Ουκρανικό: “Αγκάθι” παραμένουν οι εγγυήσεις ασφαλείας – Ο ρόλος της Τουρκίας

Ο Ζελένσκι, φοβούμενος ότι η μακροπρόθεσμα είναι πιθανό η Ρωσία να καταβάλλει την ουκρανική αντίσταση, τονίζει ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας αποτελούν «το βασικό ζήτημα, το σημείο εκκίνησης για τον τερματισμό του πολέμου». Την ίδια στιγμή, η «Συμμαχία των Προθυμών», εξακολουθεί να επεξεργάζεται τι μπορεί να προσφέρει ρεαλιστικά αυτό το σχέδιο το οποίο από την πλευρά τους σκοπό έχει να αποτρέψει τους Ρώσους από νέες επιθέσεις κατά της Ουκρανίας τα επόμενα χρόνια.

Όπως αναφέρει το CNNi πιθανότατα το “σενάριο” περιλαμβάνει ένα σχέδιο για την αποστολή δυνάμεων στο έδαφος και την υποστήριξη της Ουκρανίας δια θαλάσσης και αέρος. Θα υπάρξει επίσης βοήθεια για την ανασυγκρότηση του ουκρανικού στρατού, ο οποίος έχει εξαντληθεί από τον πόλεμο που διαρκεί πάνω από τρία χρόνια.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τόνισε την υποστήριξη των συμμάχων για «έναν ισχυρό ουκρανικό στρατό, που θα μπορεί να αντισταθεί σε οποιαδήποτε απόπειρα επίθεσης και να την αποτρέψει, και επομένως χωρίς περιορισμούς σε αριθμό, ικανότητες και όπλα». Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές τι θα είναι διατεθειμένες να συνεισφέρουν η καθεμία. Χώρες όπως η Γερμανία και η Ιταλία είναι απρόθυμες να δεσμεύσουν χερσαίες δυνάμεις, ενώ η Αυστραλία και ο Καναδάς ενδέχεται να είναι πιο πρόθυμες.

Η συμμαχία θα παρέχει «δυνάμεις ασφαλείας στη θάλασσα, στον αέρα και στην ξηρά, τις οποίες οι σύμμαχοι είναι έτοιμοι να διαθέσουν στην Ουκρανία», δήλωσε ο Μακρόν τη Δευτέρα. Πρόσθεσε: «Θα χρειαστεί να βοηθήσουμε την Ουκρανία με στρατεύματα στο έδαφος, για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρξει εισβολή από τη Ρωσία στο μέλλον». Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία πιθανότητα αυτή η μελλοντική δύναμη να αναπτυχθεί στην Ουκρανία και γύρω από αυτήν πριν από την παύση των εχθροπραξιών, και αυτό δίνει στο Κρεμλίνο αυτό που ορισμένοι αναλυτές αποκαλούν ισχυρό δικαίωμα βέτο.

Ο ρόλος της Τουρκίας

Οι Ευρωπαίοι αντιλαμβάνονται ότι το μεγάλο βάρος των εγγυήσεων ασφάλειας θα πέσει στις δικές τους πλάτες και αυτό αποτελεί μια σοβαρή ευθύνη, για την ανάληψη της οποίας αναζητούν «εταίρους». Τον ρόλο αυτό φαίνεται να θέλουν να αναθέσουν στην Τουρκία, η οποία στο παρελθόν είχε δηλώσει έτοιμη και πρόθυμη να διαθέσει δυνάμεις που θα εγκατασταθούν στην Ουκρανία, προβάλλοντας το πλεονέκτημα των καλών σχέσεων της Άγκυρας τόσο με τη Μόσχα όσο και με το Κίεβο. Τη συζήτηση μάλιστα φάνηκε να ανοίγει ο Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος σε δηλώσεις του στην Ουάσιγκτον τόνισε ότι μετά από μια τριμερή συνάντηση Τραμπ – Πούτιν – Ζελένσκι θα πρέπει να συγκληθεί μια διευρυμένη συνάντηση με τη συμμετοχή των Ευρωπαίων και της Τουρκίας.

Το απόγευμα της Τρίτης, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Μ. Ρούτε είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και η ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας είναι αποκαλυπτική για το περιεχόμενο των διαβουλεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Η τουρκική προεδρία αναφέρει ότι ο Τ. Ερντογάν και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ «αναφέρθηκαν στον σημαντικό ρόλο της Τουρκίας στην ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία και στην ασφάλεια της Μαύρης Θάλασσας και συμφώνησαν για τη συμβολή της Τουρκίας, μιας από τις σημαντικότερες χώρες του ΝΑΤΟ, στην ειρηνευτική διαδικασία και για τον στενό συντονισμό. Επίσης, αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με εφικτές και βιώσιμες εγγυήσεις ασφάλειας».

Στην τηλεδιάσκεψη της «Συμμαχίας των Πρόθυμων» που έγινε την Τρίτη συμμετείχε, εκπροσωπώντας τον πρόεδρο Ερντογάν, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Σεβντέτ Γιλμάζ, ο οποίος εξέφρασε την ετοιμότητα της Τουρκίας να συμβάλει με τις δυνάμεις της στην ειρήνευση στην Ουκρανία. Αμέσως μετά τις συναντήσεις σε Αλάσκα και Λευκό Οίκο υπήρξε ένα μπαράζ διπλωματικών επαφών με την Τουρκία, που ενέτεινε τα σενάρια αυτά. Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ επικοινώνησε με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, ο οποίος είχε τηλεφωνική επικοινωνία και με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Μ. Ρούμπιο. Ο Χ. Φιντάν είχε επίσης τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ομολόγους του της Γερμανίας και της Βρετανίας, Τζ. Βάντερφουλ και Ν. Λάμμι, για την αξιολόγηση της κατάστασης στην Ουκρανία μετά τις τελευταίες συναντήσεις κορυφής.

O ρόλος ΗΠΑ και η στάση της Μόσχας

Μόνο τις τελευταίες ημέρες ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ συμφώνησε με την ιδέα της συμμετοχής των ΗΠΑ στην παροχή εγγυήσεων ασφάλειας στην Ουκρανία. Προηγουμένως, ο ίδιος και άλλα μέλη της κυβέρνησης είχαν δηλώσει κατηγορηματικά ότι αυτό ήταν ευθύνη των Ευρωπαίων. Πάντως, δεν ήταν σαφής σχετικά με τη φύση της δέσμευσης στις συνομιλίες του Λευκού Οίκου τη Δευτέρα.

Σε μια ανάρτησή του στο Truth Social, υπονόησε ότι οι εγγυήσεις «θα παρέχονται από τις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, σε συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής». Ωστόσο, την Τρίτη ο Τραμπ απέρριψε το ενδεχόμενο αποστολής αμερικανικών στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος. «Το τι ακριβώς θα σημαίνει η συμμετοχή των ΗΠΑ θα συζητηθεί τις επόμενες ημέρες», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε σε συνέντευξή του στο Fox News. Ωστόσο, ο Ρούτε χαρακτήρισε οποιαδήποτε εμπλοκή των ΗΠΑ ως «επανάσταση».

Οι ΗΠΑ διαθέτουν σημαντικές δυνατότητες που οι Ευρωπαίοι δεν έχουν – η συλλογή πληροφοριών και η ικανότητα καταστολής των αμυντικών συστημάτων του εχθρού σε μεγάλη κλίμακα είναι μόνο δύο παραδείγματα. Ωστόσο, η κυβέρνηση Τραμπ θα είναι επιφυλακτική όσον αφορά οποιονδήποτε ρόλο των ΗΠΑ που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλιμάκωση της σύγκρουσης.

Από πλευράς της, η Μόσχα κατέστησε σαφές ότι δεν μπορεί να υπάρχουν στρατεύματα από καμία χώρα του ΝΑΤΟ στο ουκρανικό έδαφος. Η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα απέρριψε «οποιοδήποτε σενάριο που προβλέπει την εμφάνιση στην Ουκρανία στρατιωτικού σώματος με τη συμμετοχή χωρών του ΝΑΤΟ». Η Ρωσία έχει επίσης επιμείνει ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει περιορισμούς στον αριθμό και τις δυνατότητες του ουκρανικού στρατού. Λέει ότι και η ίδια δικαιούται εγγυήσεις ασφάλειας και πάντα ισχυριζόταν ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά είναι μία από τις βασικές αιτίες της σύγκρουσης.