Πλήγματα στον Ερντογάν από τη Βεγγάζη – Αιγυπτιακές πρωτοβουλίες για τη Λιβύη

Δυσκολότερη γίνεται για τον Ερντογάν η υλοποίηση του σχεδίου του να στείλει στρατό στη Λιβύη, καθώς εντείνονται οι διεθνείς αντιδράσεις, αλλά και η ενδολιβυκή αμφισβήτηση των συμφωνιών του με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Το λιβυκό κοινοβούλιο απέρριψε το Σάββατο τις συμφωνίες και ζήτησε διακοπή των σχέσεων με την Άγκυρα. Την ίδια ώρα, η Αίγυπτος, που έχει αναγάγει το θέμα σε μείζον ζήτημα για την ασφάλειά της, αναλαμβάνει διεθνή πρωτοβουλία.

Το κοινοβούλιο της Λιβύης, το οποίο δεν αναγνωρίζει την νομιμότητα της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΣ) της Τρίπολης, συνεδρίασε εκτάκτως στη Βεγγάζη και απέρριψε τις συμφωνίες του Φάγεζ αλ Σάρατζ με τον Ερντογάν. Το λιβυκό κοινοβούλιο είχε καταδικάσει από την πρώτη στιγμή τις συμφωνίες ως παράνομες και επιβλαβείς για τη χώρα. Χθες όμως έκανε ένα βήμα παραπάνω, καθώς ψήφισε υπέρ της διακοπής των σχέσεων με την Άγκυρα και ζήτησε την παραπομπή του αλ Σάρατζ και των υπουργών του επί των Εξωτερικών και των Εσωτερικών για «εσχάτη προδοσία».

Όπως δήλωσε μάλιστα ο εκπρόσωπός του, Αμπντάλα Μπλέχεκ, το κοινοβούλιο ψήφισε και την ακύρωση της συμφωνίας του Σκιράτ. Πρόκειται για την συμφωνία που υπογράφηκε στο Μαρόκο, το 2015, και προέβλεπε τον σχηματισμό της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας, επικεφαλής της οποίας είναι ο Φάγεζ αλ Σάρατζ. Ο Μπλέχεκ είπε επίσης ότι το Κοινοβούλιο κάλεσε τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς «να αποσύρουν την αναγνώριση προς την ΚΕΣ», καθώς και ότι όλες οι αποφάσεις ελήφθησαν ομοφώνως.

Πλήγμα και για τον Ερντογάν 

Αν και είναι δύσκολο να εξακριβωθεί από ανεξάρτητη πηγή πόσοι βουλευτές ήταν παρόντες στην συνεδρίαση, η απόφαση αποτελεί ένα ηχηρό χτύπημα στην κυβέρνηση της Τρίπολης. Παρότι αποδυναμωμένο, καθώς περίπου σαράντα βουλευτές φέρονται να το έχουν εγκαταλείψει και να έχουν προσαρτηθεί στην κυβέρνηση Σάρατζ, το Κοινοβούλιο έστειλε για άλλη μία φορά το μήνυμα στην διεθνή κοινότητα, ότι η κυβέρνηση που εδρεύει στην Τρίπολη δεν αντιπροσωπεύει την Λιβύη.

Οι αποφάσεις του λιβυκού Κοινοβουλίου αποτελούν όμως πλήγμα και στα σχέδια του Ερντογάν, καθώς έρχονται μόλις δύο εικοσιτετράωρα μετά την έγκριση από την τουρκική εθνοσυνέλευση νομοσχεδίου που επιτρέπει στον Ερντογάν να αναπτύξει τουρκικά στρατεύματα στη Λιβύη. Ένα γεγονός που προκάλεσε διεθνείς ανησυχίες και αντιδράσεις, ενώ πανηγυρίστηκε από τον Τσαβούσογλου και τον αντιπρόεδρος Οκτάι. Όχι όμως και από τον ίδιο τον Ερντογάν, ο οποίος έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι θα στηρίξει στρατιωτικά την κυβέρνηση της Τρίπολης και ήδη φημολογείται ότι έχει στείλει Σύρους αντικαθεστωτικούς αντάρτες.

Ο Τούρκος πρόεδρος επέλεξε, άλλωστε, η ψηφοφορία επί του συγκεκριμένου νομοσχεδίου να γίνει την ώρα που στην Αθήνα, η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ υπέγραφαν την συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed. Και αν κρίνει κανείς από το γεγονός ότι οι αντιδράσεις της Άγκυρας στην υπογραφή της συμφωνίας για το EastMed περιορίστηκαν στο επίπεδο του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών, τότε μάλλον η ψήφιση του νομοσχεδίου για την Λιβύη, ως επιστέγασμα και του μνημονίου για τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών, ήταν η ουσιαστική τουρκική απάντηση.

Το παίρνει πάνω του το Κάιρο

Την ίδια ώρα ο Τραμπ προειδοποιεί τον Ερντογάν ότι οι ΗΠΑ είναι ενάντιες σε «ξένη ανάμιξη» στη Λιβύη, η ΕΕ ανησυχεί, ενώ ο Μακρόν με τον Πούτιν υποστηρίζουν τις  διπλωματικές προσπάθειες στο πλαίσιο του ΟΗΕ και της γερμανικής μεσολάβησης, όπως και τον ενδολιβυκό διάλογο που κάθε άλλο παρά εφικτός δείχνει. Από την πλευρά της η γειτονική Αίγυπτος, η οποία υποστηρίζει τον στρατάρχη Χαφτάρ, εξέφρασε εξαρχής την αντίθεσή της, διαβλέποντας στην τουρκική εμπλοκή στη Λιβύη, κινδύνους για τον αραβικό κόσμο και για την ασφάλειά της.

Το Κάιρο, οι σχέσεις του οποίου με την Άγκυρα είναι εχθρικές και εξαιτίας του ανταγωνισμού για την κυριαρχία στον σουνιτικό μουσουλμανικό κόσμο, δείχνει να παίρνει την υπόθεση πάνω του. Έτσι, αφού επιδίωξε και πέτυχε την ομόφωνη καταδίκη των τουρκικών σχεδίων από τον Αραβικό Σύνδεσμο, αναλαμβάνει νέα πρωτοβουλία με στόχο να καταγγείλει την απόφαση της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης στα Κοινοβούλια των χωρών του ΝΑΤΟ, στην Διεθνή Κοινοβουλευτική Ένωση, καθώς και σε άλλα κοινοβουλευτικά και διεθνή φόρουμ.

Παραλλήλως, ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου, Σάμεχ Σούκρι, συνεχίζει τον διπλωματικό μαραθώνιο και τις επαφές με όλες τις εμπλεκόμενες χώρες, την ΕΕ και τον ΟΗΕ με τον γενικό γραμματέα του οποίο επισήμαναν σε τηλεφωνική επικοινωνία την αναγκαιότητα να απορριφθεί η τουρκική εμπλοκή στη Λιβύη και να προωθηθεί μια πολιτική λύση μέσω τη διαδικασία του Βερολίνου.

Ο Γκουτέρες άλλωστε, αν και δεν κατονόμασε την Τουρκία, υποστήριξε την Παρασκευή ότι «κάθε ξένη υποστήριξη στα εμπόλεμα μέρη» επιδεινώνει την σύρραξη και ότι το εμπάργκο όπλων στην Λιβύη δεν τηρείται. Ένα ζήτημα δηλαδή, για το οποίο, σε πρόσφατη έκθεσή τους, ειδικοί του ΟΗΕ προσάπτουν στην Άγκυρα παραβιάσεις υπέρ της κυβέρνησης Σάρατζ. Ο Ερντογάν πάντως τις τελευταίες ημέρες σωπαίνει και αυτό δεν είναι και τόσο καθησυχαστικό.