Οργή στην Σερβία για την τρικλοποδιά του Ισραήλ
02/07/2021
Στον πάγο βάζει το Βελιγράδι τη μεταφορά της σερβικής πρεσβείας στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ, παρά τη συμφωνία που είχε υπογράψει ο πρόεδρος Βούτσιτς με τον Τραμπ. Αιτία είναι η αλληλοαναγνώριση Ισραήλ- Κοσόβου, που έγινε τον περασμένο Φεβρουάριο, με τους Αμερικανούς όμως να υποστηρίζουν, παρά την πολιτική αλλαγή στον Λευκό Οίκο, ότι η Συμφωνία πρέπει να εφαρμοστεί στο ακέραιο, άρα και η πρεσβεία να μεταφερθεί.
Η μεταφορά ήταν προγραμματισμένη, βάση της Συμφωνίας της Ουάσιγκτον της 4ης Σεπτεμβρίου του 2020, για χθες 1 Ιουλίου του 2021. Παρότι όμως η ημερομηνία έχει παρέλθει, το Βελιγράδι όχι μόνον δεν υλοποίησε τη δέσμευση που ανέλαβε, αλλά αποφεύγει και να ξεκαθαρίσει την στάση του. μετά τις δηλώσεις μάλιστα του Σέρβου προέδρου, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ότι «η Σερβία θα ενεργήσει σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και με γνώμονα τα συμφέροντά της», το θέμα φαίνεται ότι μπαίνει για τα καλά στον πάγο.
Αυτό άφησε να εννοηθεί ο Σέρβος πρόεδρος, αιτιολογώντας την αθέτηση υλοποίησης της συμφωνίας στις αλλαγές που έχουν προκύψει για τα συμφέροντα της χώρας του. το είπε άλλωστε ξεκάθαρα ότι «από την στιγμή που το Ισραήλ αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Κοσόβου, τα συμφέροντα της Σερβίας έχουν αλλάξει». Συμπλήρωσε επίσης ότι οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν στο μέλλον, ενώ ανέβασε τον τόνο, λέγοντας ότι αυτές θα σέβονται μεν «την φιλία προς το Ισραήλ», αλλά πρωτίστως τη Σερβία και τους Σέρβους.
Γιατί το γύρισε το Βελιγράδι
Σημειώνεται ότι το Κόσοβο και το Ισραήλ προχώρησαν στην αλληλοαναγνώριση και τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων την 1η Φεβρουαρίου του 2021 και η πρεσβεία του Κοσόβου εδρεύει πλέον στην Ιερουσαλήμ, μια εξέλιξη που αποτελούσε επίσης μέρος της Συμφωνίας της Ουάσιγκτον. Υπήρξαν, ωστόσο, έντονες αντιδράσεις στο Βελιγράδι, οι οποίες οδήγησαν τελικά στην απόφαση της σερβικής ηγεσίας να μην υλοποιήσει τη Συμφωνία. Ο Βούτσιτς είχε συρθεί βέβαια σε αυτούς τους όρους από τον Τραμπ, καθώς η Συμφωνία αφορούσε κυρίως την σύναψη οικονομικών σχέσεων ανάμεσα στο Κόσοβο και την Σερβία, αλλά ο Ρεπουμπλικάνος έβαλε και το θέμα του Ισραήλ, κάνοντας άλλο ένα χατίρι στον Νετανιάχου.
Πολιτικοί αναλυτές στο Βελιγράδι επισημαίνουν πάντως ότι η Σερβία δεν έχει καμία υποχρέωση να εφαρμόσει την Συμφωνία, η οποία δεν έχει διεθνή νομική υπόσταση, αφού ουσιαστικά αποτελεί μια δήλωση προθέσεων. Είχε υπογραφεί άλλωστε ξεχωριστά από τον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και τον τότε πρωθυπουργό του Κοσόβου Αβντουλάχ Χότι.
Οι ίδιοι παρατηρητές σημειώνουν ότι το Βελιγράδι δεν είναι υποχρεωμένο να μεταφέρει την πρεσβεία του στην Ιερουσαλήμ και τονίζουν, ότι καθώς είναι σε συζητήσεις για ένταξη στην ΕΕ, άρα “υποχρεωμένο” να ακολουθεί την εξωτερική πολιτική των Βρυξελών, μπορεί να επικαλεστεί την ευρωπαϊκή στάση στο ζήτημα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην Ευρώπη υπήρξαν αντιδράσεις για την υπογραφή της Συμφωνίας της Ουάσιγκτον με αυτή την δέσμευση για τη Σερβία και ο Βούτσις είχε δικαιολογηθεί τότε, λέγοντας ούτε λίγο ούτε πολύ ότι δε κατάλαβε τι υπέγραψε. Οι Αμερικανοί πάντως, παρά την αλλαγή ηγεσίας στον Λευκό Οίκο και την αποχώρηση του Τραμπ, επιμένουν ότι η Συμφωνία πρέπει να εφαρμοστεί στο ακέραιο.
