Οι βαλκανικές “νάρκες” δεν βρίσκουν επιδέξιο “ναρκαλιευτή”

Με το γνωστό παιχνίδι “Ναρκαλιευτής” που μας προσφέρουν τα PC για μια ανάπαυλα, μοιάζει η κατάσταση στα Βαλκάνια. Οι διευθετήσεις που έχει επιβάλει η Δύση από τη δεκαετία του 1990 έχουν δημιουργήσει ασταθή κράτη και κρατίδια, καθένα από τα οποία εμπεριέχει εθνικές και θρησκευτικές “νάρκες”. Καθώς την περίοδο αυτή τα γεγονότα μεγάλης στρατηγικής σημασίας έχουν άλλη γεωγραφική εστίαση, φαίνεται ότι ο “ναρκοθέτης” έχει χάσει την ικανότητα του “ναρκαλιευτή”.

Η τρέχουσα καταιγίδα στα Βαλκάνια, με εστία το Κόσοβο μπορεί αυτή την περίοδο να μην είναι μεγάλης σημασίας, αλλά σίγουρα είναι μπουρίνι με ποικίλες εκδηλώσεις και πλούσιο ας επιπτώσεις. Ο αλβανικής καταγωγής Πρωθυπουργός του Μαυροβουνίου Ντριτάν Αμπάζοβιτς υπέγραψε στην Ποντγκόριτσα Συμφωνία για τον Διακανονισμό Αμοιβαίων Σχέσεων με τον Πατριάρχη Σερβίας Πορφύριο. Πρόκειται για ουσιαστικό βήμα ώστε να ρυθμιστούν οι περίπλοκες από τη φύση τους αρμοδιότητες του Πατριαρχείου Σερβίας στην εκκλησιαστική επαρχία αρμοδιότητας του, η οποία, όμως, ανήκει στην Δημοκρατία του Μαυροβουνίου. Το βήμα αυτό εκκρεμούσε από όταν το Μαυροβούνιο ανακήρυξε την ανεξαρτησία του.

Τα εκκλησιαστικά και εν γένει τα θρησκευτικά ζητήματα είναι πολύ πιο ανθεκτικά και περίπλοκα από τα αμιγώς πολιτικά. Πέρυσι, το Σεπτέμβριο, κατά την ενθρόνιση του Μητροπολίτη Μαυροβουνίου και Παράκτιας Ιωαννίκιου, είχε εκδηλωθεί μεγάλη ένταση με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί συγκρουσιακό κλίμα. Τούτο, διότι η κυβέρνηση συνασπισμού του Κριβόκαπιτς τότε ήταν υπέρ της συνέχειας της ιστορικής παράδοσης, δηλαδή η Μητρόπολη Μαυροβουνίου να υπάγεται στο Πατριαρχείο Σερβίας. Ο Πρόεδρος του Μαυροβουνίου, όμως, Μίλο Τζουκάνοβιτς απαιτούσε –αβάσιμα από εκκλησιαστικής απόψεως, αλλά και χωρίς κοινωνική υποστήριξη– την αυτονόμηση της Εκκλησίας του Μαυροβουνίου.

Το εκκλησιαστικό στον “ναρκαλιευτή”

Το κόμμα του Προέδρου “Δημοκράτες Σοσιαλιστές του Μαυροβουνίου” παρείχε μέχρι τώρα στήριξη στην κυβέρνηση Αμπάζοβιτς, η οποία είχε προκύψει από περίεργες ισορροπίες μετά την πτώση της κυβέρνησης Κριβόκαπιτς. Τώρα, το εν λόγω κόμμα δηλώνει ότι έχει ήδη ξεκινήσει διαδικασίες για να άρει την εμπιστοσύνη του στην Κυβέρνηση. Θεωρεί την υπογραφή της Συμφωνίας με το Πατριαρχείο Σερβίας εγκατάλειψη της προσπάθειας για ίδρυση αυτονόμου εκκλησιαστικής αρχής, άρα και υπονόμευση της εθνικής ιδέας των Μαυροβουνίων.

Είναι βέβαιο –εάν δεν προκύψει ισχυρή παρέμβαση των ΗΠΑ και της ΕΕ– ότι την ερχόμενη Δευτέρα το Μαυροβούνιο θα είναι χωρίς κυβέρνηση και θα οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές. Όπως και στην περίπτωση με τα Σκόπια, ακόμη και για όσους στοιχειωδώς γνωρίζουν τα εκκλησιαστικά ζητήματα είναι σαφές ότι πρόκειται για κάτι πολύ πιο σύνθετο από όσο φαίνεται. Μπορεί στην περίπτωση της Εκκλησίας στα Σκόπια το Οικουμενικό Πατριαρχείο να προέβη στην άρση του σχίσματος «δια της επιχύσεως ελαίου και οίνου», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στην σχετική ανακοίνωση, πλην όμως οι εκκλησιαστικές αρχές στα Σκόπια επιμένουν ότι είναι “Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία”!

Οι νάρκες δεν βρίσκουν “ναρκαλιευτή”

Η κρίση του Σαββατοκύριακου στις περιοχές του Κοσόβου Μιτρόβιτσα και Λεπόσαβιτς, που έφερε αντιμέτωπους την Πρίστινα και το Βελιγράδι πήρε αναβολή μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου. Ας σημειωθεί, πάντως, πως η ένταση προέκυψε μόλις ο Πρωθυπουργός του Κοσόβου Αλμπίν Κούρτι και η Πρόεδρος Βιόσα Οσμάνι επέστρεψαν από πολυήμερη επίσκεψη στην Ουάσιγκτον. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η κρίση συνιστά πολιτικο-διπλωματική πίεση προς το Βελιγράδι, ώστε να αποκοπεί οριστικά από την επιρροή της Μόσχας και να ενταχθεί άνευ όρων στο στρατόπεδο της Δύσης. Τόσο ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς όσο και το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας το είπαν ξεκάθαρα.

Στα Σκόπια η κατάσταση είναι τουλάχιστον ασταθής, καθώς ο συμβιβασμός με τη Βουλγαρία για την έναρξη των επίσημων ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ –με βάση την γαλλική πρόταση– λειτουργεί περισσότερο σαν θρυαλλίδα εκρήξεων παρά σταθεροποιητικά. Τα πράγματα είναι ανησυχητικά και στα Τίρανα. Η διαφθορά και η κατάχρηση δημοσίων πόρων από τον πρωθυπουργό Έντι Ράμα αρχίζει να προσκομίζει κέρδη στην αντιπολίτευση που ασκεί τόσο ο πρώην Πρωθυπουργός και Πρόεδρος Σαλί Μπερίσα (έχει ανακηρυχτεί για τον ίδιο λόγο ανεπιθύμητο πρόσωπο από τις ΗΠΑ!) όσο και ο μέχρι πρότινος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ιλίρ Μέτα.

Ο Έντι Ράμα έχει μέχρι σήμερα κατορθώσει να ελέγχει και μάλιστα να μετατρέπει σε εργαλείο πολιτικής υπεροχής διάφορες υποθέσεις που έρχονται στο φως της επικαιρότητας. Ωστόσο, δεν είναι ανεξάντλητη η πολιτική μπαταρία του. Την Τρίτη, σε παραλία της Χιμάρας, αστυνομικός υπό την επήρεια ναρκωτικών –όπως γράφουν ΜΜΕ– οδηγώντας jet ski, σκότωσε επτάχρονο κορίτσι σε πολυσύχναστη πλαζ. Η αντιπολίτευση μετατρέπει το τραγικό περιστατικό σε σημαία διαδηλώσεων διαμαρτυρίας, επισπεύδοντας την σκλήρυνση της στάσης της, που είχε προαναγγείλει πριν μερικές ημέρες. Στα Τίρανα την Πέμπτη 4 Αυγούστου θα υπάρχει περισσότερη πολιτική ένταση, από όση υπήρχε στη Μητρόβιτσα την προηγούμενη Κυριακή. Οι βαλκανικές “νάρκες” δεν βρίσκουν “ναρκαλιευτή”.