Οι με τις ευλογίες της Μόσχας μυστικές επαφές Άσαντ-Ισραήλ

Ο Άσαντ έχει αρχίσει να δυσανασχετεί πλέον με την καταλυτική παρουσία των Ιρανών στη χώρα του και –σύμφωνα με πληροφορίες που για προφανείς λόγους δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθούν– θέλει να τους εκδιώξει (ή τουλάχιστον περιορίσει) από το συριακό έδαφος. Για να το επιτύχει έχει συνειδητοποιήσει ότι χρειάζεται την άτυπη σύμπραξη του Ισραήλ που έχει κι αυτό τον ίδιο στόχο. Αυτός φαίνεται να είναι ο λόγος που πρόσφατα αναφέρονται μυστικές επαφές μεταξύ των δύο εχθρικών κρατών.

Αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτει έκθεση που δημοσιεύτηκε πριν ένα μήνα στην αραβική ιστοσελίδα Elaph (ιδρύθηκε το 2001 από δύο Άραβες εξόριστους από τη Σαουδική Αραβία και από το Ιράκ). Ο ιστότοπος είναι γνωστός για την αξιοπιστία και την αποφυγή υπερβολών. Εξ ου και δημοσιεύει ακόμη και άρθρα Ισραηλινών. Στις 23 Δεκεμβρίου 2020, ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Μαντντί Χαλάμπι δημοσίευσε συνέντευξη που είχε πραγματοποιήσει με αξιωματικό του ισραηλινού Γενικού Επιτελείου.

Ο αξιωματικός, του οποίου το όνομα δεν αποκαλύφθηκε, περιέγραψε το άνοιγμα του Ισραήλ προς τη Συρία και ρωτήθηκε πώς απάντησε ο Άσαντ. Απάντησε ως εξής: «Αν ο Άσαντ καθόταν στη θέση σου, θα μου έλεγε: “Ας βρούμε μια λύση”. Ο Άσαντ έφερε τους Ιρανούς στη Συρία, ώστε να λύσουν το πρόβλημα του ISIS και του εμφυλίου πολέμου, αλλά μόλις το ISIS ηττήθηκε, η λύση [Ιράν] μετατράπηκε σε μεγάλο πρόβλημα για τον Άσαντ. Το Ιράν, το οποίο ήταν ένα μεγάλο πλεονέκτημα για τη Συρία, μετατράπηκε σε βάρος τόσο γι’ αυτήν όσο και για τη Ρωσία. Ο Ρώσος στρατιωτικός ακόλουθος έρχεται εδώ κάθε εβδομάδα και ακούει γι’ αυτά τα πράγματα από μένα».

Ο Χαλάμπι ρώτησε: «Οι Ρώσοι σας μεταφέρουν μηνύματα από τους Σύρους;» Ο αξιωματικός απάντησε: «Ναι, σίγουρα, και όχι μόνο μέσω αυτών. Τα μηνύματα της Συρίας μας φτάνουν με και με άλλους τρόπους». Όταν ο Χαλάμπι ρώτησε: «Τι θέλουν οι Σύριοι από εσάς;», η απάντηση ήταν: «Θέλουν να επιστρέψουν στον Αραβικό Σύνδεσμο και θέλουν οικονομική βοήθεια. Για παράδειγμα, χρειάζονται χρήματα για να πληρώσουν τους Ιρανούς για την έξοδο από τη Συρία και θέλουν να ενισχύσουν το καθεστώς τους. Ο Άσαντ βλέπει την πραγματικότητα και θέλει να σφυρηλατήσει δεσμούς με τον σουνιτικό άξονα, ώστε να πληρώσει τα χρέη του στο Ιράν και να το βγάλει από τη Συρία.

»Βλέπει ότι το Ισραήλ μπορεί να τον βοηθήσει με τις ΗΠΑ από τη μία πλευρά και με τον άξονα του Κόλπου και με τον σουνιτικό άξονα από την άλλη. Οι Ρώσοι, επίσης, μας βλέπουν ως γέφυρα προς τις ΗΠΑ, στον Κόλπο και τον σουνιτικό άξονα. Ο Άσαντ φοβάται ότι η κυβέρνησή του θα πέσει και δεν θα κάνει ειρήνη μαζί μας αύριο. Αλλά είναι τώρα έτοιμος να μιλήσει μαζί μας για να ενισχύσει την ηγεμονία του, να αντισταθμίσει το οικονομικό χρέος προς το Ιράν και να δημιουργήσει μια κατάσταση μη διαμάχης με το Ισραήλ. Μετά από αυτα διαπραγματεύσεις για το Γκολάν και άλλα πράγματα».

Άσαντ και Μόσχα θέλουν εκτός το Ιράν

Ο Χαλάμπι συνέχισε: «Πιστεύεις ότι είναι δυνατόν;» Ο αξιωματικός απάντησε: «Σίγουρα, είμαστε διατεθειμένοι να καταλήξουμε σε συμφωνία μαζί του αύριο το πρωί, αλλά για να πω την αλήθεια, δεν έχουμε μιλήσει γι’ αυτό με τον Αρχηγό ή με την κυβέρνηση, επειδή η διαδικασία είναι ακόμα σε σημείο εκκίνησης, με μεσολαβητές που αυτοσχεδιάζουν… Το σημαντικό είναι ότι υπάρχει η πιθανότητα διάλυσης του άξονα με το Ιράν».

Είναι λογικό ο Άσαντ να μην βλέπει κανένα λόγο να παραμένει το Ιράν στη Συρία. Πιο σημαντικό είναι ότι οι Ρώσοι δεν θέλουν ούτε τους Ιρανούς, ούτε τις σιιτικές πολιτοφυλακές στη Συρία. Η Μόσχα έχει συμφέρον να αποκαταστήσει την κρατική κυριαρχία της Συρίας που είναι σύμμαχός της, βρίσκοντας ίσως κάποια λύση για την επαρχία Ιντλίμπ, όπου έχουν καταφύγει όλοι οι εχθροί του καθεστώτος και οι τζιχαντιστές. Η Μόσχα θα ήθελε, επίσης, να διώξει και τους Τούρκους από τη βόρεια Συρία και να βάλει τέρμα στην επαφή της με τους εκεί Κούρδους. Επιπλέον πρέπει να βρει και κάποια λύση ώστε το Ιράν να μην γίνεται αιτία για ισραηλινές επιθέσεις στη Συρία.

Η Ρωσία θέλει να αποσύρει τις δυνάμεις της από την Συρία για οικονομικούς λόγους, αλλά και γιατί αποτελεί “κάρφος εν τω οφθαλμώ” για πολλούς μουσουλμάνους στην Μέση Ανατολή. Όσο πιο γρήγορα η Συρία επανέλθει σε κατάσταση λειτουργικού κράτους, τόσο πιο γρήγορα οι Ρώσοι θα μπορέσουν να αποσυρθούν. Επιπλέον, κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι η Ρωσία θέλει να επιταχύνει την παραγωγή συριακού φυσικού αερίου από τον βυθό της Μεσογείου, ώστε η Δαμασκός να μπορέσει να πληρώσει τα χρέη της.

Συναντήσεις Ισραηλινών-Σύριων

Στις 14 Ιανουαρίου 2021, η αραβική εφημερίδα al-Shira αποκάλυψε μια συνάντηση μεταξύ Ισραηλινών και εκπροσώπων του Άσαντ στη ρωσική βάση Χμεϊμίμ κοντά στο λιμάνι της Λατάκιας. Αυτό συνέβη αφού είχε ήδη πραγματοποιηθεί τουλάχιστον μια συνάντηση μεταξύ Σύριων και Ισραηλινών στην Κύπρο. Αυτό το ρεπορτάζ αναδημοσιεύθηκε λίγες μέρες μετά στην εφημερίδα Asharq Al-awsat του Λονδίνου, η οποία πρόσθεσε τα ονόματα εκείνων που συμμετείχαν στη συνάντηση.

Από τη Συρία συμμετείχαν ο επικεφαλής του Εθνικού Γραφείου Ασφαλείας στρατηγός Αλί Μαμλούκ και ο σύμβουλος υποθέσεων ασφαλείας του Άσαντ Μπασάμ Χασάν. Από το Ισραήλ ήταν ο αντιστράτηγος (ε.α.) Γκάντι Εϊζενκότ και το πρώην ανώτερο στέλεχος της Μοσάντ Αρί Μπεν Μενασέ. Τη συνάντηση φιλοξένησε ο Ρώσος στρατηγός.

Παρόλο που οι λεπτομέρειες ενδέχεται να μην είναι απολύτως ακριβείς ή πλήρεις, φαίνεται ότι πραγματοποιούνται επαφές Ισραήλ-Συρίας στο παρασκήνιο. Αυτές οι συνομιλίες θα επεκταθούν και στο ζήτημα των υψωμάτων του Γκολάν (εάν δεν έχουν ήδη επεκταθεί). Σύμφωνα με μια πληροφορία υπάρχει πιθανότητα το Ισραήλ να παραδώσει στη Συρία τον έλεγχο των χωριών των Δρούζων στο Γκολάν.

Ψάχνουν λείψανα Ισραηλινών

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός επιβεβαίωσε την περασμένη Τρίτη ότι διεξήχθη έρευνα σε στρατόπεδο προσφύγων της Συρίας για τα λείψανα ενός πρώην Ισραηλινού κατασκόπου, σύμφωνα με το i24 News. Αυτή είναι η πρώτη επίσημη επιβεβαίωση από το Ισραήλ ότι καταβάλλονται προσπάθειες για την επιστροφή στο Ισραήλ της σορού του Ελί Κοέν, του πράκτορα της Μοσάντ που εκτελέστηκε στη Συρία το 1966, αφού προηγουμένως είχε καταφέρει να διεισδύσει στα ανώτατα κλιμάκια της Δαμασκού.

Το ισραηλινό κανάλι ανέφερε επίσης ότι πηγή της συριακής κυβέρνησης επιβεβαίωσε ότι «ένα αντικείμενο που πιστεύεται ότι ανήκε» στον Ελί Κοέν είχε βρεθεί και μεταβιβαστεί από τη Ρωσία στο Ισραήλ. Η πηγή είπε ότι είναι «ένα κομμάτι ρούχων του Κοέν ή δικού του εγγράφου». Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες στα τέλη Φεβρουαρίου, ρωσικές δυνάμεις στη Συρία έσκαψαν τάφους για τρεις εβδομάδες σε αναζήτηση του Κοέν και δύο νεκρών Ισραηλινών στρατιωτών στο Γιαρμούκ, ένα παλαιστινιακό προσφυγικό στρατόπεδο κοντά στη Δαμασκό.

Ο Άσαντ επιδιώκει να ανασυγκροτήσει τη χώρα του, πράγμα που θα διαρκέσει δεκαετίες και θα απαιτήσει τεράστια ποσά τα οποία η Συρία δεν έχει. Τα απαραίτητα κεφάλαια δεν υπάρχουν παρά μόνο στη Κίνα και στις χώρες του Περσικού Κόλπου. Η Μόσχα μάλλον δεν θέλει η ενεργοβόρα Κίνα να επιστρέψει οικονομικά στη Συρία και θεωρεί  τα χρήματα των χωρών του Κόλπου καλύτερη λύση. Για τον λόγο αυτό η Ρωσία τάσσεται υπέρ της απόψυξης των σχέσεων μεταξύ Συρίας και Ισραήλ, το οποίο θεωρείται πύλη προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν.

Αν μάλιστα η προσέγγιση μεταξύ του Άσαντ και των Εμιράτων τον απομακρύνει από τους Ιρανούς, αυτό αναμφίβολα συμβαδίζει με το ρωσικό συμφέρον. Είναι αξιοσημείωτο πως δεν έχει υπάρξει επίσημη ισραηλινή δήλωση για τις πληροφορίες περί επαφών με τη Συρία. Μπορεί λογικά να υποτεθεί ότι λεπτομέρειες θα εμφανιστούν στα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης καθώς πλησιάζουν οι εκλογές.