Όταν η Πολωνία λύνει το Μεσανατολικό

Μικρό καλάθι για τα αποτελέσματα της διεθνούς διάσκεψης για το Μεσανατολικό, που διεξάγεται στην Πολωνία, κρατούν ακόμη και οι ίδιοι οι διοργανωτές της, καθώς απέχουν βασικοί παίκτες, όπως η Τεχεράνη και η Μόσχα. Και οι συμμετοχές όμως, με εξαίρεση τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, είναι με χαμηλόβαθμους αξιωματούχους.

Η πρωτοβουλία ανήκει στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, ο οποίος βρίσκεται σε περιοδεία στην Ευρώπη, με σταθμούς κυρίως πρωτεύουσες χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ, όπου προτάσσει τους κινδύνους που απορρέουν από τις συνεργασίες με την Κίνα και την Ρωσία.

Το εγχείρημα του Πομπέο για την διοργάνωση διεθνούς διάσκεψης για το Μεσανατολικό αμφισβητήθηκε εξαρχής, καθώς ανακοινώθηκε στις αρχές του έτους, εν μέσω πανηγυρισμών για την δημιουργία ενός μπλοκ εναντίον του Ιράν. Ο ίδιος είχε αναφέρει μάλιστα τότε, ότι οι εκπρόσωποι δεκάδων χωρών που θα συναντηθούν στην Βαρσοβία θα καταγγείλουν  την «αποσταθεροποιητική επιρροή» της Τεχεράνης στην Μέση Ανατολή.

Δεν έπεισε ο Πομπέο

Το σχέδιο του Πομπέο περιλαμβάνει δύο σκέλη: Την άσκηση της μέγιστης δυνατής πίεσης στο Ιράν από την μια, και την σθεναρή στήριξη του Ισραήλ από την άλλη. Οι εξελίξεις ωστόσο δείχνουν άλλα. Οι ευρωπαϊκές χώρες παραμένουν στην συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, αμφισβητούν τις αμερικανικές κυρώσεις με την δημιουργία μηχανισμού παράκαμψής τους και αρνούνται να ακολουθήσουν την Ουάσινγκτον στο θέμα της Ιερουσαλήμ. Ακόμη και η Πολωνία που φιλοξενεί την διάσκεψη συντάσσεται με την άποψη της ΕΕ για την διατήρηση της συμφωνίας με την Τεχεράνη σε ό,τι αφορά το πυρηνικό πρόγραμμά της.

Στην διάσκεψη της Βαρσοβίας πάντως, εκτός από τον Πομπέο θα απευθύνει ομιλία και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Μάικ Πενς, ενώ θα παραστεί ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Νετανιάχου. Σε ότι αφορά την εκπροσώπηση της ΕΕ, η Μογκερίνι επικαλέστηκε ανειλημμένες υποχρεώσεις, αφού έτσι κι αλλιώς θα συναντηθεί με τον Πομπέο στις Βρυξέλλες τις επόμενες ημέρες, ενώ τα περισσότερα κράτη μέλη μετέχουν με αποστολές χαμηλού βαθμού.

Σε επίπεδο υπουργού εκπροσωπείται το Ηνωμένο Βασίλειο, με τον Τζέρεμι Χαντ να δηλώνει διατεθειμένος να θέσει το ζήτημα της ανθρωπιστικής κρίσης στην Υεμένη, μετά την επίθεση που έχει εξαπολύσει εναντίον της η «εκλεκτή» των ΗΠΑ στην περιοχή Σαουδική Αραβία. Το Ηνωμένο Βασίλειο άλλωστε, όπως άφησε να εννοηθεί και ο υπουργός Άμυνας  πριν λίγες ημέρες, μετά την έξοδό του από την ΕΕ αναμένεται να αναζητήσει έναν πιο δυναμικό ρόλο στο παγκόσμιο γεωπολιτικό τοπίο, αποδεσμευμένο από τις κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές.

Μόσχα και Τεχεράνη

Στην Βαρσοβία θα βρεθούν, όπως ήταν αναμενόμενο, εκτός από τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, και εκπρόσωποι των, συμμαχικών προς τις ΗΠΑ, αραβικών χωρών του Περσικού Κόλπου, που συντάσσονται με μια σκληρή γραμμή έναντι της σιιτικής Τεχεράνης.

Το Ιράν δεν έχει προσκληθεί και έκανε σαφή την οργή του γι αυτό στον Πολωνό επιτετραμμένο. Θεωρεί άλλωστε ότι αποτελεί τον μοναδικό στόχο αυτής της διάσκεψης, κάτι που έχει επισημάνει ο υπουργός Εξωτερικών Ζαρίφ και άλλοι υψηλόβαθμοι Ιρανοί αξιωματούχοι.

Η Μόσχα, από την πλευρά της, αρνήθηκε να συμμετάσχει στη διάσκεψη, όχι μόνον επειδή αντιδρά στην αμερικανική διείσδυση στην Πολωνία, αλλά και επειδή δεν θέλει να διαταράξει τις σχέσεις της με το Ιράν. Την Πέμπτη άλλωστε ο Πούτιν αναμένει στο Σότσι τον Ροχανί και τον Εντογάν για να συζητήσουν τις εξελίξεις στην Συρία και την νέα κατάσταση που διαμορφώνει στην περιοχή η απόφαση του Τραμπ να αποσύρει τους Αμερικανούς στρατιώτες.

Το σχέδιο Κούσνερ για το Παλιστινιακό

Αν και το Ιράν παραμένει το κύριο θέμα της διάσκεψης, όπως αναφέρουν Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι, οι ΗΠΑ  αναμένεται να αναφερθούν και στις προτάσεις τους για μια ειρήνη ανάμεσα στο Ισραήλ και τους Παλαιστινίους.

Η αμερικανική πλευρά μιλά για μια «συμφωνία του αιώνα», όπως συνηθίζει να την αποκαλεί, και αναφέρεται βεβαίως στο σχέδιο που έχει επεξεργαστεί ο σύμβουλος και γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ. Ο σύζυγος της Ιβάνκα Τραμπ βρίσκεται στην Βαρσοβία και θα μιλήσει την Πέμπτη, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει λεπτομέρειες του σχεδίου του. Έχει δεσμευτεί άλλωστε γι αυτό, μέχρι τις 9 Απριλίου, ημέρα διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών στο Ισραήλ.

Η Παλαιστινιακή Αρχή πάντως δεν έχει ξεχάσει την μονομερή αναγνώριση από τον Τραμπ της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ και αρνείται για την ώρα τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ. Χαρακτηρίζει μάλιστα την διάσκεψη της Βαρσοβίας ως «αμερικανική συνωμοσία» με στόχο να υιοθετήσουν οι συμμετέχοντες «τις αμερικανικές απόψεις για το παλαιστινιακό ζήτημα» και δηλώνει προκαταβολικά ότι θα αψηφήσει το σύνολο των συμπερασμάτων της.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο όμως, το μόνο που αναμένεται να αφήσει η διάσκεψη είναι οι προειδοποιήσεις που έχει κάνει ήδη ο Πομπέο, κατά την διάρκεια της περιοδείας  του και αφορούν την κινεζική διείσδυση στην Ευρώπη και την ενεργειακή εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από την Μόσχα.