Υποχώρηση Ζελένσκι – Υπογράφεται η συμφωνία για τα ορυκτά

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είπε στους συμβούλους του ότι θέλει να ανακοινώσει τη συμφωνία με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην ομιλία του στο Κογκρέσο το βράδυ της Τρίτης, ανέφεραν τρεις από τις πηγές, προειδοποιώντας ότι η συμφωνία δεν έχει ακόμη υπογραφεί με την Ουκρανία και η κατάσταση μπορεί να αλλάξει. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό, ενώ το ίδιο έγινε από την προεδρία της Ουκρανίας στο Κίεβο και την πρεσβεία της Ουκρανίας στην Ουάσιγκτον.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε η Ουκρανία δεσμεύεται για ειρήνη, τονίζοντας ότι κανείς δεν επιθυμεί έναν ατελείωτο πόλεμο. «Η Ουκρανία είναι έτοιμη να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό για να φέρει την ειρήνη πιο κοντά. Κανείς δε θέλει την ειρήνη περισσότερο από τους Ουκρανούς» ανέφερε σε ανάρτησή του. Ο Ουκρανός πρόεδρος εξέφρασε την ετοιμότητά του να συνεργαστεί υπό την «ισχυρή ηγεσία» του Αμερικανού ομολόγου του Τραμπ, ώστε να επιτευχθεί μια διαρκής ειρήνη. Όπως τόνισε, το Κίεβο είναι έτοιμο να κινηθεί γρήγορα προς τον τερματισμό του πολέμου, με πρώτα βήματα την ανταλλαγή αιχμαλώτων, την κατάπαυση πυρός στον αέρα – που θα περιλαμβάνει απαγόρευση πυραύλων, drones μεγάλης εμβέλειας και βομβαρδισμών σε ενεργειακές και άλλες πολιτικές υποδομές – καθώς και την άμεση εκεχειρία στη θάλασσα, εφόσον υπάρξει αντίστοιχη ανταπόκριση από τη Ρωσία.

Ο Ζελένσκι εξέφρασε την εκτίμησή του για τη βοήθεια των ΗΠΑ στην υπεράσπιση της ουκρανικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας, επισημαίνοντας τον ρόλο του Τραμπ στην αποστολή αντιαρματικών πυραύλων Javelin, που σηματοδότησε, όπως είπε, μια κρίσιμη καμπή για την άμυνα της χώρας του.

Αναφερόμενος στη συνάντηση της Παρασκευής στον Λευκό Οίκο, ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε πως «δεν εξελίχθηκε όπως έπρεπε», εκφράζοντας τη λύπη του για την έκβασή της. Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη για «διορθώσεις» και πιο εποικοδομητική συνεργασία στο μέλλον. Τέλος, δήλωσε επίσης ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να υπογράψει τη συμφωνία για ορυκτά και ασφάλεια οποτεδήποτε και με οποιαδήποτε μορφή, χαρακτηρίζοντάς την «βήμα προς μεγαλύτερη ασφάλεια και εγγυήσεις».

Να σημειωθεί πως λίγη ώρα πριν προχωρήσει σε αυτές τις δηλώσεις, ο Ζελένσκι είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Έλληνα πρωθυπουργό. Κατά την διάρκεια αυτής συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις ενόψει της έκτακτης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 6 Μαρτίου.

Ο κ. Μητσοτάκης ενημέρωσε τον Ουκρανό Πρόεδρο για τη στάση της Ελλάδας στη Σύνοδο και επανέλαβε τη δέσμευση της ΕΕ στην επίτευξη μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία. Τόνισε ότι αυτό προϋποθέτει την ουσιαστική ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων τόσο της ΕΕ όσο και της Ουκρανίας, καθώς και τη στήριξη από τις ΗΠΑ. Παράλληλα, διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός χαιρέτισε τη «σταθερή» δέσμευση Ζελένσκι για τη διασφάλιση της ειρήνης, κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μαζί του σήμερα, όπως ανακοίνωσε το γραφείο του. Η εκπρόσωπος του γραφείου του Βρετανού πρωθυπουργού δήλωσε ότι ο Στάρμερ είπε στον Ζελέσνκι: « Είναι ζωτικής σημασίας όλα τα μέρη να εργασθούν για μια διαρκή και ασφαλή ειρήνη για την Ουκρανία το συντομότερο δυνατόν».

Το πάγωμα της βοήθειας

Προηγουμένως, ο Aμερικανός πρόεδρος διέταξε να υπάρξει παύση της στρατιωτικής βοήθειας που παρέχουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία, μερικά 24ωρα μετά τη λογομαχία του την Παρασκευή με τον Oυκρανό oμόλογό του, δήλωσε χθες Δευτέρα το βράδυ αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.

«Κάνουμε παύση και θα επανεξετάσουμε τη βοήθειά μας, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι συμβάλλει στην αναζήτηση λύσης» στην ένοπλη σύρραξη ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία, δήλωσε ο αξιωματούχος, που εκφράστηκε υπό τον όρο να μην κατονομαστεί. «Ο πρόεδρος κατέστησε σαφές πως επικεντρώνεται στην ειρήνη. Χρειαζόμαστε εταίρους που δεσμεύονται επίσης στην επίτευξη αυτού του στόχου», συμπλήρωσε.

Η απόφαση αποκαλύπτεται έπειτα από συνεδρίαση στον Λευκό Οίκο νωρίτερα χθες με τη συμμετοχή του υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και συμβούλων του προέδρου Τραμπ. Μερικές ώρες πριν, ο πρόεδρος Τραμπ δεν έδωσε ξεκάθαρη απάντηση για το ζήτημα, λέγοντας πως διεξάγονταν συζητήσεις. «Δεν πρόκειται για οριστικό τέλος της βοήθειας αλλά για παύση», τόνισε άλλος Αμερικανός αξιωματούχος, που εκφράστηκε επίσης με προϋπόθεση να μην κατονομαστεί, στο τηλεοπτικό δίκτυο Fox News.

Εμπορικός πόλεμος με Καναδά

Την ίδια στιγμή εμπορικός «πόλεμος» έχει ξεσπάσει ανάμεσα σε ΗΠΑ και Καναδά με τον Τραμπ να απειλεί τον Τζάστιν Τριντό με πρόσθετους δασμούς. Συγκεκριμένα, απείλησε τον Τζάστιν Τριντό να επιβάλει πρόσθετους δασμούς στον Καναδά, στον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε σήμερα, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει ποιος ακριβώς θα είναι ο μηχανισμός αυτής της κλιμάκωσης.

«Παρακαλώ, εξηγήστε στον κυβερνήτη Τριντό του Καναδά ότι όταν θέτει αντεκδικητικούς δασμούς στις ΗΠΑ, οι ανταποδοτικοί δασμοί μας θα αυξάνονται κατά το ίδιο ποσό», έγραψε σε ανάρτησή του στην ιδιωτική πλατφόρμα του ο Τραμπ. Το μήνυμα απευθυνόταν στον «κυβερνήτη» Τριντό, όπως θα ήταν ο τίτλος του Καναδού πρωθυπουργού αν ο Καναδάς γινόταν Πολιτεία των ΗΠΑ, κάτι στο οποίο αναφέρεται διαρκώς ο Τραμπ.

Νωρίτερα Τριντό ανακοίνωσε πως ο Καναδάς επιβάλλει δασμούς 25% σε εισαγωγές από τις ΗΠΑ αξίας 30 δισεκατομμυρίων καναδικών δολαρίων, τονίζοντας πως οι ΗΠΑ «ξεκίνησαν έναν εμπορικό πόλεμο» και ο Καναδάς «δεν θα υποχωρήσει». Τα καναδικά αντίποινα, που τίθενται σε ισχύ άμεσα, έρχονται ως απάντηση στους δασμούς 25% που ανακοίνωσε χθες ο Τραμπ σε εισαγωγές από το Μεξικό και τον Καναδά. «Πρόκειται για μια παντελώς ανόητη» απόφαση του Τραμπ είπε χαρακτηριστικά ο Τριντό.

«Δεν υπάρχει καμία απολύτως δικαιολογία ή οποιαδήποτε ανάγκη για τέτοιους δασμούς σήμερα», τόνισε ο Καναδός πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι η καναδική κυβέρνηση θα αμφισβητήσει τα μέτρα των ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και μέσω της εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά.

Στόχος του Τραμπ, κατά τον Τριντό, είναι να «καταστρέψει την καναδική οικονομία» και μετά να «μιλήσει για προσάρτηση» του Καναδά. Σε αυτό το πλαίσιο, «δεν ξέρω τι διαπραγματεύσεις μπορούμε να ξεκινήσουμε» με τις ΗΠΑ, τόνισε ο Καναδάς πρωθυπουγός, σημειώνοντας ότι το πρόσχημα της φαιντανύλης, που προέβαλε ο Αμερικανός πρόεδρος για να δικαιολογήσει την επιβολή δασμών σε καναδικά προϊόντα, είναι «εντελώς ψεύτικο, εντελώς αδικαιολόγητο».

Με σημαντική πτώση έκλεισαν τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, καθώς οι επενδυτές εμφανίστηκαν ανήσυχοι ότι η Ευρώπη θα είναι ο επόμενος στόχος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, μετά την επιβολή δασμών στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα.

Ο Βανς ανασκευάζει

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς αρνήθηκε σήμερα πως μίλησε με ασέβεια για τη Βρετανία και τη Γαλλία περιγράφοντας μια σχεδιαζόμενη ειρηνευτική δύναμη στην Ουκρανία έως 20.000 στρατιωτών από κάποια «τυχαία χώρα που δεν έχει πολεμήσει σε έναν πόλεμο εδώ και 30-40 χρόνια».

Τα σχόλια του Βανς σχετικά με μια σχεδιαζόμενη ευρωπαϊκή ειρηνευτική δύναμη, υπό την ηγεσία της Βρετανίας και της Γαλλίας, είχαν ως αποτέλεσμα πολιτικοί και βετεράνοι και στις δύο χώρες να πουν πως προσβάλλει εκατοντάδες στρατιώτες που σκοτώθηκαν στο πεδίο της μάχης στο πλευρό των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Ο Βανς είπε πως είναι «υπερβολικά ανέντιμο» να υπαινίσσεται κανείς πως εκείνος αποδοκίμασε τα βρετανικά και γαλλικά στρατεύματα στις δηλώσεις του, κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης που παραχώρησε χθες στο Fox News.

Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, που διατηρεί τεταμένες σχέσεις με τον Ζελένσκι, είπε σήμερα πως αναφερόταν σε άλλες χώρες που πιθανόν θα συμμετάσχουν σε αυτό που ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ αποκάλεσε το Σαββατοκύριακο «έναν πρόθυμο συνασπισμό», ο οποίος θα συνέβαλε σε μια οποιαδήποτε μεταπολεμική ειρηνευτική δύναμη στην Ουκρανία. Το Ηνωμένο Βασίλειο, αν και παραμένει σταθερός υποστηρικτής του Κιέβου, αποφεύγει να ασκήσει δημόσια κριτική στον Τραμπ, καθώς επιχειρεί να διατηρήσει τις διπλωματικές του σχέσεις με την Ουάσινγκτον.

Πάντως, στην συνέντευξη του χαρακτήρισε την υπογραφή της συμφωνίας για τα ορυκτά, ως την καλύτερη εγγύηση που θα έχει το Κίεβο. Ο Βανς υποστήριξε ότι η παρουσία Αμερικανών εργαζομένων στην Ουκρανία θα λειτουργήσει ως αποτρεπτικός παράγοντας για τη Ρωσία, λέγοντας: «Αν θέλετε πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας, αν θέλετε να διασφαλίσετε ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θα εισβάλει ξανά στην Ουκρανία, η καλύτερη λύση είναι να δώσουμε στους Αμερικανούς οικονομικά κίνητρα στην ανοικοδόμηση της χώρας. Αυτή είναι πολύ καλύτερη εγγύηση από 20.000 στρατιώτες μιας τυχαίας χώρας που δεν έχει πολεμήσει εδώ και δεκαετίες».

Παράλληλα, ο Βανς άσκησε δριμεία κριτική και κατά του Ζελένσκι, σχολιάζοντας την άγρια κόντρα με τον Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο. «Έδειξε σαφή απροθυμία να συμμετάσχει στην ειρηνευτική διαδικασία που ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι είναι η πολιτική του», είπε χαρακτηριστικά ο Βανς. Και πρόσθεσε: «Αυτή είναι η πραγματική κατάρρευση. Νομίζω ότι ο Ζελένσκι δεν είχε φτάσει ακόμη εκεί. Και, ειλικρινά, ακόμα δεν είναι εκεί. Αλλά νομίζω πως τελικά θα φτάσει εκεί, πρέπει να φτάσει». Υποστήριξε δε ότι η «πόρτα είναι ανοιχτή εφόσον ο Ζελένσκι είναι πρόθυμος να μιλήσει σοβαρά για ειρήνη».

Σοκ στην Ουκρανία

«Η Ουκρανία είναι απολύτως αποφασισμένη να συνεχίσει τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ», δήλωσε σήμερα ο πρωθυπουργός της Ντένις Σμίχαλ. «Οι ΗΠΑ είναι σημαντικός εταίρος και πρέπει να το διατηρήσουμε αυτό», δήλωσε ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο. «Θα κάνουμε τα πάντα για να αντέξουμε», δήλωσε ο Σμίχαλ. Η Ουκρανία είπε επίσης σήμερα ότι συζητά με τους Ευρωπαίους την πιθανότητα να αντικατασταθεί η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια, δηλώνοντας ταυτόχρονα ανοικτή σε διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον, ύστερα από την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για διακοπή τη στήριξης προς το Κίεβο και τον στρατό του. «Συζητάμε επιλογές με τους Ευρωπαίους εταίρους», δήλωσε στη πλατφόρμα Χ ο Μιχαΐλο Ποντόλιακ, σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας. «Και σίγουρα δεν αποκλείουμε την πιθανότητα διαπραγματεύσεων με τους Αμερικανούς ομολόγους μας», πρόσθεσε ο ίδιος.

Ουκρανοί αξιωματούχοι εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για την απόφαση του Τραμπ, με τον βουλευτή Ολέξιι Γκοντσαρένκο να χαρακτηρίζει την κίνηση «καταστροφική», προειδοποιώντας ότι θα οδηγήσει σε χιλιάδες θανάτους. Την ίδια ώρα, η Ρωσία χαιρετίζει την απόφαση, λέγοντας πως πρόκειται για την καλύτερη απόφαση μέχρι στιγμής που συμβάλει στο να επιτευχθεί ειρήνη. Μιλώντας στο Sky News, ο Γκοντσαρένκο παραδέχθηκε ότι υπάρχει διπλωματική κρίση μεταξύ των ΗΠΑ και της Ουκρανίας μετά την τεταμένη συνάντηση της Παρασκευής στον Λευκό Οίκο μεταξύ του Τραμπ και του Ζελένσκι, ωστόσο κάλεσε τον Αμερικανό πρόεδρο να δώσει χρόνο στην Ουκρανία και να αναθεωρήσει την απόφασή του. «Καταλαβαίνω ότι βρισκόμαστε σε μια κρίση στις σχέσεις μας αυτή τη στιγμή, αλλά θέλω να ζητήσω από τον Ντόναλντ Τραμπ να ξανασκεφτεί την απόφασή του… Ίσως να μας δώσει λίγο χρόνο για να βρούμε λύση, γιατί αυτή η απόφαση είναι καταστροφική για εμάς», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο Γκοντσαρένκο απηύθυνε επίσης έκκληση στον Ζελένσκι να κάνει τα πάντα για να διορθώσει την κατάσταση, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να τον προτρέψει να ζητήσει συγγνώμη από τον Ντόναλντ Τραμπ. «Πρέπει να θεραπεύσουμε αυτή τη διαίρεση, πρέπει να συνεργαστούμε με την Αμερική, πρέπει να είμαστε ενωμένοι», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πανηγυρίζει η Μόσχα

Εν τω μεταξύ, το Κρεμλίνο χαρακτήρισε την απόφαση Τραμπ να αναστείλει τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία ως την «καλύτερη συνεισφορά στην υπόθεση της ειρήνης». Σύμφωνα με τη ρωσική κυβέρνηση, η κίνηση αυτή θα μπορούσε να ενθαρρύνει το Κίεβο να αναζητήσει ειρηνευτική λύση. Παράλληλα, ανέφερε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πιθανότατα θα επιχειρήσουν να καλύψουν το κενό που αφήνει η απόφαση των ΗΠΑ. Το Κρεμλίνο, αν και δήλωσε ότι αναμένει περισσότερες λεπτομέρειες για την αμερικανική απόφαση, επεσήμανε ότι καλωσορίζει τη βούληση του Τραμπ να επιδιώξει ειρήνη στην Ουκρανία.

Ο Τραμπ δεν κρύβει την οργή του έναντι του Ζελένσκι μετά τη συνάντησή τους την Παρασκευή στον Λευκό Οίκο, που εκτραχύνθηκε σε φραστική σύγκρουση. Συνέχισε και κλιμάκωσε χθες τις απειλές του κατά του Ουκρανού προέδρου, που θεωρεί πως δεν θέλει την ειρήνη με τη Ρωσία. Έφθασε στο σημείο να πει πως «δεν θα ανεχτεί για πολύ ακόμη» τις θέσεις του Ζελένσκι. Η αμερικανική στρατιωτική βοήθεια είχε εγκριθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση Μπάιντεν. Σύμφωνα με αριθμούς του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, οι ΗΠΑ παρείχαν από την 24η Φεβρουαρίου 2022 ως την 20ή Ιανουαρίου 2025 «στρατιωτική βοήθεια (αξίας) 65,9 δισ. δολαρίων» στην Ουκρανία.