Όταν ο Τραμπ κάνει παιγνίδι

Αν και το ελληνικό ενδιαφέρον εστιάζεται στην συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν, στην οποία θα συζητηθούν οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις και θέματα που αφορούν την Κύπρο και την Ελλάδα, η σύνοδος της ομάδας των G20 συνεχίζει τις εργασίες της, εν μέσω του οικονομικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας και των διαφωνιών για το κλίμα. Καθοριστικό ρόλο παίζουν οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις του Αμερικανού προέδρου, ο οποίος φέρεται να έχει ήδη αποδεχθεί πρόσκληση να επισκεφθεί την Μόσχα.

Η πρόσκληση έγινε από τον Πούτιν, ο οποίος κάλεσε τον Αμερικανό ομόλογό του να παραστεί στους εορτασμούς της 75ης επετείου της νίκης επί του χιτλερικού φασισμού, τον Μάιο του 2020. Κάτι, που ο Τραμπ αποδέχθηκε, όπως ανακοίνωσε ο σύμβουλος του Ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσακόφ.

Νωρίτερα, και πριν την συνάντηση, για να ικανοποιήσει αίτημα  Αμερικανών δημοσιογράφων, ο Τραμπ, χαμογελώντας, κάλεσε τον Πούτιν να μην αποπειραθεί να αναμιχθεί στις επικείμενες αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε επίσης ότι εκτός από το εμπόριο και τον προστατευτισμό θα συζητήσει με τον Πούτιν και «λίγο για τον αφοπλισμό».

Το Ιράν μπορεί να περιμένει

Έδειξε πάντως να ενοχλείται, όταν ρωτήθηκε για τα πληρώματα των τριών ουκρανικών πλοίων που παραμένουν υπό κράτηση από τις ρωσικές αρχές, λέγοντας ότι το θέμα δεν είναι στην ατζέντα της συνάντησης. Λιγότερο ομιλητικός, ο Ρώσος πρόεδρος ανέφερε ότι οι δύο ηγέτες, οι οποίοι έχουν να συζητήσουν πρόσωπο με πρόσωπο από το 2018 στο Ελσίνκι, έχουν να πουν πολλά σε αυτήν την συνάντηση, η οποία κράτησε μία ώρα και είκοσι λεπτά.

Αν και ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα συζητήσει σε βάθος με τον Πούτιν θέματα που αφορούν τις συμφωνίες για τα εξοπλιστικά προγράμματα, μετά την συνάντηση ο Λαβρόφ είπε  ότι οι δύο πρόεδροι συμφώνησαν στην αποφυγή πρωτοβουλιών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ένταση. Ανέφερε επίσης ότι συζητήθηκαν τα θέματα της Συρίας, της Ουκρανίας και του Ιράν, με τους δύο προέδρους να συμφωνούν ότι η κατάσταση στον Κόλπο του Ομάν είναι επικίνδυνη και να διαβεβαιώνουν ότι επιθυμούν «διπλωματική διέξοδο».

Ο Αμερικανός πρόεδρος επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στην συνάντηση με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ και στην επίτευξη μια συμφωνίας με την Κίνα για την λήξη του «εμπορικού πολέμου» ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Στο πλαίσιο αυτό μάλιστα, έβαλε σε δεύτερη μοίρα και το Ιράν, λέγοντας ότι «δεν είναι διόλου επείγουσα η κατάσταση» και ότι «υπάρχει χρόνος» για την διευθέτησή της.

Με το βλέμμα στην Κίνα

Αυτές οι συγκρατημένες, σε σχέση με τους πολεμικούς τόνους των προηγούμενων ημερών, δηλώσεις του ρεπουμπλικάνου έγιναν πριν την συνάντησή του με τον Ινδό πρωθυπουργό Μόντι, ο οποίος δέχεται την κριτική του Τράμπ για τους δασμούς που επέβαλε σε αμερικανικά προϊόντα.

Είχε προηγηθεί τριμερής συνάντηση των Τραμπ και Μόντι με τον οικοδεσπότη της G20, τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Άμπε, η μεσολαβητική προσπάθεια του οποίου για εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Ιράν ναυάγησε στην Τεχεράνη πριν δύο εβδομάδες. Η συνάντηση αυτή ξεκίνησε όμως με έναν πρωτότυπο και συμβολικό χαιρετισμό, καθώς αντί για χειραψία οι τρεις άνδρες ένωσαν τις γροθιές τους.

Ο Τραμπ αστειεύτηκε γι αυτό, λέγοντας ότι με τις χειραψίες θα προέκυπτε το πρόβλημα «ποιος θα έσφιγγε το χέρι ποιου πρώτος». Το μήνυμα, ωστόσο, ήταν σαφές και αφορούσε το Πεκίνο, καθώς, όπως επισημαίνουν αρκετοί αναλυτές, το τρίγωνο ΗΠΑ-Ιαπωνία-Ινδία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την Κίνα. ιδιαίτερα μετά την νέα σινο-ιρανική προσέγγιση που σημειώθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Κιργιστάν, στο πλαίσιο της συνόδου του Οργανισμού για την συνεργασία της Σαγκάης.

Αναφερόμενος σε αυτές τις συναντήσεις ο Τραμπ σημείωσε ότι θα είχαν στο επίκεντρό τους το εμπόριο και το Ιράν. Ο ίδιος φρόντισε, ωστόσο,  να υποβαθμίσει το δεύτερο. Το θέμα του Ιράν σήκωσε, όμως, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ, επισημαίνοντας, λίγες ώρες πριν την κρίσιμη συνάντησή του με τον Τραμπ, ότι η περιοχή του Κόλπου βρίσκεται «μπροστά στο σταυροδρόμι του πολέμου και της ειρήνης».

Ο ρόλος των BRICS

Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ είναι άλλωστε οι δύο πρωταγωνιστές της συνόδου, καθώς στην  συνάντησή τους θα κριθεί αν θα αποκλιμακωθεί ή θα ενταθεί ο εμπορικός πόλεμος, ο οποίος καθηλώνει την παγκόσμια οικονομία. Πηγαίνοντας προς αυτήν την συνάντηση ο Αμερικανός πρόεδρος εκφράζει την πεποίθηση ότι θα είναι «παραγωγική», αλλά είναι και επιφυλακτικός ως προς το αποτέλεσμά της. Σε ένα πράγμα μόνον εμφανίζεται σίγουρος: ότι δεν θα δώσει νέα εξάμηνη αναστολή δασμών.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κίνας κατηγορεί κάποιες ανεπτυγμένες χώρες ότι με τον προστατευτισμό αυξάνουν την αστάθεια στην παγκόσμια οικονομία. Μιλώντας μάλιστα στην συνάντηση των ηγετών της ομάδας BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία,Κίνα, Νότια Αφρική) τόνισε με νόημα, ότι οι χώρες αυτές πρέπει να «αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους και τη δυνατότητά τους να αντιμετωπίζουν εξωτερικούς κινδύνους».

Την ίδια ώρα ο Τραμπ, παρά τις εμπορικές διαφορές με την Ινδία, έσφιγγε γροθιές με τον Ινδό πρωθυπουργό, ενώ είχε και εγκάρδια συνάντηση με τον Βραζιλιάνο πρόεδρο Μπολσονάρου, τον οποίο έχει πιθανότατα προσεγγίσει στην δική του θέση για το κλίμα. Ινδία και Βραζιλία, όμως, είναι μέλη της ομάδας BRICS και μια πιο στενή προσέγγισή τους από την Ουάσινγκτον ανατρέπει ενδεχομένως τον συσχετισμό δυνάμεων εντός της ομάδας.

Ο Τραμπ συναντάται και με την Μέρκελ, η Ευρώπη ωστόσο δείχνει απούσα από την Σύνοδο. Ο Τουσκ περιορίστηκε σε δηλώσεις για την διαδοχή στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, λέγοντας ότι υπάρχει πρόοδος, αλλά να μην περιμένουμε «άσπρο καπνό από την Οσάκα». Η Μέρκελ πασχίζει, έστω και τρέμουσα, να σώσει την συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, ενώ ο Μακρόν απειλεί με «σαμποτάζ» αν δεν υπάρξει συμφωνία για το κλίμα. Η Τερέζα Μέι τέλος, η οποία δεν ορίζει πλέον ούτε το κόμμα της, θέτει όρους στον Πούτιν, και με αφορμή την γνωστή υπόθεση Σκριπάλ, ζητά από την Μόσχα να σταματήσει τις αποσταθεροποιητικές για την διεθνή ασφάλεια ενέργειες.