Ποια είναι η Wagner του Ερντογάν

Όπως αποκάλυψε ο, πάντα αποκαλυπτικός ιστότοπος σε ό,τι έχει να κάνει με Τουρκία, Nordic Monitor, ο διευθύνων σύμβουλος του τουρκικού ιδιωτικού στρατιωτικού εργολάβου SADAT, δήλωσε ότι υπάρχει έλλειψη νομοθετικού πλαισίου στην Τουρκία, που επιτρέπει την παροχή στρατιωτικών υπηρεσιών από ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες σε ένοπλες δυνάμεις ξένων χωρών, απαιτώντας την άμεση εφαρμογή συγκεκριμένων κανονισμών, που θα καλύπτουν την δράση της οργάνωσης του. 

Η SADAT είναι μια παραστρατιωτική οργάνωση, απόλυτα πιστή στον Τούρκο πρόεδρο, την οποία η τουρκική αντιπολίτευση  αποκαλεί ως «Wagner του Ερντογάν». Έχει παρουσία σε αραβικές και αφρικανικές χώρες, παρέχει στρατιωτική εκπαίδευση και συμβουλεύει σε στρατιωτικές στρατηγικές που ευθυγραμμίζονται με την τουρκική αμυντική βιομηχανία, η οποία ελέγχεται κυρίως από την οικογένεια του Ερντογάν και στενούς του συνεργάτες. Σύμφωνα με τον διευθύνων σύμβουλο της, Ali Kamil Melih Tanrıverdi, η Τουρκία ως περιφερειακή δύναμη μπορεί να βοηθήσει φιλικές της χώρες σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών και θεμάτων ασφάλειας.

Όμως ο Tanrıverdi πιστεύει ότι η δράση της οργάνωση του πρέπει πλέον να γίνεται νομότυπα και όχι εν κρυπτώ, όπως παγίως συνέβαινε. Εξ’ ου και ζητά να περιβληθεί υπό το κατάλληλο νομικό πλαίσιο. Επισήμως, απαγορεύεται σε οποιαδήποτε άλλη οντότητα, εκτός από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, να παρέχει στρατιωτική εκπαίδευση εντός των συνόρων της Τουρκίας.

Σύμφωνα με τον Tanriverdi, η έλλειψη νομικής αναγνώρισης στην Τουρκία είναι ο λόγος που η SADAT μπορούν να ανταγωνιστεί ξένες εταιρείες, καθώς δεν διαθέτει τα απαραίτητα πιστοποιητικά διαπίστευσης και προσόντων που απαιτούνται από τις ένοπλες δυνάμεις των χωρών, με τις οποίες επιδιώκουν να συνεργαστούν. Ο Tanrıverdi δήλωσε ότι μόλις τεθούν σε ισχύ οι κανονισμοί, εταιρείες όπως η SADAT θα μπορούν να λάβουν τις απαραίτητες εξουσιοδοτήσεις για να προσφέρουν νόμιμα υπηρεσίες πολεμικής εκπαίδευσης.  Ανέφερε επίσης ότι η SADAT είχε ήδη παρουσιάσει ένα σχέδιο πρότασης νόμου στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο.

Ποια είναι η SADAT

Η SADAT ιδρύθηκε το 2012, ως μία παραστρατιωτική οργάνωση παρακρατικού τύπου, από τον πατέρα του σημερινού διευθύνου συμβούλου της. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για μυστικές επιχειρήσεις σε αραβικές χώρες. Στη συνέχεια, όμως, ο Ερντογάν τη χρησιμοποίησε για να εξαρθρώσει το δίκτυο του άλλοτε συμμάχου του Φετουλάχ Γκιουλέν. Είναι η ίδια αυτή οργάνωση που πρωτοστάτησε στην αντίσταση εναντίον των πραξικοπηματιών τον Ιούλιο του 2016, εάν πιστέψουμε τους επίσημους ισχυρισμούς

Η οργάνωση κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα μίας ιδιωτικής εταιρείας στρατιωτικών συμβούλων και εκπαίδευσης. Στην ιστοσελίδα της η SADAT διαφημίζει ότι «είναι η πρώτη και η μοναδική εταιρεία στην Τουρκία που παρέχει διεθνώς στρατιωτική συμβουλευτική, εξοπλισμό και εκπαίδευση, είτε πρόκειται για συμβατικό πόλεμο, είτε για ειδικές αποστολές».

Η ύπαρξη της εταιρείας είχε γίνει ευρέως γνωστή και συνδέθηκε με τον Ερντογάν από τις αποκαλύψεις του whistleblower (πληροφοριοδότης του Διαδικτύου) Avni. Ο Avni είχε αποκαλύψει ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είναι στην πραγματικότητα ένας μυστικός ιδιωτικός στρατός, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί μαζί με την προσωπική φρουρά του Ερντογάν και πως έχει την αμέριστη υποστήριξη των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών.

Ας σημειωθεί ότι οι προσπάθειες της αξιωματικής αντιπολίτευσης να προκαλέσει κοινοβουλευτικό έλεγχο για την SADAT είχαν πέσει στο κενό. Μάλιστα, τον Μάιο του 2022, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αποπειράθηκε με βουλευτές του να επισκεφτεί τα γραφεία της οργάνωσης, χωρίς όμως να του επιτραπεί η είσοδος! Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είχε τότε χαρακτηρίσει την SADAT ως «παραστρατιωτική οργάνωση που εκπαιδεύει τρομοκράτες», προειδοποιώντας ακόμα και για δολοφονίες στην γείτονα.

Ο ισλαμιστής ταξίαρχος

Η εταιρεία έχει ήδη πλούσια δράση, καθώς μετράει σχεδόν δέκα χρόνια ζωής. Όπως προαναφέραμε, ιδρύθηκε το 2012, συγκεκριμένα τον Φεβρουάριο, ακριβώς αμέσως μετά από το ξέσπασμα της “Αραβικής Άνοιξης”. Ιδρυτής της, ο απόστρατος ταξίαρχος Adnan Tanrıverdi, ο οποίος έχει γεννηθεί στις 8 Νοεμβρίου 1944 στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε ζωολογία στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και το 1964 εισήλθε στη Στρατιωτική Ακαδημία από όπου αποφοίτησε ως αξιωματικός πυροβολικού με διακρίσεις. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 είχε προαχθεί στον βαθμό του συνταγματάρχη.

Αμέσως μετά την αποστρατεία του με τον βαθμό του ταξιάρχου εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα πριν ιδρύσει τη SADAT. Ο ίδιος έχει δηλώσει παλαιότερα ότι η εταιρεία του «παρέχει υπηρεσίες εκπαίδευσης και στρατιωτικών συμβούλων καθώς και εξοπλισμό σε 22 τουρκικά (εννοεί κεντροασιατικά) και μουσουλμανικά κράτη». Προσέθεσε, μάλιστα, ότι «ενώ θα το επιθυμούσε διακαώς, δυστυχώς δεν είναι δυνατόν να καλύψει τις σχετικές ανάγκες και των 60 μουσουλμανικών κρατών του κόσμου».

Αν και όταν ήταν εν ενεργεία είχε τιμηθεί με την ανώτατη διάκριση του τουρκικού στρατού, η καριέρα του έληξε πρόωρα. Το 1996 αποπέμφθηκε από τους κεμαλικούς, με την κατηγορία ότι ασκούσε ακραία ισλαμική προπαγάνδα, η οποία ήταν σε αντίθεση με το κοσμικό κράτος. Η ισλαμική ιδεολογία του και η αποπομπή του τον έφερε στον κύκλο των συνεργατών του Ερντογάν.

Ο ρόλος της SADAT στο πραξικόπημα

Παλαιότερα ο Tanrıverdi προτιμούσε να δρα παρασκηνιακά και γι’ αυτό δεν απέκτησε ποτέ επίσημη ιδιότητα. Μόνο μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016, ο Τούρκος πρόεδρος τον έχρισε και επισήμως σύμβουλό του επί στρατιωτικών θεμάτων. Ήταν μία ανταμοιβή, επειδή –σύμφωνα με τουρκικές πηγές– οι παραστρατιωτικοί της SADAT έπαιξαν κρίσιμο ρόλο εκείνο το βράδυ του πραξικοπήματος. Ήταν αυτοί που οργάνωσαν και καθοδήγησαν τους οπαδούς του Ερντογάν που κατέβηκαν στους δρόμους.

Η κινητοποίηση εναντίον των πραξικοπηματιών, ή “πραξικοπηματιών” τον Ιούλιο του 2016 ήταν η μεγάλη απόδειξη της χρησιμότητας της SADAΤ. Μετέπειτα, η εταιρεία είχε εστιάσει τις προσπάθειές της στην εκπαίδευση νεαρών μελών του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης σε παρακρατική βάση, με σκοπό να μπορούν να λειτουργήσουν ως πολιτοφυλακή και να εκτελούν ειδικές αποστολές. Η δραστηριότητα αυτή έχει ενταθεί μετά την απόπειρα πραξικοπήματος. Παράλληλα, όμως, η εταιρεία προετοιμάζεται, αν αυτό κριθεί απαραίτητο, να πραγματοποιήσει και αιφνίδια χτυπήματα εντός και εκτός Τουρκίας.

Σε συνέντευξη που είχε δώσει αμέσως μετά τον διορισμό του σε ΜΜΕ προσκείμενο στην ισλαμιστική οργάνωση Χιζμπουλά (μία παρακρατική ομάδα, που πλέον αποτελεί σύμμαχο του Ερντογάν και δεν σχετίζεται με την ομώνυμη λιβανέζικη), ο Tanrıverdi είχε υποστηρίξει ότι πρέπει πλέον να αλλάξει η στρατιωτική εκπαίδευση και η στρατολογία στην Τουρκία. Στόχος πρέπει να είναι η συγκρότηση ενός ισχυρού ισλαμικού στρατού που δεν θα ελέγχεται από τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ.

Ο ίδιος έχει γράψει ότι επιθυμεί να αφιερώσει τη ζωή του «στον ένα και μοναδικό σκοπό: να αναδειχτεί ο μουσουλμανικός κόσμος στον απόλυτο νικητή, να φτάσει παγκοσμίως σ’ ένα τόσο υψηλό σημείο αναγνώρισης και κυριαρχίας». Για του λόγου το αληθές το καταστατικό της εταιρείας, όταν αυτή ιδρύθηκε, περιλαμβάνει τη φράση: «κύριο μέλημα είναι να προστατεύει τα συμφέροντα των μουσουλμάνων σε όλο τον κόσμο».

Ίδρυση και δράση της SADAT

Σύμφωνα με τον Tanrıverdi, πήρε αποφάσισε να δημιουργήσει την SADAT, κατά τη διάρκεια μίας επίσκεψής του στη Βοσνία. Τότε ήταν ακόμα ανώτερος αξιωματικός και είχε αναλάβει τη δημιουργία ενόπλων δυνάμεων των μουσουλμάνων της Βοσνίας. Ο ίδιος, εξάλλου, κατά την τελευταία δεκαετία της θητείας του στον τουρκικό στρατό, είχε γίνει γνωστός για την εκτέλεση δύσκολων και αμφιλεγόμενων ειδικών αποστολών.

Για τη δημιουργία της SADAT συνεργάστηκαν μαζί του 23 πρώην αξιωματικοί του τουρκικού στρατού, οι οποίοι είχαν αποστρατευθεί το 2000 με την κατηγορία της διασύνδεσης με ισλαμιστικές οργανώσεις. Ήταν η εποχή που οι κεμαλικοί έλεγχαν πλήρως τις ένοπλες δυνάμεις. Σήμερα, που η εταιρεία έχει μεγαλώσει οι απόστρατοι που εργάζονται σ’ αυτή ανέρχονται σε πολλές δεκάδες.

Αμέσως μετά την ίδρυσή της, η SADAT άρχισε να δραστηριοποιείται στη Λιβύη. Η βασική δραστηριότητά της ήταν η εκπαίδευση και ο εξοπλισμός Σύριων ανταρτών εναντίον του καθεστώτος Άσαντ. Σύμφωνα με πληροφορίες, συμμετείχε και σε λαθρεμπόριο όπλων και ναρκωτικών, χρησιμοποιώντας τις στενές σχέσεις της με τζιχαντιστικές οργανώσεις.

Τί έλεγαν οι Ρώσοι 

Η SADAT δραστηριοποιήθηκε σχεδόν σε όλες τις χώρες, στις οποίες εμφανίστηκαν τα κινήματα της “Αραβικής Άνοιξης”. Έτσι, αναπόφευκτα μπήκε στο ραντάρ των μυστικών υπηρεσιών πολλών δυτικών χωρών, οι περισσότερες από τις οποίες δεν έδωσαν την πρέπουσα σημασία. Οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες ήταν από τις πρώτες που είχαν συνειδητοποιήσει τις ακριβείς δραστηριότητες και την δράση της εταιρείας, την περίοδο της σφοδρής σύγκρουσης Πούτιν-Ερντογάν, έπειτα από την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στην Συρία.

Σε απόρρητο έγγραφό τους διαμήνυαν: «Έξι νταλίκες με βελγικές πινακίδες τράβηξαν την προσοχή στο λιμάνι εμπορευματοκιβωτίων της Κωνσταντινούπολης κατά την εκφόρτωση στρατιωτικού εξοπλισμού που επρόκειτο να αποσταλεί στη συριακή αντιπολίτευση. Αυτά τα φορτηγά οχήματα μετέφεραν εξοπλισμό μάχης για την ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία SADAT. Τα κιβώτια που μεταφέρονταν είχαν πάνω τους όλα το σήμα SADAT και προορισμό το İskenderun (Νότια Τουρκία) και τελούσαν υπό αυστηρή συνοδεία με την ένδειξη “στρατιωτική αποστολή”».

Η Ρωσία, μάλιστα, είχε προχωρήσει και σε καταγγελίες στον ΟΗΕ για τον ρόλο της εταιρείας στον πόλεμο της Συρίας, όπου κυρίως εκπαίδευσε και εξόπλισε τζιχαντιστές. Μετά τον σάλο που προκλήθηκε, η SADAT αναγκάστηκε να αποχωρήσει από τη Συρία. Δεν αποχώρησε, όμως, από τα Βαλκάνια. Περιττό να αναφερθεί πως η SADAT και ο ιδρυτής της είναι από τους πιο φανατικούς υποστηρικτές του τουρκικού επεκτατισμού στο Αιγαίο και στη Θράκη.

Ανορθόδοξος πόλεμος και πολιτικές δολοφονίες

Σύμφωνα με τις σχετικές ρωσικές εκθέσεις, η SADAT αποτελεί «παραστρατιωτική οργάνωση, η οποία έχει ως στόχο να αποσταθεροποιεί χώρες», όπως ακριβώς ισχυρίζεται και η τουρκική αντιπολίτευση. Όπως γράφει η ίδια η SADAT στην ιστοσελίδα της, «στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων μας παρέχουμε εκπαίδευση ανορθόδοξου πολέμου σε αστικό περιβάλλον, καθώς και εκπαίδευση σε τεχνικές συλλογής πληροφοριών, ψυχολογικού πολέμου, σαμποτάζ, επιδρομών, παγίδευσης, καθώς και πολιτικών δολοφονιών».

Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν ότι η εταιρεία είναι βαθιά αναμεμειγμένη στα κυκλώματα διακινητών προσφύγων και μεταναστών. Κατά τις ίδιες πηγές, έχει στρατολογήσει ισλαμιστές από την Κεντρική Ασία, τους οποίους μετέφερε και εκπαίδευσε στη Συρία και οι οποίοι σήμερα βρίσκονται στην Τουρκία και στελεχώνουν κυκλώματα διακινητών.

Πάντως, είναι ασαφές εάν η SADAT έχει αναμιχθεί στη Θράκη. Έχει αποδειχθεί, όμως, η ανάμιξή της στην Αλβανία με σκοπό να αποκτήσει στρατηγικά ερείσματα και να ενισχύσει τη διαδικασία μετατροπής της σε δορυφόρο της Τουρκίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η SADAT είναι ένα από τα όργανα του καθεστώτος Ερντογάν για την εφαρμογή της στρατηγικής του ήσσονος κινδύνου.

Αυτή η στρατηγική περιλαμβάνει μικρής κλίμακας και σποραδικές τακτικού χαρακτήρα ενέργειες, οι οποίες έχουν επιθετικό χαρακτήρα, αλλά όχι τόσο έντονο, ώστε να προκαλέσουν ισχυρές αντιδράσεις. Σε αυτές συγκαταλέγεται και η συλλογή πληροφοριών. Η SADAT προσφέρεται για την εκτέλεση τέτοιων αποστολών, επειδή ακριβώς δεν συνδέεται επισήμως με το τουρκικό κράτος, κάτι που πλέον ζητά να αλλάξει ο διευθύνων σύμβουλος της.