Ποιας χώρας διπλωμάτες παρακολουθούσε η ουκρανική μυστική υπηρεσία;
07/07/2025
«Οι ουκρανικές υπηρεσίες πληροφοριών παρακολουθούσαν ίσως με “κοριό” ευρωπαϊκή διπλωματική αποστολή», αναφέρει το τέταρτο απόρρητο memo της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) που φέρνει στο φως η τουρκική εφημερίδα Aydınlık.
Την περασμένη εβδομάδα, η εφημερίδα δημοσίευσε άλλα τρία έγγραφα που υποδεικνύουν την ενίσχυση των ουκρανικών υπηρεσιών πληροφοριών στην Άγκυρα, την Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, τη διείσδυση των υπηρεσιών αυτών στην κοινότητα των “τουρκόφιλων” Τατάρων της Κριμαίας και σε δομές που σχετίζονται με την Τουρκία, ενώ το τρίτο έγγραφο αποκάλυπτε την απόκρυψη δυσλειτουργίας σε αντιδραστήρα του πυρηνικού σταθμού της Νότιας Ουκρανίας.
Το τέταρτο και τελευταίο έγγραφο που έπεσε στα χέρια της Aydinlik δείχνει ότι η Ουκρανία οργάνωσε “τεχνική επιχείρηση διείσδυσης” σε μία από τις ευρωπαϊκές διπλωματικές αποστολές στο Νικολάγιεφ/Μικολάιφ (ρωσική και ουκρανική προφορά αντίστοιχα). «Φαίνεται από τα γραφόμενα ότι υπήρχε μάλιστα διαμάχη μεταξύ της SBU και άλλων υπηρεσιών πληροφοριών σχετικά με αυτήν την αποστολή», αναφέρει η τουρκική εφημερίδα.
Όπως και όλα τα άλλα έγγραφα που αποκάλυψε το Aydinlik, το τέταρτο επίσης είχε συνταχθεί στο περιφερειακό τμήμα της SBU στο Μικολάιφ τον Μάρτιο του 2024. Τα υπογράφει όλα ταξίαρχος που ζητάει να παρασημοφορηθούν στρατιωτικοί που διακρίθηκαν για τις υπηρεσίες τους. Μέσα από όσα γράφει για τους λόγους που προτείνει την παρασημοφόρηση, ανακύπτουν και οι κατασκοπευτικές δραστηριότητές τους.
Άγνωστο ποιοι παρακολουθούνταν από την Ουκρανία
Στο τέταρτο ντοκουμέντο ο ταξίαρχος της SBU ζητάει τον έπαινο ή παρασημοφόρηση του αντισυνταγματάρχη Βλαντιμίρ Ανατόλιεβιτς Μπεζρούκ. Είναι ειδικός της SBU υπεύθυνος για τη διεξαγωγή επιχειρησιακών και τεχνικών δραστηριοτήτων στην περιοχή του Μικολάιφ. Το πιο εντυπωσιακό τμήμα της επιστολής είναι αυτό που αναφέρει ότι ο αντισυνταγματάρχης παρείχε «τεχνική πρόσβαση στα κτίρια μιας από τις ευρωπαϊκές διπλωματικές αποστολές στην πόλη Μικολάιφ».
Η φράση «τεχνική πρόσβαση» ή «τεχνική διείσδυση» στην ορολογία των μυστικών υπηρεσιών σημαίνει μυστική παρέμβαση στις δραστηριότητες ενός αντικειμένου χρησιμοποιώντας φυσικά ή ηλεκτρονικά μέσα. Αυτό περιλαμβάνει ενέργειες όπως η τοποθέτηση συσκευών παρακολούθησης σε κτίρια, η παρέμβαση στην υποδομή πληροφορικής, η παρακολούθηση των συνδέσεων δικτύου ή η εγκατάσταση διαφόρων αισθητήρων.
«Η ασάφεια της επίσημης διατύπωσης υποδηλώνει ότι οι λεπτομέρειες της επιχείρησης κρατούνται άκρως απόρρητες», γράφει η εφημερίδα. Η επιστολή τονίζει ότι η ευρωπαϊκή αποστολή χρησιμοποιήθηκε από ξένες ειδικές υπηρεσίες για να τροφοδοτήσουν τεχνητά κρίσεις στην περιοχή». Αναφέρεται ότι χάρη στις τεχνικές δεξιότητες του Μπεζρούκ, αποκτήθηκαν πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες της αποστολής και «μειώθηκαν σημαντικά οι προβοκάτσιες που προκάλεσαν αυτές».
Η φράση «ξένες ειδικές υπηρεσίες» στο έγγραφο φέρνει φυσικά στο νου τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Ωστόσο, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η λέξη “Ρωσία” δεν αναφέρεται ρητά στην επιστολή παρότι Κίεβο και Μόσχα βρίσκονται σε πόλεμο. Αυτό σε μια πρώτη εξέταση, μάλλον εξαλείφει την πιθανότητα η προβοκάτσια να οφειλόταν σε άμεση ρωσική διείσδυση και οδηγεί σε προβληματισμούς για άλλες χώρες.
Η τουρκική και μάλλον φιλορωσική εφημερίδα Aydinlik αναφέρεται στους “υπόπτους” ως εξής: «Τα δικαιώματα των μειονοτήτων, οι περιφερειακές διαφορές ή οι διαφωνίες στις πολιτικές της ΕΕ/ΝΑΤΟ που έχει η Ουκρανία με ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να έχουν ανοίξει το δρόμο για τρίτες χώρες ή ανεξάρτητους ευρωπαϊκούς παράγοντες να διεξάγουν δραστηριότητες «προκαλώντας κρίσεις» η προβοκάτσιες σε ουκρανικό έδαφος. Σε αυτό το σενάριο, οι χώρες που συνορεύουν με τη Μαύρη Θάλασσα ή βρίσκονται δυτικά της Ουκρανίας είναι φυσικοί ύποπτοι.»
Προδοσία συμμάχων ή σολίστ πράκτορες;
«Η Ουκρανία μπορεί να υποψιάζεται ότι η συγκεκριμένη (σ.σ. άγνωστη σε εμάς) ευρωπαϊκή αποστολή παίζει σε διπλό ταμπλό, διαβιβάζοντας ταυτόχρονα πληροφορίες στο Κίεβο και σε άλλους παράγοντες. Αυτό θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως δικαιολογία για την παράκαμψη των διπλωματικών οδών υπέρ της άμεσης παρέμβασης των μυστικών υπηρεσιών. Δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι οι διπλοί πράκτορες αυτενεργούσαν και η δράση τους δεν ήταν εις γνώσιν της αποστολής και της χώρας που τους είχε διαπιστεύσει, αλλά αν ήταν εν γνώσει η χώρα, μπορεί να ήταν όλα αυτά και εν γνώσει της Ουάσινγκτον ή των Βρυξελλών εναντίον ορισμένων μελών της ΕΕ», σημειώνει η εφημερίδα.
Η εφημερίδα Aydlinlik δεν αναφέρεται στο πότε έγινε η παρακολούθηση της ευρωπαϊκής αποστολής. Αν είχε στοιχεία ότι ήταν τουρκική αποστολή, σίγουρα θα το ανέφερε. Όμως αναφέρεται σε αποστολή μέλους της ΕΕ, οπότε εικάζουμε ότι πιθανόν η διπλωματική αποστολή να ήταν κάποιας χώρας της πρώην σοβιετικής ανατολικής Ευρώπης. Η Ελλάδα απ΄όσο γνωρίζουμε δεν είχε τότε (προ 2024) ούτε πρεσβεία ούτε προξενείο στο Μικολάιφ. Είχαν όμως η Δανία, η Λετονία και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Όμως στο Μικολάιφ δεν είχαν ούτε έχουν προξενείο απ΄ όσο γνωρίζουμε η Σλοβακία και η Ουγγαρία που ειναι οι “συνήθεις ύποπτοι” για φιλορωσικές τάσεις στους κόλπους της ΕΕ. Ένα άλλο σενάριο είναι το εξής: προξενεία εκεί είχαν χώρες που θεωρούνται εγκάρδιοι σύμμαχοι της Ουκρανίας και όπου όμως επιχειρηματικά συμφέροντα μπορεί να παίζουν σε πολύ διαφορετικό ταμπλό από τις χώρες που εκπροσωπούν οι διπλωματικές αποστολές, επηρεάζοντας με οικονομικό κίνητρο διπλωμάτες ή εργαζόμενους στις αποστολές αυτές.
Σύμφωνα με το τουρκικό έντυπο, εκεί “παίζουν” η Αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Ουκρανία και η Συμβουλευτική Αποστολή της ΕΕ (EUAM) στο Μικολάιφ. Επιπλέον, επίτιμες αντιπροσωπείες, κινητές ομάδες και πολιτικά συμβουλευτικά συμβούλια διαφόρων χωρών της ΕΕ βρίσκονται συχνά στην περιοχή. Είναι γνωστό ότι στρατιωτικοί σύμβουλοι και ομάδες εμπειρογνωμόνων από την Πολωνία, τη Ρουμανία και τις χώρες της Βαλτικής ειδικότερα διεξάγουν δραστηριότητες εκπαίδευσης και υλικοτεχνικής υποστήριξης στην περιοχή, και ότι το Μικολάιφ χρησιμοποιείται ως προσωρινή βάση λόγω της στρατηγικής του θέσης στη Μαύρη Θάλασσα.
Παράλληλα στο Μικολάιφ δραστηριοποιούνται πολλές ΜΚΟ, γίνονται αναπτυξιακά έργα, λειτουργούν οργανισμοί ανθρωπιστικής βοήθειας και γίνονται επενδύσεις σε στρατηγικές υποδομές που υποστηρίζονται από την ΕΕ. Αυτό προκαλεί τη ροή μεγάλων κεφαλαίων στην περιοχή. Όπως φαίνεται, υπάρχουν πολλοί πιθανοί “στόχοι” για παρακολούθηση στην πόλη αυτή και δεν μπορούμε να ξέρουμε ποιοι είχαν “επισυνδεθεί” και παρακολουθούνταν ως προβοκάτορες και διπλοί πράκτορες.