Οι εκλεκτικές συγγένειες του Πακιστάν με την ισλαμική τρομοκρατία

Έκτοτε οι δύο χώρες, που αποτελούν πυρηνικές δυνάμεις, έχουν πολεμήσει ουκ ολίγες φορές, σε πολέμους όπου τις περισσότερες φορές το Πακιστάν έβγαινε ηττημένο. Πιο οδυνηρή ήττα, αυτή στον πόλεμο του 1971, που οδήγησε στην ανεξαρτησία του Μπαγκλαντές, το οποίο ανήκε προηγουμένως στην πακιστανική επικράτεια (ως Ανατολικό Πακιστάν). Το έναυσμα για την σοβαρότερη πολεμική αντιπαράθεση από το 2019, αποτέλεσε η τρομοκρατική επίθεση ισλαμιστών στην διαφιλονικούμενη περιοχή του Κασμίρ, με θύματα ινδουϊστές τουρίστες. Η Ινδία την απέδωσε στο Πακιστάν, το ίδιο αρνείται την ευθύνη και ζητά ανεξάρτητη έρευνα από τον ΟΗΕ, πρόταση που στηρίζει και η Τουρκία.

Βέβαια, με δεδομένη την προϊστορία των σχέσεων του Πακιστάν με την ισλαμική τρομοκρατία, οι ινδικές κατηγορίες κάθε άλλο παρά παράλογες είναι. Από τον Ψυχρό Πόλεμο μέχρι και τις μέρες μας, το “βαθύ κράτος” που εξουσιάζει το Πακιστάν, ένα σύμπλεγμα που αποτελείται από τον στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες και το ισλαμικό κατεστημένο, υποθάλπει και στηρίζει ακόμα και ακραιφνείς τζιχαντιστικές οργανώσεις, στα πλαίσια της αντιπαράθεσης του με την Ινδία (και όχι μόνο). Όλα αυτά, την ίδια στιγμή που το Πακιστάν είχε τον ρόλο του άτυπου αντισοβιετικού “χωροφύλακα” της Δύσης, σε όλη την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Να θυμίσουμε ότι το Πακιστάν άνηκε στην (υπό την Μεγάλη Βρετανία) αντισοβιετική συμμαχία του Συμφώνου της Βαγδάτης, από κοινού με το Ιράκ, την Τουρκία και το Ιράν. Η Ισλαμική Επανάσταση του Χομεϊνί έδωσε τέλος στο Σύμφωνο, αφού είχε προηγουμένως αποχωρήσει το Ιράκ, μετά την ανατροπή της φιλοβρετανικής μοναρχίας. Ήταν το Πακιστάν που στήριζε αρχικά τους μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν κατά των Σοβιετικών, ακόμα και τους πιο αιμοσταγείς από αυτούς όπως τον Χεκματιάρ (τον οποίο μάλιστα είχε συναντήσει στο παρελθόν και ο Ερντογάν!) και μετέπειτα τους Ταλιμπάν, στον εμφύλιο που ακολούθησε. Τους δε Ταλιμπάν, υποστήριζε ακόμα και μετά την 11η Σεπτεμβρίου, παίζοντας διπλό παιχνίδι έναντι των ΗΠΑ.

Η δε Ινδία και το Κασμίρ έχουν υποστεί σωρεία τρομοκρατικών επιθέσεων από οργανώσεις φανατικών ισλαμιστών, όπως αυτή του 2019 με θύματα Ινδούς αστυνομικούς (που είχε προκαλέσει και πάλι πολεμική ένταση) ή του 2008 στην Βομβάη, μία επίθεση που είχε στοιχίσει την ζωή σε 130 ανθρώπους. Το Νέο Δελχί είχε εξαρχής δείξει ως υπεύθυνο το Πακιστάν, το οποίο χρόνια μετά συνέλαβε τον φερόμενο εγκέφαλο της επίθεσης. Την ίδια στιγμή, το βαθύ κράτος που ασκεί την εξουσία στο Πακιστάν εκτρέφει το ισλαμικό “φίδι” σε σημείο που τελικώς να δαγκώνεται το ίδιο.

Από τους Αφγανούς Ταλιμπάν προέκυψαν οι πολύ πιο εξτρεμιστές “Πακιστανοί Ταλιμπάν” (TTP) οι οποίοι εξαπολύουν επιθέσεις στο Πακιστάν, σε σημείο ώστε να υποχρεωθεί να κλείσει τα σύνορα του με το Αφγανιστάν και να απελάσει χιλιάδες Αφγανούς, κατηγορώντας τους Ταλιμπάν (που παγίως στήριζε) για ανοχή στην τρομοκρατική δράση των TTP! Σαν ειρωνεία της ιστορίας, η Ρωσία μετέπειτα έπαψε να χαρακτηρίζει τρομοκράτες τους Αφγανούς Ταλιμπάν, δεσμευόμενη να τους βοηθήσει στην μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους, όταν ήταν μέλη των Ταλιμπάν (ως μουτζαχεντίν) που πολεμούσαν παλαιότερα τους Σοβιετικούς!

Ινδία και Πακιστάν σε νέο περιβάλλον… 

Την ίδια στιγμή, το διεθνές περιβάλλον είναι πολύ διαφορετικό από τον Ψυχρό Πόλεμο. Η Ινδία έχει πλέον status στρατηγικού εταίρου με την Δύση και ειδικά με τις ΗΠΑ, έχοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ διάδρομο IMEC, την εμπορική σύνδεση Ινδίας-Μέσης Ανατολής (σύνδεση ανταγωνιστική στον κινεζικό “Δρόμο του Μεταξιού”) ενώ η κυβέρνηση Τραμπ καλοβλέπει το Νέο Δελχί για μία εμπορική συμφωνία.

Ήταν δε ο Τραμπ που στην πρώτη του θητεία είχε κατηγορήσει το Πακιστάν ότι στηρίζει την τρομοκρατία και είχε υπονοήσει πως για χρόνια οι μυστικές του υπηρεσίες ήξεραν ότι κρύβονταν στο έδαφος τους ο ιδρυτής της Αλ Κάϊντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν, τον οποίο σκότωσαν τελικώς σε επιχείρηση οι Αμερικανοί σε πακιστανικό έδαφος (αφού πρώτα είχαν ενημερωθεί από τις πακιστανικές μυστικές υπηρεσίες, όπως ανέφερε ο πρώην πρωθυπουργός Ίμραν Χαν).

Βεβαίως, το Πακιστάν εκτός των πάγιων δεσμών του με την Τουρκία και την Κίνα (ήδη από τα χρόνια του Μάο) έχει πλέον διευρυμένους δεσμούς και την Ρωσία, σε σημείο ώστε να μετέχει στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σανγκάης, από κοινού με την Ινδία. Όμως, η ευρασιαστική “αγκαλιά” δεν αποδείχτηκε αρκετή για να αμβλύνει την ιστορική αντιπαλότητα των δύο χωρών, λόγω και της ισχύος του πακιστανικού βαθέος κράτους που περιγράψαμε. Αυτό είναι τόσο ισχυρό, ώστε μπορεί στην κυριολεξία να ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις, σε σημείο ώστε κανένας πρωθυπουργός στην ιστορία του Πακιστάν να μην έχει ολοκληρώσει ομαλά την θητεία του…