Ρωσία: Σε εξέλιξη συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου – Οργή για την διαρροή της συνομιλίας Γουίτκοφ

Προηγουμένως η Ρωσία δήλωσε ότι η διαρροή μιας ηχογραφημένης τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ κορυφαίων συμβούλων του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν είναι μια απαράδεκτη προσπάθεια υπονόμευσης των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για την Ουκρανία και ισοδυναμεί με υβριδικό πόλεμο.

Το Bloomberg News δημοσίευσε το αντίγραφο μιας τηλεφωνικής συνομιλίας της 14ης Οκτωβρίου, στην οποία ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, συμβούλευσε τον σύμβουλο για θέματα εξωτερικής πολιτικής του Ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσακόφ, πώς να προτείνει στον Τραμπ ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία. Το Bloomberg ανέφερε ότι εξέτασε την ηχογραφημένη συνομιλία, αλλά δεν ανέφερε πώς απέκτησε πρόσβαση σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη συνομιλία μεταξύ κορυφαίων αξιωματούχων των δύο μεγαλύτερων πυρηνικών δυνάμεων του κόσμου.

Ο Ουσακόφ δήλωσε ότι οι συνομιλίες του με τον Γουίτκοφ δεν προορίζονταν για δημοσίευση και δεν θα έπρεπε να είχαν διαρρεύσει. «Αυτό είναι απαράδεκτο», δήλωσε ο Ουσακόφ στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. Είπε ότι η διαρροή είχε σαφώς ως στόχο να παρεμποδίσει τις συζητήσεις μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών.

Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Kommersant, ο Ουσακόφ δήλωσε ότι ορισμένες από τις συνομιλίες του διεξήχθησαν μέσω κρυπτογραφημένων κυβερνητικών καναλιών, τα οποία σπάνια υποκλέπτονται και διαρρέουν, εκτός εάν ένα από τα μέρη σκόπιμα το σκοπεύει. «Υπάρχουν ορισμένες συνομιλίες στο WhatsApp που, γενικά, κάποιος θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να ακούσει», είπε ο Ουσακόφ. Απέκλεισε το ενδεχόμενο η διαρροή να προήλθε από τους συμμετέχοντες στην κλήση και είπε ότι θα θέσει το θέμα στον Γουίτκοφ.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων, Κίριλ Ντμίτριεφ, απεσταλμένος του Πούτιν για τις επενδύσεις, δήλωσε ότι το ρεπορτάζ του Bloomberg σχετικά με μια τηλεφωνική συνομιλία της 29ης Οκτωβρίου μεταξύ του ιδίου και του Ουσακόφ είναι (fake) «ψεύτικο».

Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ δήλωσε ότι ορισμένοι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης χρησιμοποιούνται ως μέρος ενός υβριδικού πολέμου πληροφοριών που διεξάγουν οι ευρωπαϊκές χώρες εναντίον της Ρωσίας και αποσκοπεί στην υπονόμευση των δεσμών με την Ουάσινγκτον.

Το Bloomberg δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό της ρωσικής κριτικής ή για το πώς απέκτησε την ηχογραφημένη συνομιλία. Το Reuters ανταγωνίζεται το Bloomberg News. Ο κορυφαίος δημοσιογράφος του Κρεμλίνου της ρωσικής εφημερίδας Kommersant, ο οποίος πήρε συνέντευξη από τον Ουσακόφ, έβαλε τον ακόλουθο τίτλο στο άρθρο του: «Ποιος την έστησε στον Στιβ Γουίτκοφ;»

Στην κλήση της 14ης Οκτωβρίου, που διήρκεσε λίγο πάνω από πέντε λεπτά, ο Γουίτκοφ παρείχε στον Γιούρι Ουσάκοφ, τον πιο στενό σύμβουλο του Πούτιν σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, συγκεκριμένες οδηγίες για το πώς ο Ρώσος πρόεδρος θα μπορούσε να ανοίξει το θέμα στον Τραμπ. Μεταξύ αυτών ήταν η πρόταση να οργανωθεί τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν πριν από την επίσκεψη του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στον Λευκό Οίκο αργότερα την ίδια εβδομάδα και η ιδέα να χρησιμοποιηθεί η συμφωνία της Γάζας ως μοντέλο προσέγγισης.

Τα τρία μεγάλα “αγκάθια”

Παρότι το Κίεβο και η Ουάσιγκτον φαίνεται να έχουν καταλήξει σε συναίνεση στα περισσότερα από τα 28 σημεία του σχεδίου, τουλάχιστον τρεις κεντρικές απαιτήσεις των ΗΠΑ παραμένουν μη αποδεκτές από την Ουκρανία. Και κάθε μία από αυτές αφορά ένα θεμελιώδες κομμάτι της εθνικής της ασφάλειας.

1. Παράδοση εδαφών: Το πιο εκρηκτικό σημείο: Το αν η Ουκρανία θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει καίρια εδάφη του Ντονμπάς –συμπεριλαμβανομένης της της αμυντικής ζώνης που κρατά εδώ και χρόνια τις ρωσικές δυνάμεις εκτός– παραμένει ανοιχτό. Στην αρχική αμερικανική πρόταση, τμήματα της περιοχής εμφανίζονται ως ρωσική διοίκηση σε καθεστώς αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης. Παρά την πρόοδο που αναφέρθηκε, η ουκρανική πλευρά ξεκαθαρίζει ότι καμία τελική συμφωνία ή αποδεκτή διατύπωση δεν υπάρχει.

2. Περιορισμός των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων: Το σχέδιο περιλαμβάνει πλαφόν στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις: 600.000 στρατιώτες. Το Κίεβο συζητά έναν μεγαλύτερο αριθμό, αλλά επιμένει ότι ο οποιοσδήποτε περιορισμός πρέπει να αντανακλά τις πραγματικές ανάγκες άμυνας απέναντι στη Ρωσία.

3. Οριστική εγκατάλειψη της προοπτικής ένταξης στο ΝΑΤΟ: Η πιο συμβολικά φορτισμένη απαίτηση. Η πηγή από το Κίεβο ήταν κατηγορηματική: το να παραιτηθεί η Ουκρανία από την επιδίωξη ένταξης στη Συμμαχία θα αποτελούσε κακό προηγούμενο και de facto ρωσικό βέτο στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης.

Υπενθυμίζεται πως το αρχικό αμερικανο-ρωσικό πλαίσιο προβλέπει:

• Αναγνώριση της Κριμαίας, του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ ως de facto ρωσικών.
• Απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από περιοχές που ακόμη ελέγχει το Κίεβο στο Ντονέτσκ.
• Μετατροπή τους σε ουδέτερη ζώνη υπό ρωσικό διοικητικό καθεστώς, χωρίς παρουσία ρωσικού στρατού.
• Πάγωμα των γραμμών επαφής σε Χερσώνα και Ζαπορίζια, με ουσιαστική αναγνώριση του status quo.
• Συνολικά, το σχέδιο κόβει περίπου 20% του ουκρανικού εδάφους.

Το πρόβλημα συνίσταται στο ότι αυτή η διαπραγματευτική θέση δεν είναι συμβατή με το ουκρανικό Σύνταγμα, ούτε με την πολιτική πραγματικότητα στο Κίεβο, όπου οι εδαφικές παραχωρήσεις παραμένουν κόκκινη γραμμή για την πλειοψηφία των πολιτών.

Το χρονικό

Στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα προγραμματίζεται να συναντηθεί ο ειδικός απεσταλμένος Γουίτκοφ με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, προκειμένου να συζητήσουν πάνω στο αμερικανικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, φέρνοντας την πιθανότητα ειρηνευτικής συμφωνίας όλο και πιο κοντά.

Έτσι διαβεβαίωσε χθες Τρίτη (25/12) ο Ντόναλντ Τραμπ, αναφερόμενος στην πιθανότητα να συμμετάσχει στη συνάντηση αυτή και ο γαμπρός του, Τζάρεντ Κούσνερ. «Ο Στιβ Γουίτκοφ θα πάει εκεί, πιθανόν μαζί με τον Τζάρεντ (σ.σ. Κούσνερ). Δεν είμαι σίγουρος πως θα πάει ο Τζάρεντ, αλλά συμμετέχει στη διαδικασία, είναι έξυπνος τύπος, και θα πάνε να συναντήσουν τον πρόεδρο Πούτιν, πιστεύω, την επόμενη εβδομάδα στη Μόσχα», είπε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους επί του προεδρικού αεροσκάφους.

Ακόμη, φάνηκε να αφήνει κατά μέρος την προθεσμία που είδε δώσει στην Ουκρανία για να αποδεχτεί αμερικανικό σχέδιο 28 σημείων, λέγοντας πως «η προθεσμία για μένα είναι όταν τελειώσει» ο πόλεμος. Εκτίμησε ακόμη ότι σημειώνεται πρόοδος στις συνομιλίες με την Ουκρανία και τη Ρωσία και διαβεβαίωσε πως η Μόσχα συμφώνησε να κάνει παραχωρήσεις, χωρίς να γίνει πιο συγκεκριμένος.

Πηγή: CNN, AFP, Reuters, Bloomberg