Οι άκλαφτοι νεκροί του PKK – Το τουρκικό κράτος δεν δίνει ούτε τις σορούς
04/05/2020
Για τρία ολόκληρα χρόνια η Κούρδισα Halise Aksoy, αναζητούσε τα λείψανα του παιδιού της Αζίτ, που έπεσε νεκρός σε συγκρούσεις με τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας, τον Μάιο του 2017. Στις 10 Απριλίου του 2020, η μακάβρια αναζήτηση της, έλαβε τέλος. «Τα οστά του γιου σας είναι εκεί», της είπε αξιωματούχος του δικαστηρίου του Ντιγιαρμπακίρ, δείχνοντας της ένα μικρό ορθογώνιο κουτί.
Όταν ο αξιωματούχος της πρόσφερε ένα ποτήρι νερό, θυμωμένα εκείνη είπε «κράτα το για τον εαυτό σου», πήρε τα οστά του γιου της και έφυγε. Ο Αζίτ, που στα κουρδικά σημαίνει “γενναίος”, ήταν το αγαπημένο παιδί της Halise. Η ίδια διαψεύδει με οργή τις ανακοινώσεις της τουρκικής εισαγγελίας, ότι προηγουμένως «αδιαφορούσε για την τύχη του παιδιού της».
Σύμφωνα με τον δικηγόρο της οικογένειας, η Aksoy αντιμετώπισε την εκδικητικότητα του τουρκικού κράτους, επειδή ο Αζίζ ήταν μέλος του PKK. Εκδικητικότητα που δεν επιτρέπει στις οικογένειες να θρηνήσουν τους νεκρούς τους. Αν και η οικογένεια της Aksoy κατέθεσε μήνυση, το πιθανότερο είναι αυτή να τεθεί στο αρχείο. «Το τουρκικό κράτος αποφασίζει ποιος νεκρός αξίζει να κλαφτεί», λέει με πικρία ο δικηγόρος της.
Παγίως η τουρκική κυβέρνηση χαρακτηρίζει το PKK ως «τρομοκρατική οργάνωση», θέση που υποστηρίζουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ. Το τουρκικό κράτος θεωρεί τους νεκρούς μαχητές της οργάνωσης ως “λάφυρα”, στιγματίζοντας και ασκώντας αφόρητη ψυχολογική πίεση στους συγγενείς τους. «Δεν μας επέτρεψαν ούτε ιμάμη να καλέσουμε στην κηδεία», καταγγέλλει η Aksoy.
Ο ατελείωτος πόλεμος με το PKK
Από το 1984, το PKK μάχεται για ένα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στις περιοχές των Κούρδων της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Την δεκαετία του ’90 ο πόλεμος έφτασε στο αποκορύφωμα του, με καταστροφές και πυρπολήσεις εκατοντάδων κουρδικών χωριών που προχώρησε ο τουρκικός στρατός. Υπάρχουν ανατριχιαστικές ομοιότητες με την Γενοκτονία των Αρμενίων του 1915 και την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.
Αν και εγκλήματα διαπράχθηκαν και από τις δύο πλευρές, τα πρωτεία στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανήκουν στον τουρκικό στρατό. Υπάρχουν αναφορές για βεβηλώσεις πτωμάτων Κούρδων μαχητών και για μαζικούς τάφους εκτελεσθέντων. Σύμφωνα με Κούρδους δημοσιογράφους, οι στρατιώτες συνήθιζαν να κόβουν τα αυτιά των νεκρών ανταρτών, τα οποία χρησιμοποιούσαν για να κατασκευάζουν μπρελόκ και περιδέραια.
Σύμφωνα με την συγγραφέα βιβλίων για το κουρδικό ζήτημα Aliza Marcus, όλες αυτές οι αναφορές για τις απάνθρωπες πρακτικές του τουρκικού στρατού, σπρώχνουν εκατοντάδες νέους να ενταχθούν στον αγώνα του PKK. Η υπόθεση της Aksoy ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στην κουρδική κοινότητα της Τουρκίας.
Το τέλος του δημοκρατικού “ανοίγματος”
«Ντροπιαστική» χαρακτήρισε την ιστορία της Aksoy, ο βουλευτής του κουρδικού κόμματος της τουρκικής βουλής Hisyar Ozsoy, ο οποίος δήλωσε πως το έθνος της Τουρκίας «χτίστηκε στην συστηματική καταπίεση της κουρδικής μειονότητας». Ο Ozsoy μιλάει από προσωπική πείρα. Είναι απόγονος του Σέιχ Σαίντ, του πρωτεργάτη της πρώτης κουρδικής εξέγερσης στην νεότερη ιστορία, που απαγχονίστηκε το 1925. Το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ.
Η άνοδος στην εξουσία του Ταγίπ Ερντογάν είχε γεννήσει πολλές ελπίδες στους Κούρδους. Ο τότε Τούρκος πρωθυπουργός είχε εφαρμόσει ένα πακέτο ιστορικών μεταρρυθμίσεων για την κουρδική μειονότητα, ενώ το 2008 πραγματοποίησε παρασκηνιακές ειρηνευτικές συνομιλίες με τον φυλακισμένο, ιστορικό ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Μάλιστα ο Οτσαλάν είχε καλέσει τα μέλη του PKK, τον Μάρτιο του 2013, να καταθέσουν τα όπλα.
Όπως όμως απέδειξαν οι εξελίξεις που ακολούθησαν το δημοκρατικό “άνοιγμα” της κυβέρνησης Ερντογάν ήταν καθαρά προσωρινό. Από το καλοκαίρι του 2015 ξεκίνησε ένας νέος κύκλος πολεμικών συγκρούσεων στο Ντιγιαρμπακίρ, ενώ η κυβέρνηση Ερντογάν, έπειτα και από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, εξαρτάται από τις ψήφους των Τούρκων εθνικιστών.
