Ποιοί φεύγουν τελικά από το Αφγανιστάν

Την ώρα που στην Ευρώπη συνεχίζεται η συζήτηση για την παράταση της παραμονής των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν και πέραν της 31^ης Αυγούστου, οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν ότι δεν έχουν συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο. Ο εκπρόσωπός τους μάλιστα προειδοποίησε ότι οι Δυτικοί θα πρέπει να απεγκλωβίζουν μόνον τους ξένους υπηκόους και όχι τους «ειδικευμένους Αφγανούς».

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Καμπούλ, ο Ζαμπιχουλάχ Μουτζάχιντ ήταν κατηγορηματικός. «Ζητάμε να σταματήσει αυτό» είπε σχολιάζοντας το γεγονός ότι οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους, εκτός από τους υπηκόους τους, απεγκλωβίζουν από την Καμπούλ και Αφγανούς πολίτες, «εξειδικευμένους» όπως είπε, αναφέροντας συγκεκριμένα τους μηχανικούς.

Παραλλήλως, επαναλαμβάνοντας ότι οι Ταλιμπάν είναι «κατηγορηματικά» αντίθετοι στη συνέχιση των εκκενώσεων και μετά τις 31 Αυγούστου, κάλεσε τους Αφγανούς που συνωστίζονται στο αεροδρόμιο, επιχειρώντας να διαφύγουν στο εξωτερικό, να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Σύμφωνα με τον αμερικανικό τύπο η προθεσμία της 31ης Αυγούστου ήταν το επίκεντρο της μυστικής συνάντησης που φέρεται να είχε ο επικεφαλής της CIA με τον ισχυρό άνδρα των Ταλιμπάν, τον Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ. Πάντως, στην πρώτη συνέντευξη εκπροσώπου των Ταλιμπάν σε ελληνικό μέσο ενημέρωσης (συγκεκριμένα του δρ Σουάιλ Σαχίν στον τηλεοπτικό σταθμό Mega), ισχυρίστηκε πως οι Αμερικανοί θα πρέπει να αποχωρήσουν από την χώρα στις 31 Αυγούστου, αλλιώς «θα προκληθεί σύρραξη», όπως προειδοποίησε.

Το κύμα φυγής από το Αφγανιστάν 

Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν εγγυήθηκε μάλιστα την ασφάλειά τους, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει κανένας κατάλογος με πρόσωπα που απειλούνται με αντίποινα και υποστήριξε ότι αυτά η ισλαμιστική οργάνωση τα έχει αφήσει στο παρελθόν. Ωστόσο, η Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, Μισέλ Μπατσελέτ, ανέφερε σήμερα ότι έχει λάβει αξιόπιστες πληροφορίες για σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους Ταλιμπάν, ανάμεσά τους συνοπτικές εκτελέσεις αμάχων.

Οι αναφορές πάντως του Μουτζάχιντ σε «εξειδικευμένους» Αφγανούς που φυγαδεύονται από τους Δυτικούς, πέρα από τους άμεσους συνεργάτες τους όπως οι διερμηνείς, δημιουργεί κάποια ερωτήματα για το ποιοι είναι τελικά αυτοί που εγκαταλείπουν το Αφγανιστάν. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Γαλλικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Ενσωμάτωσης, Ντιντιέ Λεσκί, αυτοί που διαφεύγουν στην παρούσα φάση από το Αφγανιστάν είναι μέλη των ελίτ και κατά το ήμισυ γυναίκες. Πρόκειται δηλαδή, όπως εξηγεί, για άτομα που παρουσιάζουν ένα διαφορετικό προφίλ από εκείνο του συνηθισμένου Αφγανού που αναζητά άσυλο, καθώς το κοινωνικό και προσωπικό στάτους τους τούς ανοίγει προοπτικές για καλύτερη κοινωνική ένταξη.

Ο Λεσκί μιλά βέβαια με βάση τα στοιχεία που διαθέτει η γαλλική υπηρεσία μετανάστευσης, στα οποία χαρτογραφούνται οι Αφγανοί που έχουν διαφύγει στην Γαλλία. Σύμφωνα με αυτά, οι Αφγανοί που φτάνουν αυτό το διάστημα στη Γαλλία είναι άτομα που έχουν εργαστεί για γαλλικές υπηρεσίες ή άτομα που υπηρετούσαν σε κάποια διοικητική υπηρεσία στο Αφγανιστάν, όπως δικαστές, ή μέλη των αστικών και κοινωνικών ελίτ, όπως γιατροί, καλλιτέχνες και δημοσιογράφοι.

Το νέο προφίλ του Αφγανού πρόσφυγα

Σε μια σύγκριση με άλλες περιόδους τα στοιχεία που διαθέτει η γαλλική υπηρεσία μετανάστευσης είναι διαμετρικά αντίθετα. Σύμφωνα με αυτά, τα τελευταία χρόνια, το 90% των Αφγανών που ζητούσαν άσυλο στη Γαλλία, περίπου 10.000 τον χρόνο, ήταν ανύπαντροι άνδρες με μέση ηλικία τα 27 χρόνια. Σήμερα, οι αφίξεις στη Γαλλία αφορούν  κατά το 90% οικογένειες. Παρατηρείται μάλιστα μια ισορροπία ανδρών-γυναικών, ενώ κατά το ένα τρίτο είναι παιδιά.

Κατά τους Γάλους, κοινωνικά και δημογραφικά πρόκειται για μία εντελώς διαφορετική κατάσταση, σε σχέση με τον μέσο όρο των Αφγανών που φτάνουν στη Γαλλία και είναι η πλέον πολυάριθμη ομάδα αιτούντων άσυλο. Συμπερασματικά είναι εμφανές ότι πρόκειται για άτομα που χρειάζονται προστασία είτε εξαιτίας της κοινωνικής θέσης που κατείχαν στο Αφγανιστάν είτε λόγω της δραστηριοποίησής τους στην κοινωνία των πολιτών. Παραμένει, ωστόσο, το ερώτημα, αν η δημογραφική και κοινωνική κατάστασή τους θα επιτρέψει μία καλύτερη κοινωνική ένταξη σε σχέση με τους αιτούντες άσυλο τα προηγούμενα χρόνια.

Οι γαλλικές υπηρεσίες φέρονται να εκτιμούν ότι η ύπαρξη οικογενειών και πολύ περισσότερο παιδιών θα διευκολύνει την ένταξη των νεοαφιχθέντων. Εκτιμάται επίσης ότι το υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο διευκολύνει την εκμάθηση της γλώσσας, σε αντίθεση με τους εργένηδες Αφγανούς των τελευταίων ετών που δεν ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν. Περιμένουν δηλαδή ότι η νέα φουρνιά Αφγανών προσφύγων θα αυτονομηθεί γρηγορότερα και θα βρει απασχόληση και στέγη, όταν σήμερα, η μέση διάρκεια παραμονής σε καταυλισμούς ξεπερνά τις 620 ημέρες και οι Αφγανοί είναι “πρωταθλητές” σε αυτό. Σύμφωνα πάντως με το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών από την έναρξη των επιχειρήσεων εκκένωσης έφρασαν στη Γαλλία περίπου 100 Γάλλοι υπήκοοι και περισσότεροι από 1.500 Αφγανοί.