Ποια είναι η “ματωμένη” Τζίνα της CIA

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού  –

Ανακατατάξεις στην αμερικανική διπλωματία προκαλούν οι αλλαγές που δρομολόγησε ο Ντόναλντ Τραμπ στην ηγεσία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και της CIA. Ο μέχρι πρότινος 54χρονος διευθυντής της υπηρεσίας Μάικ Πομπέο αντικατέστησε τον Ρεξ Τίλλερσον στο υπουργείο Εξωτερικών και μετά από δική του σύσταση, τα καθήκοντά του αναλαμβάνει μία άγνωστη στο ευρύ κοινό 61χρονη γυναίκα, η Τζίνα Χάσπελ. Ο βίος και η πολιτεία της νέας διευθύντριας θυμίζει την πρωταγωνίστρια της δημοφιλούς σειράς Homeland.

Με μία πρώτη ματιά η Τζίνα Χάσπελ παραπέμπει σε συνταξιούχο δασκάλα. Μετά από μία δεύτερη ανάγνωση, όμως, η μικροκαμωμένη γυναίκα με τα μεγάλα μυωπικά γυαλιά, την μελιστάλακτη, αλλά κάπως υποτονική φωνή και το ψυχρό βλέμμα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από αυτό. Η τοποθέτησή της στο τιμόνι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών θα μπορούσε να κουβαλάει μια ιδιαίτερα θετική σημειολογία, ειδικά σε μία χρονιά που αναζωπύρωσε το φεμινιστικό κίνημα, λόγω του κύματος των καταγγελιών στο Χόλιγουντ κι όχι μόνο για σεξουαλική παρενόχληση.

Ο διορισμός της Χάσπελ δεν έγινε θετικά δεκτός στους γυναικείους κύκλους. Καμία γυνακεία οργάνωση, καμία διασημότητα με ακτιβιστική δράση δεν χαιρέτησε την ανάδειξη μίας γυναίκας σ’ ένα από τα πιο ανδροκρατούμενα πόστα του κόσμου. Ο ρόλος της σε μυστικές επιχειρήσεις και η ανάμιξή της σε βασανιστήρια στις μυστικές φυλακές της υπηρεσίας σκίασε το όνομά της και ενδέχεται ακόμα και να περιπλέξει τον διορισμό της. Της εξασφάλισε, πάντως, το προσωνύμιο “bloody Gina” (ματωμένη Τζίνα), το οποίο υιοθέτησαν πολλοί συνάδελφοί της πίσω από την πλάτη της. «Μπορεί και να της άρεσε, να την κολάκευε αν το γνώριζε ότι την αποκαλούσαμε έτσι», είπε ένας από αυτούς.

Στρατολογήθηκε στην CIA το 1985. Δεν είχε κλείσει ακόμα τα 30, αλλά έμοιαζε αποφασισμένη όχι μόνο να στεριώσει, αλλά και να διακριθεί. Έξυπνη, θαρραλέα, αλλά πρωτίστως υπάκουη ξεκίνησε ως κατάσκοπος μικρής κλίμακας. Δεν άργησε να κερδίσει την εύνοια και τον σεβασμό των προϊσταμένων της, καθώς αρνήθηκε την γραφειοκρατική δουλειά, επιμένοντας να ζυμωθεί στο πεδίο δράσης.

Αρχικά, έφερε εις πέρας μικρής κλίμακας αποστολές. Το ακίνδυνο παρουσιαστικό της την ευνόησε. Συχνά παρίστανε την αλαφροΐσκιωτη γυναίκα για να αποσπά μυστικά από πράκτορες που ένιωθαν ασφαλείς δίπλα της. Με τον καιρό ανέπτυξε μεγάλη ικανότητα στην χρήση περίπλοκων gadgets που θα ονειρευόταν ακόμα και ο Τζέιμς Μποντ. Με τα χρόνια, απέκτησε τεράστια εμπειρία, συμμετέχοντας στις πιο κομβικές και παράτολμες επιχειρήσεις. Υπηρέτησε σε δεκάδες χώρες, μεταξύ αυτών και σε εμπόλεμες, ενώ λέγεται ότι ήταν επικεφαλής του σταθμού της CIA στο Λονδίνο στα τέλη της δεκαετίας του 2000.

“Παντρεμένη” με την δουλειά της

Η Τζίνα δεν έχει οικογένεια και οι πρώην διευθυντές της υπηρεσίας την θεωρούσαν πάντα ένα από τα πιο ικανά και απόλυτα αφοσιωμένα στελέχη. Λόγω της φύσης της εργασίας της, πάντως, ελάχιστα είναι γνωστά για την προσωπική της ζωή. Οι συνάδελφοί της έμειναν με την εντύπωση ότι δεν είχε ούτε καν σταθερό σύντροφο.

Ήταν παντρεμένη με την δουλειά της. Εθισμένη, πάντα πρώτη, μένοντας 12-16 ώρες, χωρίς να κουράζεται και να παραπονιέται. Ταξιδεύοντας από το ένα μέρος στο άλλο, χωρίς δισταγμό άλλαζε προορισμό και ζωή ανά εξάμηνο. Χαμογελάει πολύ και συχνά, αν και δεν μπορεί κανείς εύκολα να αποκρυπτογραφήσει το πρόσωπό και τις ενδόμυχες σκέψεις της. Ντύνεται με κοστούμια, θυμίζοντας υπάλληλο τραπέζης, ή ασφαλίστρια και έχει περάσει με επιτυχία από πόστα στην Τουρκία, στην Αιθιοπία και στην κεντρική Ασία.

Ένας συνάδελφός της ο Τσαρλς Άλεν, πρώην βοηθός διευθυντή συλλογής πληροφοριών, δήλωσε μετά την ανακοίνωσή του ονόματός της για την ηγεσία της υπηρεσίας: «Στην υπηρεσία ήμουν 47 ολόκληρα χρόνια και μπορώ να πω χωρίς καμία επιφύλαξη ότι η Χασπέλ έχει την θερμή υποστήριξή μου στο διορισμό της. Είναι μία από τις πιο έμπειρες μυστικούς αξιωματικούς που κατείχε ανώτερες θέσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας. Παρ’ ότι έμαθε την υπηρεσία σε αποστολές και στον δρόμο, μπόρεσε να αναδειχθεί σε μία αναγνωρισμένη επικεφαλής προγραμμάτων και σε έναν εξαιρετικό ηγέτη. Έχει αφιερώσει τη ζωή της στον Οργανισμό και στην ασφάλεια του έθνους. Οι αξιωματούχοι της CIA και οι ηγέτες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών θα επικροτήσουν την επιλογή της».

Αντιθέτως ένα πρώην στέλεχος που συνεργάστηκε στενά με την Τζίνα την περιέγραψε ως «σχιζοφρενή». Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Τζον Κυριακού, Ελληνοαμερικανός πρώην πράκτορας που επίσης συνεργάστηκε μαζί της. Τόνισε ότι ήταν πάντα γρήγορη και ιδιαίτερα διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει βία. Πρόσθεσε ότι δεν ήταν μόνο η εμπειρία της που την οδήγησε στον τομέα των ανακρίσεων. «Υιοθέτησε τα βασανιστήρια επειδή το απολάμβανε. Εξάλλου, όλοι γνώριζαν ότι τα βασανιστήρια δεν είναι αποτελεσματικά. Υπήρχαν κάποιοι στην υπηρεσία που βασάνιζαν για να βασανίζουν, όχι για να συλλέγουν πληροφορίες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η συγκεκριμένη δεν είχε ποτέ κανέναν ενδοιασμό».

Ο Κυριακού θυμάται, επίσης, ότι τα “αφεντικά” πάντα την ξεχώριζαν για το ταλέντο της να φέρνει εις πέρας όποια αποστολή και αν της ανέθεταν. «Δεν ρωτούσε, δεν αμφισβητούσε, δεν φιλοσοφούσε και γι’ αυτό κάποιοι από εμάς κρατούσαμε αποστάσεις από αυτή. Θυμάμαι ότι ένας ψυχίατρος της υπηρεσίας μου είχε κάποτε πει ότι οι γυναίκες στον τομέα μας είναι κατά πολύ πιο αδίστακτες απ’ ό,τι οι άνδρες. Αυτό το ανακαλούσα κάθε φορά που συναντούσα την Τζίνα. Ήταν πιο πρόθυμη από εμένα, πιο σκληρή, πιο αποφασισμένη να κάνει τα πάντα».

“Ματωμένο” βιογραφικό

Όλα τα παραπάνω είναι που οδήγησαν στην προαγωγή της Χάσπελ αμέσως μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. Αναλαμβάνει τη διοίκηση μιας «φυλακής-φάντασμα» της CIA στην Ταϊλάνδη. Είχε το κωδικό όνομα «Cat’s Eye» (το μάτι της γάτας). Σ’ αυτήν κρατούνταν οι φερόμενοι ως στελέχη της Αλ Κάιντα, Ραχίμ Αλ Νασίρι και Αμπού Ζουμπάιντα. Η έκθεση της αρμόδιας επιτροπής της Γερουσίας για τις μεθόδους της CIA αναφέρει πως κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού τους εκεί, οι δυο άνδρες βασανίστηκαν με εικονικούς πνιγμούς και μια σειρά ακόμα μεθόδους, παράνομες πλέον.

Αποχαρακτηρισμένα πλέον έγγραφα της CIA μιλούν για 83 εικονικούς πνιγμούς του Ζουμπάιντα μέσα σε έναν μήνα, διακοπή ύπνου κατ’ εξακολούθηση, κράτηση μέσα σε ένα «μεγάλο κουτί», ενώ κατά τη διάρκεια της κράτησης και του βασανισμού του έχασε το αριστερό του μάτι. Ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ για τις συνθήκες εκεί περιλαμβάνει ένα στιγμιότυπο που λέγεται ότι αφορά την ίδια την Χάσπελ.

Αν και δεν συμμετείχε προσωπικά στα βασανιστήρια, τα επέβλεπε και συχνά ήταν μέσα στο δωμάτιο που αυτά διεξάγονταν. Μετά από μία βάρβαρη και εξοντωτική ανάκριση, λέγεται ότι η Τζίνα πλησίασε τον κρατούμενο, κοροϊδεύοντας τον επειδή από το στόμα του έσταζαν σάλια. Σύμφωνα με συνεργάτη της, η Χάσπελ το 2005 διέταξε την καταστροφή πολλών κασετών από τις κάμερες που υπήρχαν στη συγκεκριμένη «φυλακή».

Επικεφαλής επιχειρήσεων

Το 2013 επελέγη ως επικεφαλής των επιχειρήσεων της CIA στο εξωτερικό. Ο επικεφαλής, όμως, των Δημοκρατικών στην αρμόδια επιτροπή της Γερουσίας, μπλόκαρε τη συγκεκριμένη προαγωγή ακριβώς λόγω της ιστορίας της με τους βασανισμούς του 2005 και την καταστροφή του σχετικού αποδεικτικού υλικού. Γνωστοί και συνάδελφοί της ισχυρίζονται ότι η εξέλιξη αυτή απογοήτευσε ιδιαίτερα τη Τζίνα, η οποία λόγω ηλικίας δεν μπορούσε πλέον να εξακολουθήσει να εργάζεται στο πεδίο δράσης.

Οι φιλοδοξίες της Τζίνας, άλλωστε, μεγάλωναν με την ηλικία της. Εδώ και χρόνια, σύμφωνα με άτομα που τη γνωρίζουν, φιλοδοξούσε να ανέλθει στα ηγετικά κλιμάκια της CIA. Είχε, άλλωστε, προσπαθήσει με εντυπωσιακή επιμέλεια να εξασφαλίσει την εύνοια των ισχυρών, προκειμένου να ανέλθει. Ένα από αυτά τα πρόσωπα ήταν και ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, τον οποίο προσέγγισε μέσω της στενής της σχέσης με τον προϊστάμενό της Μάικ Πομπέο.

Λέγεται ότι οι τρεις τους έχουν συναντηθεί αρκετές φορές, μήνες πριν την ανακοίνωση της προαγωγής της. Η Τζίνα κέρδισε αμέσως την συμπάθεια του προέδρου. Φίλοι και πολέμιοι συμφωνούν στο ότι γνωρίζει πολύ καλά πώς να ελίσσεται και συγκεκριμένα πώς να επενδύει στην στήριξη ανδρών, όπως είναι ο Τραμπ και ο Πομπέο.
Αντιθέτως, είχε πάντα προβληματική σχέση με τις υπόλοιπες πενήντα γυναίκες συναδέλφους της στην υπηρεσία, αλλά και με ένα μεγάλο ποσοστό των υπαλλήλων που την θεωρούσαν σκληροπυρηνική. Σκληροπυρηνική ή όχι μένει να φανεί αν τελικά η Γερουσία θα δώσει το πράσινο φως για την προαγωγή που διακαώς επιδιώκει.