον το θέμα των ιρλανδικών συνόρων. Ένα θέμα που ήταν το μεγάλο αγκάθι των διαπραγματεύσεων για τη Βρετανία.

Στα δύο η Ευρώπη για τον …μπακαλιάρο

Αντιθέτως σε μείζον ζήτημα έχει εξελιχθεί το δικαίωμα των Γάλλων ψαράδων να συνεχίσουν να ψαρεύουν σε βρετανικά ύδατα. Ο Μακρόν, αν και γνωρίζει ότι η κατάσταση με τίποτα δεν μπορεί να είναι η ίδια μετά το Brexit, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την ποσόστωση των αλιευμάτων για τους Γάλλους ψαράδες, απειλεί ακόμα και με βέτο. Κολλάει βέβαια μαζί και το θέμα των όρων του ανταγωνισμού που θα ισχύουν μετά την 31^η Δεκεμβρίου, το οποίο αφορά και άλλες χώρες της Ευρώπης των 27.

Αν και το οικονομικό διακύβευμα στο θέμα της αλιείας δεν είναι τεράστιο, αποτελεί ζήτημα τιμής και για τις δύο πλευρές. Οι Βρετανοί προτάσσουν τον σεβασμό για την κυριαρχία τους ως παράκτιο κράτος και οι Γάλλοι, γνωρίζοντας ότι έχουν χάσει ήδη την πλήρη ποσόστωση, επιδιώκουν τη διατήρηση μιας «ευρείας και διαρκούς πρόσβασης» στα βρετανικά ύδατα. Αυτό, ωστόσο που εξόργισε τους Γάλλους και όχι μόνο, καθώς η ίδια ανησυχία υπάρχει στο Βέλγιο, στη Δανία, στην Ισπανία και στην Ιταλία, είναι η σπουδή των Βρυξελλών να πετύχουν τώρα μια συμφωνία με το Λονδίνο.

Το πλάνο τους ήταν, άλλωστε, η επίτευξη συμφωνίας πριν το Σαββατοκύριακο και πολλοί από τους 27 εταίρους είδαν σε αυτή τη βιασύνη μια τάση των Βρυξελλών για παραχωρήσεις προς το Λονδίνο. Πολλοί μίλησαν την περασμένη εβδομάδα για απόπειρα επιδίωξης μιας «συμφωνίας με κάθε τίμημα» και εξέφρασαν την αντίθεσή τους σε αυτό. Φαίνεται μάλιστα ότι έχει διαμορφωθεί ένα, ευρωπαϊκό πλέον, “no deal” στρατόπεδο που προτιμά τη «μη συμφωνία» από μια «κακή συμφωνία».

Με “πειραγμένα” ζάρια  

Συνέβη δε και το εξής τραγικό. Εκεί που οι Ευρωπαίοι είχαν συνηθίσει να τρέχουν την Μέι με τα χρονοδιαγράμματα, γνωρίζοντας τις εσωτερικές δυσκολίες που αντιμετώπιζε, οι οποίες την ανάγκαζαν να ζητά διαρκώς παρατάσεις, βρέθηκαν οι ίδιοι να εισηγούνται την παράταση των συνομιλίων, αλλά και τη διατήρηση της προσωρινής συμφωνίας, πέραν του χρονοδιαγράμματος. Και εδώ ήρθε η σειρά του Τζόνσον να μιλήσει, μέσω κυβερνητικού αξιωματούχου, ο οποίος είπε ότι δεν θα υπάρξει παράταση.

Οι Ευρωπαίοι αρνούνται πάντως να παραδεχθούν ότι είναι διχασμένοι στο θέμα της εμπορικής συμφωνίας με το Ηνωμένο Βασίλειο. Μάλιστα ο Γάλλος υπουργός  ευρωπαϊκών υποθέσεων Κλεμάν Μπον μίλησε για «βρετανικό τζογάρισμα μιας διάσπασης εντός της Ένωσης», το οποίο «απέτυχε» και εκθείασε την υποστήριξη της Μέρκελ στην απαιτητική στάση της Γαλλίας για το ζήτημα της αλιείας. Ένα ζήτημα, για το οποίο, σύμφωνα με διαρροές από την βρετανική κυβέρνηση, «δεν υπήρξε καμία σημαντική πρόοδος» και στον νέο γύρο των διαπραγματεύσεων.

Την ώρα πάντως που παίζεται η τελευταία ζαριά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο Τζόνσον ξαναφέρνει, σήμερα Δευτέρα στο βρετανικό Κοινοβούλιο το νομοσχέδιο για την εσωτερική αγορά. Παρά τις έντονες αντιδράσεις των Ευρωπαίων, επανεισαγάγει τις αμφιλεγόμενες διατάξεις του νομοσχεδίου, μετά την επαναδιατύπωσή τους από την Άνω Βουλή, διατηρώντας για την βρετανική κυβέρνηση τη δυνατότητα να παρακάμπτει ορισμένες διατάξεις της συνθήκης του Brexit. Ο Τζόνσον επιμένει ότι είναι ένα «δίχτυ ασφαλείας» που δεν θα ήταν απαραίτητο σε περίπτωση συμφωνίας, ενώ οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι είναι ένα επιπλέον πρόβλημα που υπονομεύει την εμπιστοσύνη σε κάθε συμφωνία με το Λονδίνο.