Παρέμβαση της ΕΕ στη διαμάχη της Σόφιας με τα Σκόπια – Τι προτείνει

Πρόταση στα Σκόπια και την Σόφια, προκειμένου να ξεπεραστούν οι μεταξύ τους διαφορές, μετέφεραν σήμερα, με τις εκεί επισκέψεις τους, ο υπουργός Εξωτερικών της Πορτογαλίας, Αουγκούστο Σάντος Σίλβα, και ο Επίτροπος για τη Διεύρυνση της ΕΕ, Όλιβερ Βαρχέλι, Στόχος των επισκέψεων και της προτεινόμενης λύσης είναι να άρει η Βουλγαρία το βέτο, έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Οι δύο υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της ΕΕ συναντήθηκαν με τις πολιτειακές και πολιτικές ηγεσίες της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας, με τον Ζάεφ να επιβεβαιώνει, αμέσως μετά τη συνάντηση, ότι κόμισαν πρόταση, την οποία ο ίδιος χαρακτήρισε ως «καλή βάση» για την εξεύρεση λύσης.

Χαρακτηρίζοντας σημαντική την εξέλιξη, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας είπε ότι με την ευρωπαϊκή αυτή παρέμβαση μπορεί «εξαληφθούν τα εμπόδια και να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή της πρώτης διακυβερνητικής διάσκεψης μεταξύ της ΕΕ και της Βόρειας Μακεδονίας». Αναφερόμενος στη διαμάχη με τη Βουλγαρία για την “μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα” ο Ζάεφ τόνισε πως «είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα Σκόπια το ότι αυτή η προτεινόμενη λύση δεν εισέρχεται στο θέμα της μακεδονικής εθνικής ταυτότητας». Πρόσθεσε δε, ότι αυτό ικανοποιεί την βασική θέση των Σκοπίων.

Τι αλλάζει για τα Σκόπια 

Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστό επισήμως το περιεχόμενο της ευρωπαϊκής πρότασης, όμως ο  υπηρεσιακός υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Σβέτλαν Στόεφ, μετά τη συνάντησή του με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, επέμεινε στην άποψη ότι η Σόφια δεν γίνεται να αλλάξει τη θέση της απέναντι στη Βόρεια Μακεδονία.

Αφού ανέφερε ότι η Βουλγαρία είναι έτοιμη «για έναν υπεύθυνο, ανοιχτό και πλήρη διάλογο με τα Σκόπια», ο Στόεφ σημείωσε ότι η Σόφια περιμένει από την πιο κοντινή της χώρα στην περιοχή «να εργαστεί με ειλικρινές και εποικοδομητικό πνεύμα». Παραλλήλως, επισήμανε όμως, ότι στο θέμα που έχει προκύψει «υπάρχει πλήρης συνέχεια και δεν μπορεί να αναμένεται καμία αλλαγή στην εθνική θέση της Βουλγαρίας σε σχέση με τη Βόρεια Μακεδονία».

Η Βουλγαρία βρίσκεται άλλωστε μπροστά σε πρόωρες εκλογές, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για τις 11 Ιουλίου, και μέχρι τώρα δείχνει ιδιαίτερα δύσκολο να προκύψει κάποια εξέλιξη στις διαφορές με τα Σκόπια, που αποτελούν εθνικό θέμα για τη Βουλγαρία. Ο Ζάεφ όμως, όπως και οι Βρυξέλλες επιθυμούν την εξεύρεση λύσης νωρίτερα, καθώς θα ήθελαν το θέμα να έχει κλείσει μέχρι την Σύνοδο Κορυφής στα τέλη Ιουνίου.

Το βουλγαρικό βέτο

Σημειώνεται ότι τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βούλγαρο πρόεδρο είχε την Πέμπτη και ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος τόνισε την σημασία που έχει συνολικά για τηνπεριοχή η ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων. Ο πρωθυπουργός τόνισε, ωστόσο, ότι απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πλήρωση από αυτές τις χώρες όλων των όρων που έχει θέσει η ΕΕ.

Το πρόβλημα ανάμεσα στα Σκόπια και την Σόφια προέκυψε τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν η Βουλγαρία άσκησε βέτο στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, εξαιτίας των διαφορών της με τη Βόρεια Μακεδονία για ιστορικά ζητήματα και για το θέμα της “μακεδονικής γλώσσας”. Μπλόκαρε έτσι την απόφαση των κρατών της ΕΕ που είχαν συμφωνήσει, ήδη από τον Μάρτιο του 2020, για έναρξη των ενυταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία τον περασμένο Δεκέμβρη.

Η Σόφια θέλει όμως, τα Σκόπια να αναγνωρίσουν ότι το έθνος και η γλώσσα τους έχουν βουλγαρικές ρίζες. Αυτό δεν γίνεται βέβαια δεκτό, από την Βόρεια Μακεδονία, η οποία το απορρίπτει κατηγορηματικά, πατώντας και πάνω στη Συμφωνία των Πρεσπών. Από την άλλη, η έναρξη ή όχι των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία είναι θέμα προτεραιότητας για την πορτογαλική προεδρία, καθώς η απόφαση αναμένεται να ληφθεί από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ που θα διεξαχθεί στις 22 Ιουνίου.