Παίζει με την φωτιά ο Ερντογάν για να πάρει τον Γκιουλέν

Παρά την αντίδραση της Ουάσινγκτον και τις αντιρρήσεις της ΕΕ ο Ερντογάν εμφανίζεται αποφασισμένος να εισβάλει σε περιοχές της βόρειας Συρίας, όπου όμως υπάρχουν και Αμερικανοί στρατιώτες. Ο πρόεδρος της Τουρκίας εξήγγειλε αυτές τις επιχειρήσεις την περασμένη εβδομάδα και ήδη αναπτύσσει στρατό στα σύνορα, γεγονός που τον φέρνει ακόμη πιο κοντά σε μια σύγκρουση με τις ΗΠΑ.

Ο Ερντογάν επανήλθε σήμερα στο θέμα της εισβολής στην Μανμπίτζ για να ξεφορτωθεί, όπως είπε, την κουρδική πολιτοφυλακή Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), αν ο Αμερικανός ανάδοχός τους δεν τους απομακρύνει. Η νέα απειλή του Τούρκου προέδρου έρχεται τρεις ημέρες μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Τραμπ, στην οποία οι δύο άντρες φέρονται να συμφώνησαν σε έναν πιο «αποτελεσματικό» τρόπο συνεργασίας στην βόρεια Συρία.

Η διαμάχη είναι γνωστή. Οι Τούρκοι θεωρούν την κουρδική πολιτοφυλακή, η οποία αποτελεί την ραχοκοκαλιά των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, τρομοκρατική οργάνωση και προέκταση του, εκτός νόμου στην Τουρκία, Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK). Οι Αμερικανοί από την πλευρά τους στηρίζουν τις YPG, τις οποίες θεωρούν στρατηγικό σύμμαχο στον πόλεμο ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος.

Συγκεντρώνει στρατό

Την περασμένη Τετάρτη ο Ερντογάν εξήγγειλε ένα τρίτο κύμα στρατιωτικών επιχειρήσεων στην βόρεια Συρία, εμμένοντας στην Μανμπίτζ, αλλά βάζοντας στο στόχαστρο και τις περιοχές ανατολικά του Ευφράτη. Αν και ο ίδιος δεν έδωσε περισσότερα στοιχεία για την σχεδιαζόμενη επίθεση, ο εκπρόσωπος ενός συνασπισμού ανταρτών που πρόσκεινται στην Άγκυρα δήλωσε ότι αυτή «αφορά όλες τις περιοχές, από τη Μάνμπιτζ έως την Ταλ Αμπιάντ». Έχει δηλαδή στο στόχαστρό της θέσεις των Κούρδων και στις δύο όχθες του ποταμού.

Τις ημέρες που μεσολάβησαν υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από την Δύση και κυρίως από την Ουάσινγκτον και καθώς δεν έγινε γνωστή καμία τουρκική στρατιωτική κίνηση στην βόρεια Συρία, οι απειλές του Ερντογάν θεωρήθηκαν ως αντιπερισπασμός στις επιδρομές που διεξάγει η Άγκυρα εναντίον των Κούρδων στο βόρειο Ιράκ.

Σήμερα ωστόσο έγινε γνωστό από τους Times ότι η Τουρκία έχει αναπτύξει ήδη «τανκς και κομάντο κατά μήκος των συνόρων της με τη Συρία». Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει ότι η Άγκυρα «διέταξε 14.000 Σύρους αντάρτες που συνεργάζονται με τον στρατό της να προετοιμαστούν για μια επίθεση εναντίον των κουρδικών δυνάμεων που συνεργάζονται με τις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις».

Αν και ο Ερντογάν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας με τον Τραμπ για την αποχώρηση των Κούρδων από την Μανμπίτζ, στο πλαίσιο του οδικού χάρτη στον οποίο έχουν συμφωνήσει από τον περασμένο Απρίλιο, δεν πήρε πίσω την απειλή για επίθεση. Τόνισε μάλιστα ότι αυτή μπορεί να γίνει «οποιαδήποτε στιγμή».

Η ανάπτυξη στρατού όμως, όπως επισημαίνουν οι Times, δυναμώνει τον φόβο μιας σύγκρουσης με τις ΗΠΑ. Η βρετανική εφημερίδα, υποστηρίζει άλλωστε ότι οι Αμερικανοί προέτρεψαν τον Ερντογάν να αποσυρθεί. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον διοικητή των ανταρτών,  Αμερικανός αξιωματούχος φέρεται να προειδοποίησε τις συριακές ομάδες «να μην μπουν εκεί που παλεύουν οι ελέφαντες».

Τι θέλει ο Ερντογάν

Πόσο πιθανή είναι όμως μια σύγκρουση ανάμεσα σε αμερικανικές και τουρκικές δυνάμεις στην βόρεια Συρία; Σύμφωνα με τον Γκιουνέι Γιλντίζ, αναλυτή του Ινστιτούτου Μέσης Ανατολής στην Ουάσιγκτον, είναι απίθανο ο Ερντογάν να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση. Να έρθει δηλαδή σε ευθεία στρατιωτική αντιπαράθεση με τις αμερικανικές δυνάμεις.

Αυτό θα υποστήριζε άλλωστε και κάθε λογικός άνθρωπος. Τότε όμως τι επιδιώκει ο Ερντογάν μέσα από αυτήν την κλιμάκωση; Διαβάζοντας λίγο πιο προσεκτικά τις κινήσεις της τουρκικής διπλωματίας τις τελευταίες ημέρες, καθώς και τις δηλώσεις του Τσαβούσογλου, παρατηρεί κανείς ότι η Άγκυρα ανοίγει όλη την βεντάλια των εκκρεμών θεμάτων με τις ΗΠΑ.

Την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε ότι η Άγκυρα δεν θα παραιτηθεί από την αναζήτηση της αλήθειας για την υπόθεση Κασόγκι και άφησε να εννοηθεί ότι υπάρχει συνεργασία με τον ΟΗΕ για την διεξαγωγή διεθνούς έρευνας. Το θέμα πονάει τον Τραμπ, καθώς θέτει σε δοκιμασία τις σχέσεις του με το Ριάντ και την αμυντική συμφωνία μαμούθ που υπέγραψε πριν έναν χρόνο.

Χθες, ενόψει και των επαφών που αναμένονται αυτήν την εβδομάδα για τον πολιτικό διάλογο στην Συρία, στο πλαίσιο της συμφωνίας της Αστάνας, ο Τσαβούσογλου ανέφερε ότι η Άγκυρα πιθανόν να εξετάσει τη συνεργασία με τον Άσαντ, αν αυτός κερδίσει δημοκρατικές εκλογές. Κάτι τέτοιο αποτελεί όμως μεταστροφή της τουρκικής θέσης για την Συρία και έρχεται σε σύγκρουση με τους Αμερικανούς, οι οποίοι θεωρούν τον Σύρο πρόεδρο δικτάτορα.

Και στη μέση ο Γκιουλέν

Δεν παρέλειψε βέβαια να αναφερθεί και στην βασική επιδίωξη του Ερντογάν: την έκδοση του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ ιεροκήρυκα Γκιουλέν. Ο Τραμπ απέρριψε τον περασμένο μήνα το ενδεχόμενο να εκδώσει τον ιμάμη στην Τουρκία, προκειμένου να χαλαρώσει η Άγκυρα τις πιέσεις στο Ριάντ για την υπόθεση Κασόγκι. Ο Τσαβούσογλου ωστόσο, ανέφερε την Κυριακή ότι ο Τραμπ είπε στον Τούρκο ομόλογό, κατά την συνάντησή τους στην Αργεντινή, ότι οι ΗΠΑ εργάζονται προς την κατεύθυνση της έκδοσης του Γκιουλέν.

Ο ίδιος ο Ερντογάν δήλωσε άλλωστε πριν από λίγες ημέρες ότι  εγκαινιάζει πρωτοβουλίες στο εξωτερικό για να πλήξει την χρηματοδότηση των υποστηρικτών του Γκιουλέν. Την ίδια ώρα ο  Τσαβούσογλου αναφέρθηκε σε έρευνα του FBI «για τον τρόπο με τον οποίο η οργάνωση του Γκιουλέν αποφεύγει την φορολόγηση», πετώντας και πάλι την μπάλα σε αμερικανικό γήπεδο.

Ο Ερντογάν πιέζει με όποιον τρόπο μπορεί για να πάρει πίσω τον Γκιουλέν, τον οποίο θεωρεί πρωτεργάτη του αποτυχημένου πραξικοπήματος εναντίον του. Η ανάπτυξη στρατού ωστόσο και ακόμη περισσότερο η ανάληψη στρατιωτικής δράσης σε περιοχές όπου στρατωνίζονται επίλεκτες αμερικανικές δυνάμεις είναι “παιχνίδι με την φωτιά”. Ειδικά όταν υπάρχει ο κίνδυνος ενός ατυχήματος.