Οι τρεις ουκρανικές επιθέσεις κατά ρωσικών τάνκερ στη Μαύρη Θάλασσα

Στο γεωστρατηγικό πεδίο, η Τουρκία κλήτευσε τους πρέσβεις της Ουκρανίας και της Ρωσίας προκειμένου να εκφράσει την ανησυχία της για τις συνεχιζόμενες επιθέσεις. Την Τετάρτη 3/12, το θέμα στο ΝΑΤΟ, ενεργοποιώντας τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και τις επόμενες ώρες έγινε γνωστό ότι το Ρουμανικό Πολεμικό Ναυτικό κατέστρεψε, ανοιχτά της Κωστάντζας, ένα θαλάσσιο drone, τύπου “Sea Baby”, που χρησιμοποιεί η Ουκρανία.

Νωρίτερα, την Τρίτη 2/12, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κατήγγειλε, σε τηλεοπτικής δηλώσεις του, τις επιθέσεις εναντίον εμπορικών πλοίων αποκαλώντας τες “πειρατεία”. Σύμφωνα με το Reuters, ο Πούτιν απείλησε ότι η Ρωσία θα εντείνει τις επιθέσεις της σε ουκρανικές εγκαταστάσεις και σκάφη και προειδοποίησε, σύμφωνα με το Interfax, ότι τα αντίποινα θα μπορούσαν να επεκταθούν σε πλοία, που ανήκουν σε χώρες που υποστηρίζουν την Ουκρανία, λέγοντας πως η Μόσχα θα “εξέταζε την πιθανότητα” να στοχεύσει τέτοια σκάφη, εάν η κατάσταση συνεχιστεί.

Ναυτιλιακοί αναλυτές θαλάσσιας ασφάλειας αναμένουν – σύμφωνα με την βρετανική ναυτιλιακή εφημερίδα Lloyd’s List – ότι η Ρωσία θα προβεί σε αντίποινα τις επόμενες ημέρες. «Αυτό πιθανότατα θα περιλαμβάνει σφοδρούς βομβαρδισμούς σε λιμενικές υποδομές, που θα προκαλέσουν ζημιές σε παρακείμενα εμπορικά πλοία, άμεσες επιθέσεις σε αγκυροβολημένα ή ελλιμενισμένα εμπορικά πλοία της Ουκρανίας στον Κόλπο της Οδησσού ή/και επιθέσεις εναντίον τέτοιων πλοίων, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη στη Μαύρη Θάλασσα, υπό την προϋπόθεση ότι δεν βρίσκονται στα χωρικά ύδατα κρατών-μελών του ΝΑΤΟ», δήλωσε ο Arran Kennedy, αναλυτής θαλάσσιας ασφάλειας της Control Risks.

Η κατάσταση αυτή προκαλεί έντονο προβληματισμό στη ναυτιλιακή κοινότητα διότι, εκτός από τους κινδύνους που δημιουργούνται για πληρώματα και πλοία, αυξάνεται το κόστος διαχείρισης των πλοίων. Ήδη, τα ασφάλιστρα για τα πλοία που δραστηριοποιούνται στη Μαύρη Θάλασσα έχουν καταγράψει απότομη αύξηση. Επικαλούμενο στοιχεία από την Marsh, τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό μεσίτη στον κόσμο, το Bloomberg ανέφερε ότι το κόστος κάλυψης των ελλιμενισμών στην περιοχή έχει υπερτριπλασιαστεί τις τελευταίες ημέρες. Πριν από τα τελευταία περιστατικά επιθέσεων σε πλοία τα ασφάλιστρα κινδύνου πολέμου κυμαίνονταν συνήθως μεταξύ 0,25% και 0,3% της αξίας ενός πλοίου. Οι ασφαλιστές χρεώνουν πλέον έως και 1% για ορισμένα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.

Να σημειωθεί ότι από την αρχή του έτους έχουν γίνει, σε διάφορα μέρη του κόσμου, επιθέσεις σε πέντε δεξαμενόπλοια, από τα οποία τα τέσσερα ελληνικών συμφερόντων. Στα πλοία τοποθετήθηκαν μαγνητικές νάρκες στα ύφαλα και σημειώθηκαν εκρήξεις. Κοινό στοιχείο ότι είχαν προσεγγίσει σε ρωσικά λιμάνια, πριν σημειωθούν οι επιθέσεις, κάνοντας, πάντως, νόμιμες μεταφορές. Παρότι δεν έχει αναληφθεί ευθύνη για τις επιθέσεις, λόγω της μεθοδολογίας και των προσεγγίσεων σε ρωσικά λιμάνια και σύμφωνα με αναλυτές ασφαλείας σε ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες.

Οι νέες επιθέσεις σε πλοία

Οι νέες επιθέσεις σημειώθηκαν, την περασμένη εβδομάδα, ανοιχτά των ακτών της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα και στο Χ, πρώην twitter, δημοσιεύτηκε βίντεο από την επίθεση με drone στο ένα απ’ αυτά. Στόχος έγιναν τα δεξαμενόπλοια “Kairos” και “Virat”, που έχουν καταχωρηθεί σε λίστες κυρώσεων της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, για μεταφορές ρωσικού πετρελαίου στην Ινδία.

Και τα δύο πλοία είναι κινεζικής ιδιοκτησίας και οι τελευταίες γνωστές σημαίες τους ήταν της Γκάμπια. Το πρώτο είχε 25μελές πλήρωμα, που το εγκατέλειψε μετά την έκρηξη ενώ υπήρχαν αναφορές για τραυματισμούς ενώ το άλλο έπαθε μικρές ζημιές και δεν εγκαταλείφθηκε. Το Σάββατο 29/11, το CNN και το Agence France-Presse, επικαλούμενα ουκρανικές πηγές ασφαλείας, ανέφεραν ότι η Ουκρανία ενορχήστρωσε τις επιθέσεις, σημειώνοντας πως χρησιμοποιήθηκε μια νέα μορφή του drone “Sea Baby” και έγινε για να επηρεάσει περαιτέρω το εμπόριο πετρελαίου της Ρωσίας. Οι επιθέσεις προκάλεσαν την αντίδραση της Τουρκίας, με τον πρόεδρο Ερντογάν να δηλώνει ότι οι επιθέσεις σε εμπορικά πλοία

τη Μαύρη Θάλασσα είναι απαράδεκτες, εκδίδοντας προειδοποίηση προς “όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές”. «Ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει σαφώς αρχίσει να απειλεί την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα. Η στοχοποίηση πλοίων στην Αποκλειστική Οικονομική μας Ζώνη την Παρασκευή σηματοδοτεί μια ανησυχητική κλιμάκωση», δήλωσε ο Ερντογάν στους δημοσιογράφους. Και πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε αυτές τις επιθέσεις με κανέναν τρόπο. Μεταφέρουμε τις απαραίτητες προειδοποιήσεις σε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές σχετικά με τέτοια περιστατικά».

Ωστόσο, την επόμενη μέρα (2/12) σημειώθηκε νέα επίθεση εναντίον δεξαμενόπλοιου, αυτή την φορά, με ρωσική σημαία. Όπως έγινε γνωστό από τη Γενική Διεύθυνση Ναυτιλιακών Υποθέσεων της Τουρκίας πρόκειται για το “Midvolga-2”, που δέχθηκε επίθεση περίπου 130 χλμ. (80 μίλια) από την ξηρά, στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ μετέφερε ηλιέλαιο στη Γεωργία. Δεν υπήρξε τραυματισμός ανάμεσα στα 13 μέλη του πληρώματος και το πλοίο κατευθύνθηκε αυτοδύναμα προς το λιμάνι της Σινώπης στη Τουρκία. Η Τούρκικη ναυτιλιακή αρχή δεν παρείχε περισσότερες λεπτομέρειες για την επίθεση, αλλά το τουρκικό τηλεοπτικό κανάλι NTV ανέφερε ότι χρησιμοποιήθηκε ένα drone- καμικάζι. Αυτή τη φορά η Ουκρανία αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με το περιστατικό.

Αντιδράσεις για τις επιθέσεις

Πάντως, η Τουρκία μετέφερε το θέμα στο ΝΑΤΟ. Ο υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, έθεσε το θέμα για την ασφάλεια στη Μαύρη Θάλασσα στο γενικό γραμματέα της συμμαχίας, Μαρκ Ρούτε, και όπως μετέδωσε στην ηλεκτρονική σελίδα της η αγγλόφωνη τουρκική εφημερίδα “Daily Sabah”, επικαλούμενη πηγή του τούρκικου Υπουργείου Εξωτερικών, ο Φιντάν συναντήθηκε με τους ομολόγους του από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία στο περιθώριο της συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, «τονίστηκε η σημασία που αποδίδεται στην ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας για τα τρία παράκτια κράτη μέλη του ΝΑΤΟ», δήλωσε η ίδια πηγή.

Να σημειωθεί ότι οι τρεις παραπάνω χώρες λειτουργούν μια κοινή ομάδα εργασίας για την απομάκρυνση παρασυρόμενων θαλάσσιων ναρκών και από την αρχή του Ρωσο- Ουκρανικού πολέμου το 2022, έχουν εντοπιστεί και καταστραφεί περίπου 150 συσκευές. Στο μεταξύ, χτες (3/12), το Ρουμανικό ναυτικό δημοσίευσε βίντεο, που δείχνει την καταστροφή ενός θαλάσσιου drone, που αναγνωρίστηκε ως “Sea Baby” και βρέθηκε στη Μαύρη Θάλασσα.

Η επίσημη δήλωση ανέφερε ότι αυτό ήταν μέρος των συνεχιζόμενων προσπαθειών για την παρακολούθηση της Μαύρης Θάλασσας και τη διασφάλιση της ασφαλούς διέλευσης εμπορικών πλοίων. Το παρασυρόμενο αντικείμενο εντοπίστηκε από τη Ρουμανική Ακτοφυλακή, περίπου 36 ναυτικά μίλια ανατολικά της Κωστάντζας και αφού αναγνωρίστηκε καταστράφηκε. Δεν έγινε κανένα σχόλιο για τη προέλευση του drone, το στόχο του ή πόσο καιρό παρασυρόταν.

Η Ουκρανία δεν έχει σχολιάσει το περιστατικό, αλλά αναγνώρισε ότι στις δύο τελευταίες επιθέσεις, που είχε αναλάβει την ευθύνη, χρησιμοποίησε έναν προσαρμοσμένο τύπο του “Sea Baby”. Τα drones “Sea Baby” εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το 2022 και το 2023 και η Ουκρανία φαίνεται να έχει εξοπλίσει τουλάχιστον μία έκδοση για επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας. Έχουν μήκος περίπου 6 μέτρα (20 πόδια) και πιστεύεται ότι έχουν μέγιστη ταχύτητα που πλησιάζει τους 50 κόμβους. Η εμβέλεια αναφέρεται ότι είναι έως και 540 ναυτικά μίλια, με ορισμένες παραλλαγές να μπορούν να μεταφέρουν 850 κιλά εκρηκτικών.