Στα άκρα οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ: «Μπλόκο» στις εξαγωγές από την Άγκυρα, κυρώσεις από το Τελ Αβίβ

«Η Τουρκία αποφάσισε να περιορίσει την εξαγωγή προϊόντων στο Ισραήλ σύμφωνα με τις ομάδες προϊόντων που καθορίζονται στο παράρτημα, ως πρώτη κίνηση, από τις 9 Απριλίου 2024. Οι απαιτήσεις αυτής της απόφασης θα εφαρμοστούν αμέσως», ανέφερε το υπουργείο. Το παράρτημα αναφέρει διάφορους τύπους προϊόντων αλουμινίου και χάλυβα, βαφή, ηλεκτρικά καλώδια, δομικά υλικά, καύσιμα και άλλα υλικά.

Η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εμπορίου εκδίδεται αφού η Αγκυρα ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ εμπόδισε τουρκικό αίτημα για ρίψη ανθρωπιστικής βοήθειας στην Λωρίδα της Γάζας.

Από την πλευρά του Ισραήλ, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Ίσραελ Κατζ αφού δήλωσε ότι ο  Ερντογάν «θυσιάζει και πάλι τα οικονομικά συμφέροντα του λαού της Τουρκίας για να υποστηρίξει την Χαμάς», προειδοποίησε ότι «το Ισραήλ δεν θα ανεχθεί μονομερείς παραβιάσεις των εμπορικών συμφωνιών και θα λάβει παράλληλα μέτρα που θα βλάψουν την τουρκική οικονομία».

“Ορίσαμε ημερομηνία για την επίθεση στη Ράφα”

Υπενθυμίζεται ότι, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε δηλώσεις χθες πως έχει οριστεί ημερομηνία για την έναρξη χερσαίας επίθεσης στη Ράφα, η οποία, σύμφωνα με την κυβέρνησή του, συγκαταλέγεται στα τελευταία οχυρά του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.

Για την επίτευξη της νίκης επί της Χαμάς «απαιτείται να μπούμε στη Ράφα και να εξαλείψουμε τα τάγματα τρομοκρατών που βρίσκονται εκεί. Αυτό θα γίνει — ορίσαμε ημερομηνία», τόνισε ο Iσραηλινός πρωθυπουργός σε μαγνητοσκοπημένη δήλωσή του. Δεν διευκρίνισε ποια είναι.

Η ισραηλινή κυβέρνηση δηλώνει εδώ και καιρό αποφασισμένη να εξαπολύσει χερσαία επιχείρηση ευρείας κλίμακας στη Ράφα, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις διαφόρων ξένων πρωτευουσών, που εκφράζουν φόβους για το 1,5 εκατομμύριο Γαζαίους που έχουν βρει καταφύγιο στην πόλη αυτή, στο νότιο άκρο της Λωρίδας της Γάζας, πάνω στα κλειστά σύνορα με την Αίγυπτο.

Ισραηλινοί αξιωματούχοι επαναβεβαίωσαν πως έχει καταρτιστεί σχέδιο για την επίθεση μετά την ανακοίνωση προχθές Κυριακή πως αποσύρονται τα ισραηλινά στρατεύματα από τη Χαν Γιούνις, άλλη πόλη του νότου του θυλάκου όπου μαίνονταν μάχες επί μήνες.

Παράλληλα, συνεχίζονται αυτή την εβδομάδα οι έμμεσες διαπραγματεύσεις με σκοπό τη σύναψη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, αντιπρόσωποι των οποίων συναντήθηκαν στο Κάιρο με τους μεσολαβητές του Κατάρ, της Αιγύπτου και των ΗΠΑ.

Η προοπτική αυτή θέτει υπό πίεση τον πρωθυπουργό Νετανιάχου, καθώς σύμμαχοί του στην κυβέρνηση προειδοποιούν εναντίον υπερβολικών, κατ’ αυτούς, παραχωρήσεων στον πόλεμο εναντίον της Χαμάς, ο οποίος πλέον διανύει τον έβδομο μήνα του. «Αν ο πρωθυπουργός αποφασίσει να τερματίσει τον πόλεμο χωρίς να επιτεθεί στη Ράφα για να νικηθεί η Χαμάς, δεν θα έχει πλέον την εντολή για να συνεχίσει να υπηρετεί ως πρωθυπουργός», διεμήνυσε ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ χθες.

Ο «Σιδηρούς Θόλος» των θαλασσών

Την ίδια ώρα ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε το πρωί της Τρίτης πως χρησιμοποίησε, για πρώτη φορά, το νέο σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας «C-Dome», τη ναυτική εκδοχή της αντιπυραυλικής ασπίδας «Σιδηρούς Θόλος», για να αντιμετωπιστεί «ύποπτο» εναέριο αντικείμενο που παραβίασε τον εναέριο χώρο του.

Το βράδυ της Δευτέρας, ο ισραηλινός στρατός έκανε λόγο για συναγερμό στον τομέα της Εϊλάτ, πόλης στο νότιο άκρο της ισραηλινής επικράτειας, που είχε γίνει στόχος τον Φεβρουάριο βαλλιστικών πυραύλων —αναχαιτίστηκαν— των Yεμενιτών ανταρτών Χούτι, συμμάχων της Χαμάς.

«Αφού ήχησαν οι σειρήνες στην περιφέρεια της Εϊλάτ εξαιτίας της παρείσφρησης εχθρικού εναέριου συστήματος, οι ναυτικές δυνάμεις εντόπισαν ύποπτο εναέριο στόχο που διερχόταν (πάνω) από την ισραηλινή επικράτεια.

Ο στόχος αναχαιτίστηκε επιτυχώς από το ναυτικό σύστημα άμυνας C-Dome», ανέφερε ο στρατός σε λακωνικό ανακοινωθέν του, διαβεβαιώνοντας πως δεν έλαβε πληροφορίες για «κανέναν τραυματισμό και καμιά ζημιά».

Ερωτηθείς σχετικά από το Γαλλικό Πρακτορείο, ο ισραηλινός στρατός δεν διευκρίνισε αν το «ύποπτο» εναέριο σύστημα ήταν drone ή πύραυλος, πάντως επιβεβαίωσε πως επρόκειτο για την «πρώτη επιχειρησιακή χρήση του C-Dome».

Αυτό το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας είναι η θαλάσσια εκδοχή του συστήματος «Σιδηρούς Θόλος», που χρησιμοποιείται για πάνω από μια δεκαετία, ειδικά για να αναχαιτίζονται ρουκέτες της Χαμάς και του Παλαιστινιακού Ισλαμικού Τζιχάντ που εκτοξεύονται από τη Λωρίδα της Γάζας. Το C-Dome είναι εγκατεστημένο σε ισραηλινές κορβέτες κλάσης Saar-6, ναυπηγημένες στη Γερμανία, και είχε δοκιμαστεί ήδη.

Ο ισραηλινός στρατός έχει επενδύσει τα τελευταία χρόνια σε αυτή την τεχνολογία για να προστατεύει ιδίως μεγάλα κοιτάσματα αερίου στη Μεσόγειο. Το Ισραήλ ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια την εκμετάλλευση των υπεράκτιων κοιτασμάτων Ταμάρ και Λεβιάθαν με την ελπίδα να αποκτήσει ενεργειακή ανεξαρτησία και να αρχίσει εξαγωγές αερίου στη Μέση Ανατολή και στην Ευρώπη.

Η Χαμάς «μελετά» την πρόταση για κατάπαυση του πυρός

H Χαμάς ανακοίνωσε τις πρώτες πρωινές ώρες ότι θα «μελετήσει» ισραηλινή πρόταση για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός διάρκειας αρκετών εβδομάδων στη Λωρίδα της Γάζας, στο πλαίσιο της οποίας θα αφεθούν ελεύθεροι δεκάδες ισραηλινοί όμηροι και σε αντάλλαγμα παλαιστίνιοι φυλακισμένοι, παρά το ότι δεν ικανοποιεί βασικά αιτήματά του.

Έξι μήνες μετά το ξέσπασμα του πολέμου, οι χώρες που μεσολαβούν στις έμμεσες διαπραγματεύσεις, το Κατάρ, η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ, έβαλαν στο τραπέζι πρόταση τριών σταδίων, το πρώτο από τα οποία προβλέπει κατάπαυση του πυρός για έξι εβδομάδες, διευκρίνισε πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου στη Χαμάς.

Διαβεβαιώνοντας πως «εκτιμά» τις προσπάθειες των μεσολαβητών και «εύχεται» να κλειστεί συμφωνία, η Χαμάς ανέφερε σε ανακοίνωσή του που δημοσιοποιήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες πως οι Ισραηλινοί «δεν ικανοποίησαν κανένα» από τα αιτήματα του ίδιου και των άλλων παλαιστινιακών οργανώσεων, χωρίς άλλες λεπτομέρειες.

«Παρ’ όλ’ αυτά, η ηγεσία του κινήματος θα μελετήσει την πρόταση (…) και θα ενημερώσει τους μεσολαβητές για την απάντηση» του κινήματος, αναφέρει η ανακοίνωση, καθώς οι Παλαιστίνιοι ετοιμάζονται για τη γιορτή Έιντ αλ Φιτρ —αύριο Τετάρτη—, με την οποία τερματίζεται ο μήνας του ραμαζανιού, που ίσως ήταν ο πιο δύσκολος που βίωσε ποτέ η Λωρίδα της Γάζας.

Εκτός της κατάπαυσης του πυρός για έξι εβδομάδες, η πρόταση προβλέπει επίσης αρχικά την απελευθέρωση 42 ισραηλινών ομήρων και σε αντάλλαγμα 800 ως 900 Παλαιστινίων που βρίσκονται σε ισραηλινές φυλακές, την είσοδο 400 ως 500 φορτηγών με τρόφιμα στον θύλακο κάθε ημέρα και την επιστροφή στα σπίτια τους κατοίκων της βόρειας Γάζας που αναγκάστηκαν να τα εγκαταλείψουν εξαιτίας του πολέμου, σύμφωνα με την πηγή του AFP στη Χαμάς.

Η Χαμάς αξιώνει οριστική κατάπαυση του πυρός, αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από όλη τη Λωρίδα της Γάζας και να διανεμηθεί περισσότερη βοήθεια σε όλο τον άμαχο πληθυσμό, που απειλείται από λιμό, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Επιμένοντας πως επ’ ουδενί θα συμφωνήσει σε οριστική κατάπαυση του πυρός και στην απόσυρση των στρατευμάτων του από το σύνολο του παραθαλάσσιου παλαιστινιακού θυλάκου, το Ισραήλ ανακοίνωσε προχθές Κυριακή την αναδίπλωση μονάδων του που επιχειρούσαν στη Χαν Γιούνις (νότια), επίκεντρο των μαχών τους τελευταίους μήνες, ενώ χθες Δευτέρα γνωστοποίησε πως εισήλθαν στη Λωρίδα της Γάζας 419 φορτηγά με επισιτιστική βοήθεια, ο υψηλότερος αριθμός αφότου ξέσπασε ο πόλεμος.

Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ έκρινε ότι είναι «κατάλληλη στιγμή» για να συναφθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός — κάτι πάντως που δεν εμπόδισε τη συνέχιση των αεροπορικών βομβαρδισμών τη νύχτα, με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς να καταγγέλλει νέο πολύνεκρο αεροπορικό πλήγμα στο κεντρικό τμήμα του θυλάκου.

Ερωτηθείς σχετικά από το BBC, ο εκπρόσωπος του υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ, ο Ματζίντ αλ Ανσάρι, δήλωσε πιο «αισιόδοξος» απ’ ό,τι πριν από μερικές ημέρες, προσθέτοντας ωστόσο πως οι διαπραγματεύσεις απέχουν ακόμα πολύ από το να έχουν φθάσει στην «τελική ευθεία».

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι και ο μονάρχης της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄ κάλεσαν να κηρυχθεί «άμεση» και «μόνιμη» κατάπαυση του πυρός και να αφεθούν ελεύθεροι «όλοι οι όμηροι» στη Λωρίδα της Γάζας με άρθρο που συνυπέγραψαν και τυπώθηκε σε τέσσερις εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένης της Le Monde.

«Ο πόλεμος στη Γάζα και τα ανθρώπινα δεινά που προκάλεσε πρέπει να σταματήσουν αμέσως», τονίζουν οι τρεις αρχηγοί κρατών, προειδοποιώντας το Ισραήλ εναντίον των «επικίνδυνων συνεπειών» ενδεχομένης χερσαίας επιχείρησης ευρείας κλίμακας στη Ράφα.

Μολονότι συνεχίζονται οι έμμεσες διαπραγματεύσεις για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου λέει πως θα διατάξει επίθεση στη Ράφα, την οποία παρουσιάζει ως το τελευταίο οχυρό της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.

«Αυτό θα γίνει — ορίστηκε ημερομηνία», διαβεβαίωσε σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του, χωρίς πάντως να διευκρινίσει ποια είναι. Ο κ. Νετανιάχου αντιτίθεται σε οριστική κατάπαυση του πυρός, διατρανώνοντας πως ο ισραηλινός στρατός πρέπει να «αφανίσει» τις στρατιωτικές δυνατότητες της Χαμάς προτού συζητηθεί καν το τέλος των επιχειρήσεών του.

Σχεδόν αμέσως μετά τη δήλωση αυτή του κ. Νετανιάχου, η αμερικανική κυβέρνηση επανέλαβε ότι εναντιώνεται σε χερσαία επίθεση ευρείας κλίμακας, στη Ράφα, πάνω στα κλειστά σύνορα με την Αίγυπτο, όπου έχουν καταφύγει σχεδόν ενάμισι εκατομμύριο Γαζαίοι, στην πλειονότητά τους εκτοπισμένοι εξαιτίας των μαχών, πολλοί πάνω από μια φορά.

«Έχουμε καταστήσει σαφές στο Ισραήλ πως θεωρούμε ότι μαζική στρατιωτική εισβολή στη Ράφα θα είχε εξαιρετικά βλαπτικές συνέπειες για τους αμάχους» και «θα έπληττε, σε τελευταία ανάλυση, την ασφάλεια του ίδιου του Ισραήλ», είπε κατά τη διάρκεια ενημέρωσης διαπιστευμένων συντακτών στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ ο εκπρόσωπός του, ο Μάθιου Μίλερ.

«Απερίγραπτο»

Από προχθές Κυριακή, χιλιάδες Παλαιστίνιοι έφυγαν από τη Ράφα, κυρίως για να επιστρέψουν στα σπίτια τους στη Χαν Γιούνις, σε απόσταση πολύ λίγων χιλιομέτρων, διαπίστωσε το Γαλλικό Πρακτορείο.

«Ελπίζουμε να βρούμε το σπίτι μας, ή ό,τι απέμεινε» από αυτό, εξήγησε η Σάφα Καντίλ, 46χρονη που θρηνεί τον γιο της και τη νύφη της, που ήταν έγκυος.

Στο οικογενειακό σπίτι δεν απέμενε τίποτα όρθιο. «Είναι (…) απερίγραπτο», παραδέχθηκε. «Τίποτα δεν μοιάζει με όσα γνωρίζαμε» πριν από τον πόλεμο, αναγνωρίζει επίσης ο Σαλίμ Σαράμπ, 37 ετών, που επίσης έψαχνε το σπίτι του στη σχεδόν ισοπεδωμένη Χαν Γιούνις.