Ποια είναι η αχίλλειος πτέρνα της Ρωσίας

Η Ουάσιγκτον πρωτοστατεί στην προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης ο αποκλεισμός της Ρωσίας από την πρόσβαση σε εξαρτήματα, όπως μικροτσίπ που χρησιμοποιούνται σε προηγμένους βιομηχανικούς κλάδους και όπλα. Προς αυτήν την κατεύθυνση, διακόπηκαν οι εξαγωγές σε υπολογιστές, ημιαγωγούς και αισθητήρες από αμερικανικούς κολοσσούς. Αυτό ως παράμετρη συνέπεια έχει τη στενότερη σχέση της Ρωσίας με την Κίνα – κι αυτό είναι ανησυχητικό για τη Δύση.

Να σημειωθεί όμως, ότι όπως η Ρωσία και η Κίνα υστερεί σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, όταν πρόκειται για τα πιο υψηλής τεχνολογίας εξαρτήματα, συνεπώς η Ρωσία θα πρέπει να ψάξει και για άλλες διαδρομές. Η πολεμική μηχανή της Ρωσίας, σύμφωνα με τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, έχει ελλείψεις σε μικρά εξαρτήματα τεχνολογίας που είναι απαραίτητα στην πολεμική βιομηχανία της. Έχοντας μόνο την βασική εγχώρια τεχνολογία, το Κρεμλίνο βασίστηκε στις ΗΠΑ, την ΕΕ και την Ιαπωνία για προμήθεια ημιαγωγών τα τελευταία χρόνια. Αυτές πια οι αγορές είναι τώρα απροσπέλαστες, λόγω των κυρώσεων.

Προφανώς η Μόσχα έχει βρει πλάγιες οδούς με ενδιάμεσες χώρες, όπως η Κίνα η οποία μπορεί να προμηθεύεται τεχνολογίες και μετά να τις πουλάει στη Μόσχα. Σε ακραίες περιπτώσεις, οι Ρώσοι αναζητώντας εξελιγμένους ημιαγωγούς για το οπλικό της πρόγραμμα, έχουν καταφύγει στην αφαίρεση μικροτσίπ από πλυντήρια πιάτων και ψυγεία, για χρήση στον στρατιωτικό εξοπλισμό. Από τα 25 αντικείμενα που η Ρωσία αναζητά πιο απεγνωσμένα, σχεδόν όλα είναι μικροτσίπ.

Ο Τζέιμς Μπερν, διευθυντής πληροφοριών στο κορυφαίο think tank RUSI για την άμυνα και την ασφάλεια, είπε ότι είναι πιθανό η Ρωσία να αγόραζε απόθεμα δυτικών μικροτσίπ και άλλου βασικού εξοπλισμού εδώ και χρόνια, αλλά τώρα μπορεί να αυτό να έχει εξαντληθεί. «Το πρόγραμμα στρατιωτικών προμηθειών της Ρωσίας είναι εκτεταμένο, χρηματοδοτείται καλά και έχουν μια τεράστια στρατιωτική και βιομηχανική βάση που παράγει υλικό. Οι ρωσικοί πύραυλοι, οι υπολογιστές επεξεργασίας και οι αισθητήρες της Ρωσίας είναι κατασκευασμένοι με ρωσικά εξαρτήματα. Αλλά τα πιο κρίσιμα εξαρτήματα σε αυτά, η υψηλότερη τεχνολογία, ήταν δυτικά. Όμως τώρα ξοδεύοντας τόσα πολλά από αυτά στην Ουκρανία, χρειάζονται μεγάλο όγκο νέων προμηθειών. Και οι κυρώσεις θα τους δυσκολέψουν περισσότερο… » είπε ο Μπερν.

Ο ρόλος της Κίνας

Το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν έχει δει στοιχεία ότι η Κίνα μεταφέρει τεχνολογίες στη Ρωσία, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει το Πεκίνο σε αυστηρές κυρώσεις. Αλλά η κινεζική κυβέρνηση είπε επίσης ότι δεν θα θέσει νέους περιορισμούς στην εμπορική της σχέση με τη Ρωσία και εν τοις πράγμασι, δεν υπάρχει σχεδόν κανένας τρόπος οι δυτικές κυβερνήσεις να είναι σίγουρες για τη συμπεριφορά της.

Ρωσία και Κίνα μοιράζονται σύνορα 4.300 χιλιομέτρων. Δεν υπάρχει απολύτως κανένας τρόπος να εντοπισθεί εάν αυτά τα μικροτσίπ περνούν από την Κίνα στη Ρωσία. Ειρήσθω εν παρόδω, σύμφωνα με τον Ντάμιεν Σπλίτερς, αναπληρωτή διευθυντή επιχειρήσεων στην Conflict Armament Research, μιας οργάνωσης που ειδικεύεται στην παρακολούθηση και τον εντοπισμό όπλων πολέμου, είναι πολύ νωρίς για να πούμε σε ποιο βαθμό λειτουργούν οι κυρώσεις: «Ό,τι έχουμε δει μέχρι στιγμής παρήχθησαν πριν από την εισβολή. Είναι αποθέματα που χρονολογούνται πριν από τις κυρώσεις».

Ωστόσο, ορισμένοι Αμερικανοί βετεράνοι εθνικής ασφάλειας, λένε ότι οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν μικρή ικανότητα να εμποδίσουν άλλα καθεστώτα, ιδιαίτερα την Κίνα, να μεταφέρουν μικροτσίπ στη Ρωσία. Η Δύση γνωρίζει πολύ καλά ότι το αποτέλεσμα του πολέμου είναι πιθανό να εξαρτηθεί, από το εάν η Ρωσία θα βρει τρόπο να ανακτήσει την πρόσβαση σε τσιπ υψηλής τεχνολογίας και θέλει να διασφαλίσει ότι δεν θα τα αποκτήσει.

Προκειμένου να επισημάνει τον κίνδυνο, έχει συντάξει λίστες αγορών με ημιαγωγούς, μετασχηματιστές, συνδετήρες, περιβλήματα, τρανζίστορ, μονωτές και άλλα εξαρτήματα, τα περισσότερα κατασκευασμένα από εταιρείες στις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Ολλανδία. το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ταϊβάν και την Ιαπωνία, μεταξύ άλλων, τα οποία χρειάζεται η Ρωσία για να τροφοδοτήσει την πολεμική της προσπάθεια. Το μήνυμα είναι σαφές. Να εμποδιστούν οι Ρώσοι να τα πάρουν στα χέρια τους. Υπάρχει βέβαια η δυνατότητα, μερικά από αυτά τα είδη να βρεθούν εύκολα σε διαδικτυακούς λιανοπωλητές ηλεκτρονικών ειδών, ενώ άλλα έχουν εξαντληθεί εδώ και μήνες ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας έλλειψης μικροτσίπ.

Τρύπες στο μπλόκο

Από την τελευταία της εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, οι δυτικές χώρες έχουν αυστηροποιήσει τις κυρώσεις στη Ρωσία, στοχεύοντας όλο και περισσότερο στις αλυσίδες εφοδιασμού της με μικροτσίπ για να μειώσουν τις στρατιωτικές της ικανότητες. Οι νέες κυρώσεις συνοδεύονται από αυστηρότερους ελέγχους στις πωλήσεις τσιπ – που συχνά εμπίπτουν σε “αγαθά διπλής χρήσης” επειδή χρησιμοποιούνται σε στρατιωτικές και πολιτικές εφαρμογές εξίσου.

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτά τα καθεστώτα ελέγχου των εξαγωγών πολύ συχνά αποτυγχάνουν να σταματήσουν τη μεταφορά τεχνολογίας σε ανεπιθύμητους παραλήπτες. «Από τη στιγμή που τα τσιπ εγκαταλείψουν το εργοστάσιο είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζουμε με βεβαιότητα πού καταλήγουν», δήλωσε ο Ντίντερικ Κοπς, ανώτερος ερευνητής στις εξαγωγές όπλων. Χώρες όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράν έχουν αποκτήσει τεχνογνωσία για να παρακάμψουν τις κυρώσεις. Η Ρωσία σίγουρα θα έχει προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσει αυτό, όμως οι πολεμικές επιχειρήσεις, δημιούργησαν ελλείψεις. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία είχαν μεταξύ άλλων, ως στόχο να αποκλείσουν τον εφοδιασμό της ρωσικής πολεμικής βιομηχανίας.

Τα τελευταία χρόνια, καθώς η σχέση της με τη Δύση έγινε ολοένα και πιο παγωμένη, η Ρωσία εφάρμοσε ένα πρόγραμμα υποκατάστασης εισαγωγών, επιδιώκοντας να δημιουργήσει τη δική της βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας. Αυτές οι προσπάθειες γίνονται όλο και πιο επείγουσες τώρα. Το υπουργείο Βιομηχανίας και Εμπορίου της Ρωσίας έχει ετοιμάσει προτάσεις που επιδιώκουν να δώσουν κίνητρα στις τοπικές εταιρείες να παράγουν τα εξαρτήματα υψηλής τεχνολογίας που χρειάζεται το στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα.

Το πρόβλημα για τη Μόσχα είναι ότι τέτοια μέτρα απέτυχαν στο παρελθόν, βαλτωμένα από εκτεταμένη διαφθορά και δωροδοκία, για να μην αναφέρουμε τη διαρροή εγκεφάλων στο εξωτερικό — και αυτό είναι απίθανο να αλλάξει τώρα. Τέτοια δυτικά εξαρτήματα και ιδιαίτερα τα μικροτσίπ, είναι βασικά για τον στρατό της Ρωσίας για να συνεχίσει τις πολεμικές του προσπάθειες.

Εξαντλείται και η δυτική βοήθεια

Η Μόσχα μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα εφοδιασμού της πολεμικής της βιομηχανίας, αλλά νατοϊκές πηγές αναφέρουν ότι μόνο δέκα χώρες της συμμαχίας εξακολουθούν να είναι σε θέση να προμηθεύουν το Κίεβο με εξοπλισμό, μεταξύ αυτών η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ολλανδία. Καθώς και οι δύο πλευρές ξοδεύουν όπλα και πυρομαχικά με ρυθμό που δεν παρατηρείται από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο ανταγωνισμός για τη διατήρηση των οπλοστασίων έχει γίνει ένα κρίσιμο μέτωπο που θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστικό για την έκβαση του πολέμου.

Σύμφωνα με τους αξιωματούχους του ΝΑΤΟ, η ποσότητα πυροβολικού που χρησιμοποιείται είναι συγκλονιστική. Η Ουκρανία εκτοξεύει χιλιάδες οβίδες την ημέρα και χρειάζεται απεγνωσμένα αεράμυνα ενάντια σε ρωσικούς πυραύλους και ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη. « Μια μέρα στην Ουκρανία ισοδυναμεί με έναν μήνα ή περισσότερο στο Αφγανιστάν», δήλωσε η Καμίλα Γκραντ, εμπειρογνώμονας στον τομέα της άμυνας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, η οποία μέχρι πρόσφατα υπηρετούσε ως βοηθός γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ για αμυντικές επενδύσεις.

Τί επιδιώκει η Ρωσία

Η Ρωσία επιδιώκοντας να παραμείνει ως πόλος σε μια πολυπολική παγκόσμια τάξη πραγμάτων, επιχείρησε την εισβολή στην Ουκρανία. Αντιλήφθηκε έγκαιρα ότι ο κλοιός που δημιουργούσε η Δύση στην “αυλή” της θα είχε καταλυτικές συνέπειες στην ίδια της την υπόσταση. Σύμφωνα με το State Department αυτός ο πόλεμος είναι «μεγαλύτερος από την Ουκρανία». Είναι μεγαλύτερος από την Ουκρανία γιατί, στα μάτια της Ουάσιγκτον, είναι η μάχη για την ηγεμονία των ΗΠΑ.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν, είπε στις 13 Νοεμβρίου, ότι ορισμένες από τις κυρώσεις στη Ρωσία θα μπορούσαν να παραμείνουν σε ισχύ ακόμη και μετά από οποιαδήποτε ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Ο πόλεμος δεν αφορούσε ποτέ μόνο την Ουκρανία: Αφορά τις επιδιώξεις εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ που είναι μεγαλύτερες από την ίδια την Ουκρανία.

Καταληκτικά να αναφέρουμε όμως, ότι είναι σχεδόν αδύνατο να απομονωθεί πραγματικά μια χώρα τόσο μεγάλη, ισχυρή και πλούσια σε πόρους όσο η Ρωσία. Πάντα θα υπάρχουν χώρες που θα θελήσουν να τη στηρίξουν ως ανάχωμα ενάντια στη Δύση και στη φιλοδοξία του Λευκού Οίκου για την εμπέδωση ενός μονοπολικού κόσμου.