Ποιοι πραγματικά ευθύνονται για την απειλή του λιμού στην Γάζα

Υπουργός της κυβέρνησης σχολιάζοντας το βίντεο είπε ότι «οι άνδρες της Χαμάς που σκοτώνουμε δεν είναι αποσκελετωμένοι αλλά καλοταϊσμένοι» , υπαινισσόμενος ότι υπάρχουν τρόφιμα στο θύλακα και τα κρατάει η Χαμάς για τους μαχητές της. Μάλιστα, οι εξελίξεις αυτές συνέβαλαν στην ισραηλινή πρόθεση για κατάληψη και κατοχή της Γάζας, όπως ανέφερε προ λίγου ο Νετανιάχου.

Όμως οι εικόνες από τη Γάζα και η αντικειμενική πραγματικότητα των αριθμών για τα φορτηγά με τρόφιμα για έναν πληθυσμό δύο εκατομμυρίων, δείχνουν ότι οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν να φάνε -και κατά συνέπεια δεν έχουν ούτε οι λιγοστοί όμηροι που έχουν απομείνει ζωντανοί. Οι τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης στη Γάζα έχουν εκτοξευθεί σε αδιανόητα ύψη.

Μαφία τοκογλύφων

Μισθό εισπράττουν θεωρητικά κυρίως οι δημόσιοι υπάλληλοι, καθώς το 80% είναι άνεργο. Ο δημόσιος τομέας απασχολεί περίπου το 21% των Παλαιστινίων. Όμως λόγω του πολέμου, μειώθηκαν κατά 50% οι μισθοί που ούτως ή άλλως ήταν χαμηλοί Επιπλέον, τώρα οι έμποροι δέχονται μόνον μετρητά και όλοι πρέπει να έχουν ρευστό για να αγοράσουν τρόφιμα ή είδη ανάγκης. Οι τράπεζες υπολειτουργούν, έως δεν λειτουργούν και πολλοί αναγκάζονται να “σπάσουν” το τσεκ με το μισθό σε τοκογλύφους. Οι τελευταίοι, για να δώσουν άμεσα μετρητά στον υπάλληλο και να δεχτούν την επιταγή του εργοδότη του, όπως γράφει το Associated Press ζητούν το 40%! Οι δε μισθοί εκεί προ του πολέμου ήταν γύρω στα 1.300 σέκελ (400 ευρώ). Αν λοιπόν ο εργαζόμενος “καταθέσει” το 40% στον τοκογλύφο, του μένουν για να βγάλει το μήνα, περίπου 200 ευρώ.

Πριν από ένα χρόνο, η Παλαιστινιακή Νομισματική Αρχή, το αντίστοιχο μιας κεντρικής τράπεζας για τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, προσπάθησε να μετριάσει την κρίση εισάγοντας ένα ψηφιακό σύστημα πληρωμών γνωστό ως Iburaq. Προσέλκυσε μισό εκατομμύριο χρήστες, ή το ένα τέταρτο του πληθυσμού, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, αλλά τελικά υπονομεύθηκε από τους εμπόρους που επέμεναν σε μετρητά. Ισραηλινοί υποστηρίζουν ότι οι τοκογλύφοι που ζητούν το 40%-50% είναι άνθρωποι της Χαμάς και ότι αυτοί πιέζουν και τους εμπόρους να δέχονται μόνον μετρητά.

Το Ισραήλ προσπάθησε να αυξήσει την οικονομική πίεση στη Χαμάς νωρίτερα φέτος, κόβοντας την ανθρωπιστική βοήθειας, την οποία ισχυριζόταν ότι συστηματικά απομυζούσαν οι μαχητές και στη συνέχεια μεταπωλούσαν. Ο πόλεμος δεν βοηθάει καθόλου στο να βγάλει άκρη κάποιος για το ποιος κρύβεται πίσω από κάθε οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή, δήλωσε ο Omar Shabaan, διευθυντής του Palthink for Strategic Studies, ενός think tank με έδρα τη Γάζα.

«Είναι ένα σκοτεινό μέρος τώρα. Δεν ξέρεις για παράδειγμα ποιος φέρνει τσιγάρα στη Γάζα», είπε, δίνοντας μόνο ένα παράδειγμα. «Είναι σαν μαφία». Αυτοί οι ίδιοι έμποροι με τις βαθιές τσέπες είναι πιθανότατα αυτοί που διαχειρίζονται τοκογλυφικές εταιρείες και πωλούν βασικά τρόφιμα, είπε. «Επωφελούνται επιβάλλοντας αυτές τις προμήθειες», είπε.

Απίστευτες τιμές

Πρωτεΐνες και κρέατα δεν υπάρχουν πια στη Γάζα εδώ και πολλούς μήνες. Στο νότο της Λωρίδας της  βρίσκεις να αγοράσεις σε εξωφρενικές τιμές κάποια προϊόντα -στο βορρά δεν βρίσκεις σχεδόν τίποτα. Όπου υπάρχουν αγορές, για ένα κιλό ντομάτες πρέπει να δώσεις 40-45 ευρώ, για κρεμμύδια, 33 ευρώ το κιλό, για ζάχαρη 70 έως 110 ευρώ, για αλεύρι 11 ευρώ -και φτιάχνεις ουσιαστικά δυο φραντζόλες ψωμί, οπότε μια οικογένεια με δύο-τρία παιδιά θέλει μόνο για το ψωμί της 300 ευρώ το μήνα. Ίδια τιμή και το ρύζι, οι φακές και τα ρεβίθια.

Υπάρχουν δε μεγάλες διαφορές στις τιμές μεταξύ περιοχών. Όσο πλησιάζει κάποιος στον βορρά, τόσο ακριβαίνουν όλα. Στο βορρά το αλεύρι μπορεί να πωλείται (όταν το βρίσκει κανείς) ακόμα και 70 ευρώ αντί για 11 που πωλείται στην Ράφα. Αυτή την τιμή για το αλεύρι την αναφέρουν οι New York Times. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι το κιλό πάει 40 ευρώ ακόμα και στο νότο. Η ζάχαρη πριν τον πόλεμο κόστιζε 0,90 ευρώ, οι ντομάτες, 0,40 και το αλεύρι 0,50 ευρώ.

Προβληματικές είναι και οι τιμές άλλων απαραίτητων ειδών. Ένα σαπούνι κοστίζει πλέον 10 ευρώ από μισό ευρώ που έκανε προ πολέμου, και η συσκευασία με 40 πάνες για μωρά ή ηλικιωμένους έφτασαν τα 150 ευρώ από 8 που είχαν προ διετίας. Το πετρέλαιο από 1,5 ευρώ το λίτρο, έφτασε τα 36 και το βρεφικό γάλα των 400 γραμμαρίων από 7 ευρώ έφθασε τα 51.

Η συντριπτική πλειοψηφία είναι αδύνατον να πληρώσει τόσα χρήματα για τόσο μικρές ποσότητες. Από την άλλη, όταν το Ισραήλ προ τετραμήνου έκοψε πλήρως τον ανεφοδιασμό στη Γάζα για να εξαναγκάσει την Χαμάς σε συνθηκολόγηση, αναρωτιέται κανείς εύλογα πού βρίσκουν οι έμποροι και πουλάνε τόσο ακριβά αυτά τα τρόφιμα; Ακόμα και όταν το Ισραήλ σταμάτησε τον αποκλεισμό και άρχισαν να μπαίνουν φορτηγά με τρόφιμα, αυτά αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό.

τη Γάζα προ πολέμου χρειάζονταν 500 φορτηγά την ημέρα με τρόφιμα και καύσιμα και είδη πρώτης ανάγκης. Σήμερα θα χρειάζονταν 600 αφού πλέον δεν έχει δική της παραγωγή από τους αγρούς. Οπότε είναι “αστείο” να μιλάμε σήμερα για αποκατάσταση του ανεφοδιασμoύ ακόμα κι αν αληθεύει ο ισχυρισμός του Ισραήλ ότι πλέον επιτρέπει την είσοδο σε 150 φορτηγά την ημέρα. Οι δε Παλαιστίνιοι είπαν ότι χθες εισήλθαν μόνον 36. Όπως και να έχει, είναι λίγα. Πώς βρίσκουν λοιπόν ντομάτες και πατάτες και λάδι όσοι πουλάνε “χρυσάφι” ακόμα και τα κρεμμύδια;

Μια φωτογραφία στο Instagram σοκάρει: Πωλείται χαλβάς… σε μπουκιές! Κάθε κομμάτι κοστίζει 30 σέκελ (περίπου 7,5 ευρώ η μπουκιά) και κανένας απλός πολίτης δεν μπορεί να το αγοράσει λόγω της υψηλής τιμής του έμποροι. Λες και είναι εκδήλωση γευσιγνωσίας…. Τα γλυκά έχουν εξαφανιστεί από τη Γάζα, όπως και τα κρέατα.

Οι περισσότεροι έμποροι παρουσιάζουν πλασματικά τιμολόγια, αν και λόγω του πολέμου οι έλεγχοι έχουν ατονήσει. Άλλοι δηλώνουν ότι τα πήραν από κάποιο κτήμα (έχει απομείνει καλλιεργήσιμο το 20% των εδαφών που καλλιεργούνταν προ πολέμου) ή ότι τους τα πούλησε ένας άνθρωπος που προτιμούσε μετρητά από το φαγητό του. Όμως οι περισσότεροι ανήκουν σε κυκλώματα μαυραγοριτών. Ένοπλες συμμορίες ληστεύουν συμπολίτες τους ή κλέβουν τρόφιμα της ανθρωπιστικής βοήθειας.

Αυτό δυστυχώς συμβαίνει εν καιρώ πολέμου σε όλα τα κράτη του κόσμου. Άλλοι Παλαιστίνιοι μπορεί να έχουν και  υπόγεια συνεργασία με Ισραηλινούς και να φέρνουν λαθραία τα τρόφιμα από διάφορες χώρες. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει και άλλα αμαρτωλά κανάλια, όπως ίσως ακόμα και την ίδια την Χαμάς, διότι ασφαλώς και πρέπει να διατρέφει τους στρατιώτες της, αλλά να διαθέτει και χρήμα.

Πλιάτσικο και μαυραγορίτες

Το 80% του πληθυσμού ασφυκτιά σε συμπληγάδες που δεν είναι όλες γνωστής ταυτότητας.  Όσον αφορά στην Χαμάς, αν και το Ισραήλ καταγγέλλει ότι “κλέβει το φαγητό του λαού”, δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι όντως υφαρπάζει τα λιγοστά πακέτα βοήθειας. Υπάρχουν μαρτυρίες για ληστείες από μαυραγορίτες και ένοπλους ποινικούς, αλλά και για κλοπή τροφίμων από απελπισμένους Παλαιστινίους. Αυτό πάντως δεν σημαίνει  ότι η Χαμάς δεν φροντίζει για τη διατροφή του στρατού της -απλώς δεν υπάρχουν στοιχεία που να το τεκμηριώνουν πέραν από τους ισχυρισμούς των Ισραηλινών.

Οι συνθήκες στη Γάζα θυμίζουν την Αθήνα κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν πολλοί ήταν  σκελετωμένοι και λίγοι παρέμεναν παχουλοί. Ο κοσμάκης πουλούσε βέρες για ένα μπουκάλι λάδι και σπίτια ολόκληρα έβγαιναν προς πώληση, για λίγες προμήθειες, ώστε να βγάλει η οικογένεια λίγους μήνες. Η μαύρη αγορά άνθιζε κυρίως στην πρωτεύουσα της Ελλάδας, γιατί την επαρχία ο κόσμος είχε το περιβολάκι του. Στη Γάζα όμως έχουν απομείνει ελάχιστες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και το 80% των μισθωτών ιδιωτικών υπαλλήλων ή των εργατών είναι πλέον άνεργο. Η συντριπτική πλειοψηφία δεν έχει ούτε περιβολάκι ούτε μισθό να τρέχει.

Βραζιλιάνος εκπρόσωπος του ΟΗΕ δίνοντας συνέντευξη επ’ αυτών είπε ότι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο για αρπαγή τροφίμων από τους άνδρες της Χαμάς. Συμπλήρωσε όμως “διπλωματικά” ότι όσο είχε την διανομή τροφίμων ο ΟΗΕ «την έκανε σωστά, με εκατοντάδες κέντρα και όλα τα πακέτα δίνονταν απ’ ευθείας στον κόσμο», αφήνοντας μετέωρη την υπόνοια ότι με τα ελάχιστα κέντρα διανομής Αμερικανών και Ισραηλινών πολλά μπορεί να πηγαίνουν στραβά.

Ο ίδιος είπε ότι ακόμα κι αν ο ΟΗΕ αναλάμβανε και πάλι από αύριο τη διανομή, θα είχε μεγάλα διλήμματα λόγω της τραγικής κατάστασης στη Γάζα. Είπε χαρακτηριστικά:  «Ωραία, βάζουμε ένα βυτιοφόρο γεμάτο καύσιμα. Πού να το στείλουμε όμως; Είναι τόσο λίγα αυτά που επιτρέπει το Ισραήλ να περάσουν, που θα πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ εξίσου σημαντικών αναγκών: Να δώσουμε το καύσιμο σε νοσοκομείο; Ή να το δώσουμε στις εγκαταστάσεις για αφαλάτωση του νερού να έχει ο κόσμος πόσιμο νερό; Ή μήπως να το δώσουμε για εγκαταστάσεις αποχετεύσεις για να μη γεμίσουν αρρώστιες; Μήπως να το δώσουμε να για κινούνται τα ασθενοφόρα; Ή μήπως να το δώσουμε στους φούρνους που σχεδόν όλοι έκλεισαν;».

Ένας 24χρονος κάτοικος της Γάζας είπε στους New York Times τηλεφωνικά ότι «οι τιμές είναι τρελές, τα ενοίκια απλησίαστα. Μένω με θείους μου, μαζί με τους γονείς μου και τα δύο αδέλφια μου, γιατί το δικό μας σπίτι βομβαρδίσθηκε. Έχω χάσει 22 κιλά από τη μέρα που άρχισε ο πόλεμος. Έχουμε πουλήσει ό,τι είχαμε και δεν είχαμε για να αγοράζουμε πότε-πότε φακές και αλεύρι. Λαχανικά και φρούτα μόνο στο όνειρά μας. Είναι πανάκριβα. Άλλοι πάνε στην ουρά για τα πακέτα που μοιράζουν, αλλά εγώ δεν το ρισκάρω γιατί είναι παγίδες που έχουν στήσει οι Ισραηλινοί για να σκοτώνουν νέους άνδρες σαν εμένα. Και δεν είναι μόνον οι Ισραηλινοί. Συμπατριώτες μου τραβάνε μαχαίρι για να σου πάρουν τη σειρά επειδή είναι πια απελπισμένοι, πεινάνε τα παιδιά τους».