Οι βόλτες αμερικανικών πολεμικών στη Νότια Κινεζική Θάλασσα

Πιστή στην αντικινεζική ρητορική της, η Ουάσιγκτον “ανεβάζει” το θερμόμετρο και στο στρατιωτικό μέτωπο, μετά την αποστολή σκαφών του πολεμικού ναυτικού στη Νότια Κινεζική Θάλασσα. Το αμφίβιας επίθεσης σκάφος USS America, συνοδευόμενο από τα αντιτορπιλικά USS Barry και USS Bunker Hill – σκάφη αντιβαλλιστικής άμυνας – επιχειρούν σε αμφισβητούμενα ύδατα μεταξύ της Μαλαισίας και της Κίνας. Στην ευρύτερη περιοχή έχουν καταπλεύσει επίσης και κινεζικά και αυστραλιανά πολεμικά πλοία.

Οι Αμερικανοί επισημαίνουν ευθέως ότι το Πεκίνο δεν έχει μειώσει καθόλου τη δραστηριότητά του στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, συνεχίζοντας τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων σε νησίδες. Κύκλοι του Λευκού Οίκου θεωρούν ότι η Κίνα εκμεταλλεύεται τη συγκυρία, κατά την οποία ο κόσμος είναι εστιασμένος στην κρίση δημόσιας υγείας.

Βασίζουν τους ισχυρισμούς τους στις αναφορές από γειτονικές χώρες, όπως για παράδειγμα το Βιετνάμ, σχετικά με τη δραστηριότητα της κινεζικής ακτοφυλακής σε αμφισβητούμενη θαλάσσια περιοχή. Παρενοχλούν, όπως λένε, τα άλλα σκάφη και το Μάρτιο οι Βιετναμέζοι κατήγγειλαν το διεμβολισμό αλιευτικού από κινεζική ακταιωρό. Τότε, μάλιστα, το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ καταδίκασε το περιστατικό και κάλεσε το Πεκίνο να «μην εκμεταλλεύεται την ευάλωτη θέση άλλων χωρών».

Επίσης, οι Κινέζοι κατασκεύασαν νέους ερευνητικούς σταθμούς, διαμορφώνοντας τεχνητά “νησιά” σε υφάλους, σε θαλάσσια ζώνη που διεκδικείται από τις Φιλιππίνες. Οι σταθμοί διαθέτουν, όμως στρατιωτικό εξοπλισμό και αμυντικά συστήματα. Αλλά, πρωτίστως, η κινητικότητα του αμερικανικού ναυτικού έρχεται ως απάντηση στην πρόσφατη ανακοίνωση της κινεζικής κυβέρνησης ότι δημιουργεί δύο νέες διοικητικές περιφέρειες στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, που περιλαμβάνουν τουλάχιστον 80 νησίδες και υφάλους.

Το περασμένο διάστημα έγινε γνωστό ότι κινεζικό ερευνητικό σκάφος ακολουθούσε πλοίο της Petronas, της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας της Μαλαισίας, στην περιοχή. Όταν οι Κινέζοι έστειλαν και σκάφη της ακτοφυλακής, η Κουάλα Λουμπούρ απάντησε με πλοία του μαλαισιανού ναυτικού, χωρίς να δοθεί συνέχεια. Αλλά και οι Φιλιππίνες διαμαρτυρήθηκαν επίσημα στο Πεκίνο για το “λοκάρισμα” σκάφους τους από κινεζικά ραντάρ.

Η ευθύνη των Αμερικανών

Παρά τον ισχυρισμό της Ουάσιγκτον ότι η αμερικανική ναυτική παρουσία στη Νότια Κινεζική Θάλασσα αφορά στην προστασία της ασφαλούς ναυσιπλοΐας, έχει άμεση εμπλοκή στην αύξηση της έντασης στην περιοχή. Ήταν άλλωστε η υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης Ομπάμα, Χίλαρι Κλίντον, που είχε διαμηνύσει ότι οι ΗΠΑ έχουν εθνικά συμφέροντα στα αμφισβητούμενα ύδατα. Επίσης, έχουν πραγματοποιηθεί τέσσερις ναυτικές αποστολές με την κωδική ονομασία “ελευθερία ναυσιπλοΐας”.

Και βέβαια, η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει δείξει καμία διάθεση να ρίξει τους τόνους. Τα αμερικανικά πολεμικά κινούνται στα περίπου 200 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Μαλαισίας, σε περιοχή που διεκδικείται τόσο από την Κίνα όσο και από το Βιετνάμ. Συνοδεύονται, επίσης, από τη φρεγάτα της Αυστραλίας HMAS Parramatta, η οποία συμμετείχε σε ασκήσεις με πραγματικά πυρά και άλλες ναυτικές ασκήσεις προσομοίωσης προστασίας μικρών σκαφών.

«Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν τις προσπάθειες των συμμάχων μας και εταίρων μας να ορίζουν τα οικονομικά τους συμφέροντα», δήλωσε σχετικά, η εκπρόσωπος της αμερικανικής ναυτικής Διοίκησης Ειρηνικού, Νικόλ Σβέγκμαν. Πάντως, μια κλιμάκωση εκ μέρους της Ουάσιγκτον σίγουρα θα είχε στόχο να στείλει ένα δυναμικό μήνυμα, σε μια περίοδο που η εικόνα της φθίνει. Αρκετά πλοία του αμερικανικού ναυτικού έχουν πληγεί από… κορωνοϊό, με εκατοντάδες ναύτες να νοσούν. Μεταξύ αυτών και το αεροπλανοφόρο “Ρούζβελτ”, που βρισκόταν στην περιοχή στις αρχές του χρόνου.

Έτσι όπως έχει διαμορφώσει τη στρατηγική της, και σε άλλα στρατηγικής σημασίας μέρη του πλανήτη, είναι αναγκασμένη να “απαντά” στην κινητικότητα των θεωρούμενων αντιπάλων της. Αυτό φάνηκε, άλλωστε, από το μήνυμα του αρχηγού του αμερικανικού γενικού επιτελείου, στρατηγού Μαρκ Μάιλι: «Η ετοιμότητά μας είναι ακόμα ισχυρή και μπορούμε να αποτρέψουμε και να ξεπεράσουμε οποιαδήποτε πρόκληση που θα προκύψει από την εκμετάλλευση του σημείου αυτού της κρίσης».

Πυρά Γκενγκ κατά Πομπέο

Από την πλευρά τους, οι Κινέζοι ισχυρίζονται ότι είναι οι Αμερικανοί που αποσταθεροποιούν την περιοχή, μια άποψη που, ενδεχομένως να συμμερίζονται και χώρες στενά συνδεδεμένες με τις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, το ινστιτούτο ερευνών ISEAS της Σιγκαπούρης θεωρεί ότι η σύντομη εμφάνιση αμερικανικών σκαφών και η άμεση αποχώρησή τους καταφέρνει μόνο να πυροδοτεί ένταση. Επίσης, ο υπουργός Εξωτερικών της Μαλαισίας, Χισαμουντίν Χουσεΐν, προειδοποίησε ότι «η παρουσία πολεμικών πλοίων στη Νότια Κινεζική Θάλασσα» μπορεί να επηρεάσει την ειρήνη και ασφάλεια στην περιοχή.

Εν τω μεταξύ, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Γκενγκ Σουάνγκ, έστειλε αυστηρό μήνυμα με δηλώσεις του, απαντώντας σε σχόλιο που έκανε ο Αμερικανός ομόλογός του, Μάικ Πομπέο. «Δεν επιτρέπουμε την παρέμβαση ξένων δυνάμεων», τόνισε, αφού ο Πομπέο είχε κατηγορήσει την Κίνα για… “μπούλινγκ” εναντίον των γειτόνων της.

Υπενθυμίζεται ότι η επίμαχη περιοχή της Νότιας Κινεζικής Θάλασσας αποτελεί κεντρικό εμπορικό διάδρομο, από τον οποίο διέρχεται το ένα τρίτο των παγκόσμιων ναυτιλιακών μεταφορών. Ταυτόχρονα διαθέτει πλούσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων και δεν αποτελεί έκπληξη ή διεκδίκηση νησιών όπως τα Σπράτλι και τα Παρασέλ από πέντε διαφορετικά κράτη.