Ο Τζόνσον, το Brexit και οι σκωτσέζικες γκάιντες

Άρχισαν τα όργανα, για την ακρίβεια οι σκωτσέζικες γκάιντες, για τον Μπόρις Τζόνσον, σχεδόν αμέσως μόλις έκλεισαν οι κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές, στις οποίες ο Βρετανός πρωθυπουργός κατήγαγε σαρωτική νίκη και εξασφάλισε άνετη πλειοψηφία. Ανεβασμένα ήταν όμως και τα ποσοστά του Εθνικού Κόμματος της Σκοτίας και η τοπική πρωθυπουργός θέτει εκ νέου θέμα δεύτερου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία.

Το ζήτημα της Σκοτίας ήταν ενεργό όλο το προηγούμενο, πολιτικά ταραγμένο, διάστημα. Εκείνο που μονοπωλούσε, ωστόσο, την συζήτηση ήταν το θέμα των συνόρων της Βόρειας Ιρλανδίας. Με το που έγινε όμως σαφές, ακόμη και με την ανακοίνωση των exit poll, ότι ο Τζόνσον πάει για αυτοδυναμία και ότι το Brexit είναι πλέον σίγουρο, το θέμα της Σκοτίας επανήλθε στην επικαιρότητα.

Οι σκοτσέζοι ψηφοφόροι, οι οποίοι ψήφιζαν άλλωστε παραδοσιακά υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, δεν ακολούθησαν το πολωτικό κλίμα μεταξύ Συντηρητικών και Εργατικών και προτίμησαν στις εκλογές της Πέμπτης το Εθνικό Κόμμα της Σκοτίας, δίνοντάς του 48 από τις 59 έδρες που διαθέτει η επαρχία στο βρετανικό Κοινοβούλιο.

Από το Μπέλφαστ στο Εδιμβούργο

Ήδη από το βράδυ της Πέμπτης και πριν αρχίσει η μετάδοση των αποτελεσμάτων, η επικεφαλής του Σκοτσέζικου Εθνικού Κόμματος (SNP) Νίκολα Στέρτζον διέγνωσε μια «καλή βραδιά» για την παράταξή της. Παραλλήλως όμως έκανε λόγο και για ένα «δυσοίωνο» αποτέλεσμα για τη Βρετανία, καθώς τα έξιτ πολ προϊδέαζαν για τον θρίαμβο του Τζόνσον.

Λίγες ώρες αργότερα, η Στέρτζον έγινε περισσότερο σαφής, τονίζοντας σε δηλώσεις της ότι, μετά την συντριπτική νίκη του Σκοτσέζικου Εθνικού Κόμματος, η Σκοτία πρέπει να έχει μια δεύτερη ευκαιρία να οργανώσει νέο δημοψήφισμα για την θέση της στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μάλιστα, καθώς τα exit poll έδιναν στο SNP 55 από τις 59 έδρες είχε ανακοινώσει ότι «δόθηκε πλέον εντολή για να προσφερθεί στον λαό της Σκοτίας η δυνατότητα να επιλέξει το μέλλον του».

Η άποψη της Στέρτζον, όπως και της πλειοψηφίας των Σκοτσέζων είναι ότι η Σκοτία δεν πρέπει να «ξεριζωθεί από την Ευρώπη παρά τη θέλησή της», όπως θα συμβεί με το Ηνωμένο Βασίλειο με την κυβέρνηση Τζόνσον. Στις πρώτες δηλώσεις της άλλωστε, είχε επισημάνει: «Ο  Τζόνσον μπορεί να έχει εντολή να βγάλει την Αγγλία εκτός της ΕΕ. Αλλά λέω εμφατικά ότι δεν έχει εντολή να πάρει το Σκοτία και να τη βγάλει από την ΕΕ. Η Σκοτία πρέπει να έχει δικαίωμα επιλογής για το δικό της μέλλον».

Η πυγμή του Λονδίνου

Η πρώτη αντίδραση του Λονδίνου ήρθε, το βράδυ των εκλογών, από τον υπουργό του Τζόνσον και πρωτοκλασάτο στέλεχος των Συντηρητικών, Μάικλ Γκόουβ, ο οποίος τόνισε ότι ένα νέο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία θα έπληττε και την Σκοτία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ώρες αργότερα, και αφού είχε γίνει δεκτός από την βασίλισσα Ελισάβετ για να πάρει την εντολή σχηματισμού νέας κυβέρνησης, ο Τζόνσον το “ξέκοψε”, διαμηνύοντας στην ηγέτιδα της Σκωτίας, ότι δεν θα υπάρξει νέο δημοψήφισμα με ερώτημα την ανεξαρτησία. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, που ήταν πάντα αντίθετος σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, επικαλέστηκε το δημοψήφισμα του 2014, στο οποίο η πλειοψηφία των Σκοτσέζων τάχθηκε υπέρ της παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τόνισε μάλιστα ότι αυτή η λαϊκή εντολή πρέπει να γίνει σεβαστή.

Το 2014 δεν υπήρχε, ωστόσο, θέμα αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, κάτι στο οποίο οι Σκοτσέζοι είναι αντίθετοι και το εξέφρασαν και στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Στο σημείο αυτό εστιάζει και η Στέρτζον, επικαλούμενη από την πλευρά της το ποσοστό που έδωσαν οι πολίτες της Σκοτίας υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, στο δημοψήφισμα του 2016.

Αναμένονται εξελίξεις

Η Στέρτζον κάλεσε τον Τζόνσον να αναγνωρίσει αυτήν την πραγματικότητα και επικαλέστηκε για άλλη μία φορά το εκλογικό αποτέλεσμα της περασμένης Πέμπτης, σημειώνοντας ότι πρόκειται για σαφή εντολή υπέρ της διεξαγωγής νέου δημοψηφίσματος.

Σήμερα μάλιστα ανέβασε τους τόνους, τονίζοντας ότι ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δεν μπορεί να κρατήσει τη Σκοτία στο Ηνωμένο Βασίλειο παρά τη θέλησή της. Η ίδια πρόσθεσε, μιλώντας στο BBC, ότι «αν το Ηνωμένο Βασίλειο πρόκειται να συνεχίσει, αυτό μπορεί να γίνει μόνο με συναίνεση» και ότι «αν ο Τζόνσον είναι σίγουρος για τα επιχειρήματα υπέρ της ένωσης, πρέπει να επιτρέψει στον λαό να αποφασίσει».

Οι δηλώσεις της Στέρζον έγιναν την ώρα που η ημιαυτόνομη κυβέρνηση του Εδιμβούργου αναμένεται να δώσει στη δημοσιότητα μια εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία σχετικά με την μεταφορά εξουσιών από το Λονδίνο που θα της επιτρέψει να προχωρήσει στην διοργάνωση δεύτερου δημοψηφίσματος. Γι αυτό και επανέλαβε ότι πλέον είναι ξεκάθαρο ότι η Σκοτία θέλει ένα διαφορετικό μέλλον και γι αυτό ζητά το δικαίωμά της να το επιλέξει. Έκανε δηλαδή ακόμη πιο σαφές στον Τζόνσον ότι ναι μεν η νίκη του ήταν σαρωτική, αλλά τα προβλήματα του Brexit τώρα αρχίζουν.