Οι πλημμύρες ρευστοποίησαν και τον εκλογικό συσχετισμό στη Γερμανία

Μέχρι τον περασμένο Ιούλιο, το πολιτικό τοπίο στη Γερμανία είχε λίγο-πολύ καθοριστεί. Τα φώτα του διεθνούς Τύπου ήταν στραμμένα στους υποψήφιους για την καγκελαρία, καθώς η Άνγκελα Μέρκελ μετά από 16 χρόνια πολιτικής και εκλογικής ηγεμονίας εγκαταλείπει (;) την κεντρική πολιτική σκηνή. Οι Πράσινοι έκαναν στις αρχές της χρονιάς μια θεαματική άνοδο στις δημοσκοπήσεις, όμως η δοκιμασμένη συμμαχία των συντηρητικών κομμάτων (CDU-Χριστιανοδημοκράτες και CSU-Χριστιανοκοινωνιστές) κέρδισε έδαφος και καθιερώθηκε ως το φαβορί για τις επερχόμενες εκλογές τον Σεπτέμβριο.

Όλα αυτά, μέχρι που τον περασμένο Ιούλιο εκδηλώθηκαν φονικές πλημμύρες σε μια σειρά από γερμανικά κρατίδια, που τέσταραν την ανταπόκριση του κρατικού μηχανισμού, αλλά και της πολιτικής ηγεσίας. Πολλοί θεώρησαν τότε την καταστροφή αυτή ως μια καλή ευκαιρία για τον υποψήφιο της Ένωσης, Άρμιν Λάσετ, που έχει παράλληλα και την ιδιότητα του πρωθυπουργού στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, καθώς ήταν κι εκείνο που υπέστη τις μεγαλύτερες ζημιές.

Λόγω θεσμικής ιδιότητας είχε τη δυνατότητα να αναδείξει περισσότερο το διαχειριστικό του προφίλ και να ηγηθεί των προσπαθειών για αποκατάσταση των ζημιών. Αντ’ αυτού, ο φιλόδοξος πολιτικός υπέπεσε σε ένα βαρύ επικοινωνιακό σφάλμα, που όπως όλα δείχνουν, ενδέχεται να αποβεί και μοιραίο. Στην επίσκεψή του στις πληγείσες περιοχές, που θρηνούσαν πολλά θύματα, πιάστηκε σε βίντεο να γελάει, κατά τη διάρκεια μάλιστα των συλλυπητήριων δηλώσεων του προέδρου της Δημοκρατίας.

Οι δημοσκοπικές συνέπειες

Έκτοτε ξεκίνησε η εκλογική καθίζηση για τον Λάσετ, καθώς οι Γερμανοί πολίτες, φαίνεται πως δεν συγχωρούν εύκολα μία τέτοιου είδους έλλειψη σεβασμού. Άλλωστε, δεν πέρασαν πολλά χρόνια από όταν πλημμύρες στη Γερμανία υπήρξαν και πάλι καθοριστικές για ένα εκλογικό αποτέλεσμα. Ήταν η στάση του καγκελάριου Σρέντερ στις πλημμύρες του 2002 και η άμεση ανταπόκρισή του, που φαίνεται να του χάρισαν την επανεκλογή του, στις κάλπες της ίδιας χρονιάς.

Όμως την αδιαμφισβήτητη πτωτική τάση που έχει να αντιμετωπίσει στις δημοσκοπήσεις η εκλογική συμμαχία της οποίας ηγείται η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση, δεν μοιάζει μέχρι στιγμής να καρπώνονται ούτε οι Πράσινοι, που μετά το πρώτο “κύμα” δημοφιλίας βρίσκονταν σταθερά στη δεύτερη θέση. Η ηγέτιδά τους, Αναλένα Μπέρμποκ, δεν θέλησε εξ αρχής να δημιουργήσει την εντύπωση ότι επιχειρεί να εκμεταλλευτεί πολιτικά τις πλημμύρες. Έκρινε ότι το γεγονός πως εκείνες χρεώνονται ακόμα και από τη συντηρητική (κατά τα άλλα) κυβέρνηση στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, ενισχύει de facto την ατζέντα του κόμματος της.

Η κατά πολλούς παθητική στάση που διατηρεί απέναντι στα πεπραγμένα κυβέρνησης και Λάσετ, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ίδια ουδέποτε υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής στο εκλογικό κοινό, έχουν ως αποτέλεσμα οι Πράσινοι να παραμένουν στάσιμοι δημοσκοπικά σε όλες τις έρευνες που έχουν διεξαχθεί μετά τις πλημμύρες. Την ζημιά που υπέστηκε μέχρι στιγμής η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση από τις γκάφες Λάσετ, φαίνεται να κεφαλοποιεί εξ’ ολοκλήρου ο αντικαγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο υποψήφιος με το SPD.

Το βαρύ πυροβολικό του CDU

Όντας ο νούμερο δύο του παρόντος κυβερνητικού συνασπισμού και εφόσον η Μέρκελ βρισκόταν στις ΗΠΑ όταν ξετυλίχθηκε η καταστροφή, ο Σολτς έδωσε το παρόν στα σημεία των καταστροφών, δίχως να υπερπροβληθεί και κυρίως χωρίς να υποπέσει σε αντίστοιχα σφάλματα με εκείνα του αντιπάλου του. Το SPD, που σε κανένα στάδιο της προεκλογικής περιόδου δε φάνηκε να διεκδικεί μια θέση ανάμεσα στην πρώτη διάδα, έχει σημειώσει τις τελευταίες εβδομάδες δημοσκοπικές αυξήσεις της τάξεως των πέντε μονάδων, όλες σε βάρος της συμμαχίας Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών!

Εάν η παρούσα τάση, όπως αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις, συνεχίσει μέχρι τις εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου, δεν αποκλείεται να συντελεστεί μία από τις μεγαλύτερες εκλογικές ανατροπές για τα δεδομένα της χώρας. Οι Χριστιανοδημοκράτες από μεριάς τους όμως δεν φαίνεται να έχουν παραδώσει τα “όπλα”. Απόδειξη αυτού ότι ανασύρουν το βαρύτερο πυροβολικό από το οπλοστάσιό τους: την ίδια τη Μέρκελ.

Παρά το γεγονός ότι συμπληρώνει φέτος 16 χρόνια στο τιμόνι της Γερμανίας, η Μέρκελ παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλής ανάμεσα στους Γερμανούς πολίτες. Δημοσιεύματα αναφέρουν ότι είναι προγραμματισμένο να εμφανιστεί στο πλάι του Λάσετ σε κομματική εκδήλωση που θα λάβει χώρα στις 21 Αυγούστου. Η είσοδος της Μέρκελ στην προεκλογική εκστρατεία αναμένεται να αποδώσει τα μέγιστα δυνατά οφέλη στην προσπάθεια του υποψήφιου καγκελάριου.

Τα μετεκλογικά σενάρια

Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια από τους Χριστιανοδημοκράτες η προεκλογική συζήτηση να προσανατολιστεί όσο το δυνατόν περισσότερο στα θέματα πολιτικής και όχι τόσο στα πρόσωπα, καθώς σε νέα έρευνα ο Σολτς έχει πάρει τα ηνία στην προτίμηση των Γερμανών, με τον Λάσετ να βρίσκεται δεύτερος, οριακά ψηλότερα από την Μπέρμποκ, ενώ άλλες έρευνες τον δείχνουν ακόμη και τρίτο. Ο αντικαγκελάριος είναι αναμφίβολα το δυνατό χαρτί για το SPD στην παρούσα φάση και για τον λόγο αυτό επιχειρούν αντίστοιχα να στρέψουν όσο είναι εφικτό τα φώτα της προσοχής σε εκείνον.

Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως του αποτελέσματος, η επόμενη μέρα για την πολιτική ζωή της Γερμανίας θα έχει ενδιαφέρον. Με τα τρία κόμματα να κυμαίνονται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, όλα μεταξύ του 19% με 26%, θεωρείται σχεδόν αυτονόητο ότι θα χρειαστεί να συνεργαστούν τουλάχιστον δύο εξ αυτών για το σχηματισμό συγκυβέρνησης.

Κανένα από τα τρία πιθανά σενάρια συνδυασμών δεν φαντάζει αδύνατο. Η πιθανότητα όμως να συγκυβερνήσουν Πράσινοι και SPD μοιάζει να είναι η λιγότερο εφικτή, καθώς θα δυσκολευτούν να συγκεντρώσουν τις απαιτούμενες έδρες στη Μπούντεσταγκ, γεγονός που βάζει στο κυβερνητικό παιχνίδι και ένα άλλο κόμμα. Ο λόγος για το φιλελεύθερο FDP που κονταροχτυπιέται με το ακροδεξιό-αντιμεταναστευτικό AfD για την τέταρτη θέση και που δεν αποκλείεται να συνεργαστεί και με την Χριστιανοδημοκρατική Ένωση.