Παζάρι Τουρκίας – ΗΠΑ για Κούρδους και S-400

Σύνταξη SLpress  – 

Το ενδεχόμενο να αλλάξουν στάση οι ΗΠΑ απέναντι στους Κούρδους της Συρίας με αντάλλαγμα την ακύρωση της προμήθειας των ρωσικών S-400 φαίνεται να συζητούν Αμερικανοί αξιωματούχοι με την Τουρκία. Δημοσίευμα της εφημερίδας Washington Post, στην οποία μίλησαν ανώνυμα αξιωματούχοι και από τις δυο πλευρές, επιβεβαιώνουν ότι υπάρχουν επαφές Άγκυρα και Ουάσιγκτον με  θέμα την υποχώρηση των Κούρδων ανατολικά του Ευφράτη.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, πρόκειται για προσπάθεια επανόρθωσης των ήδη προβληματικών σχέσεων της Τουρκίας με την Ουάσιγκτον. Συζητείται το ενδεχόμενο αλλαγής της αμερικανικής στάσης απέναντι στους Κούρδους, στις πλάτες των οποίων είχε στηριχθεί η αμερικανική εκστρατεία εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία.

Σύμφωνα με δηλώσεις Τούρκου αξιωματούχου που φιλοξενεί η εφημερίδα, το πρώτο βήμα θα είναι η απόσυρση των Κούρδων από την συριακή πόλη Μανμπίτζ και η μετακίνησή τους ανατολικά του Ευφράτη. Αυτό επιδιώκει η Τουρκία, ώστε να αλέγξει όλη την ζώνη της βόρειας Συρίας δυτικά του Ευφράτη. Η επιχείρηση κατάληψης του καντονίου του Αφρίν εντάσσεται σ’ αυτή την στρατηγική επιδίωξη.

Η πόλη Μανμπίτζ απέχει περίπου 25 μίλια από τα τουρκικά σύνορα. Η ικανοποίηση του τουρκικού αιτήματος θα σημάνει ότι οι ΗΠΑ εκπληρώνουν την υπόσχεση που είχε δώσει η κυβέρνηση Ομπάμα να κρατήσει τους Κούρδους ανατολικά του Ευφράτη. Το 2016, οι Κούρδοι κλήθηκαν να εκτοπίσουν τους τζιχαντιστές από την Μπανμπίτζ και με αιματηρές μάχες το επέτυχαν και έκτοτε έθεσαν υπό τον έλεγχό τους την πόλη και την ευρύτερη περιοχή.

Τουρκία εναντίον ΗΠΑ

Τις πληροφορίες αυτές φαίνεται να επιβεβαιώνει και η αμερικανική πλευρά. Το σχετικό δημοσίευμα της Washington Post, ωστόσο, επισημαίνει ότι δεν έχει δοθεί κάποιο χρονοδιάγραμμα για την μετατόπιση των Κούρδων ανατολικά του Ευφράτη. Το ζήτημα αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ Αμερικανών και Τούρκων, στο πλαίσιο των διμερών επαφών.

Αμερικανοί διοικητές από την περιοχή γύρω και μέσα στην Μανμπίτζ έχουν στείλει μήνυμα πως τα αμερικανικά στρατεύματα της περιοχής θα υπερασπιστούν τους Κούρδους, στην περίπτωση που δεχθούν επίθεση από τουρκικά στρατεύματα. Το ενδεχόμενο δυο χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ να στρέψουν τα όπλα η μία εναντίον της άλλης θα είναι καταστροφικό, αλλά είναι δυνατόν οι ΗΠΑ να ανεχθούν τουρκική επίθεση εναντίον τους; Και μόνο το γεγονός ότι συζητείται ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι ενδεικτικό του που βρισκόμαστε.

Το ρήγμα στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία βαθαίνει επικίνδυνα τους τελευταίους μήνες και η ρήξη είναι πολύ πιθανή. Πέραν του Κουρδικού, στο οποίο οι δυο χώρες έχουν διαφορετικές απόψεις και πολιτικές, η ένταση στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις βαίνει αυξανόμενη. Ο Ερντογάν καλλιεργεί αντιαμερικανικά αισθήματα στο εσωτερικό της χώρας του. Από την πλευρά της η Ουάσιγκτον συζητάει το ενδεχόμενο να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία, λόγω των πολιτικών του Ερντογάν.

Οι πιθανότητες να υπάρξει συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας για την Μανμπίτζ προς το παρόν δεν φαίνονται πολλές, αλλά δεν είναι και αμελητέες. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από πληροφορίες, οι οποίες προέρχονται και από τις δύο πλευρές. Είναι δεδομένο πως έχουν ήδη πραγματοποιηθεί συναντήσεις το προηγούμενο διάστημα, σε εφαρμογή αυτών που συμφώνησε ο Τίλλερσον με τον Ερντογάν όταν ο Αμερικανός υπουργός είχε επισκεφθεί την Άγκυρα. Στο ίδιο πλαίσιο θα πραγματοποιηθούν και άλλες συναντήσεις σε Ουάσιγκτον και Άγκυρα τους επόμενους μήνες.

Βέτο για τους S-400

Στο τραπέζι των συζητήσεων πάντως, η αμερικανική πλευρά θέτει επιτακτικά το θέμα της απόκτησης των ρωσικών  S-400 από την Τουρκία. Για την ακρίβεια, το θεωρεί εφιαλτική εξέλιξη για την Δύση. Εάν η Τουρκία εντάξει τους S-400 στην άμυνά της, τότε είναι ενδεχόμενο να εκπαιδεύσει ρωσικά οπλικά συστήματα να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τα οπλικά συστήματα του ΝΑΤΟ.

Ο Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε ότι «οι Αμερικανοί κατανοούν τις ανησυχίες μας με μεγαλύτερη σαφήνεια» μετά από τις επισκέψεις τον περασμένο μήνα στην Τουρκία του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλλερσον και του σύμβουλου Εθνικής Ασφάλειας Μακ Μάστερ. Ο υπουργός Άμυνας Τζιμ Μάττις συναντήθηκε επίσης με τον Τούρκο ομόλογό του στην Ευρώπη.  

Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σαφές εάν η βελτίωση των σχέσεων θα διαρκέσει. Στέλεχος της κυβέρνησης Τραμπ εξέφρασε αμφιβολίες για το αν οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να πείσουν τους Κούρδους μαχητές να κάνουν πίσω. Σε αντάλλαγμα για την αρχική υπόσχεση των ΗΠΑ να κρατήσουν τους Κούρδους μακριά από την πόλη Μανμπίτζ, η Τουρκία επέτρεψε στα αμερικανικά πολεμικά αεροπλάνα να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ, στο πλαίσιο του πολέμου εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία.