Ποιον θέλει η Κίνα στον Λευκό Οίκο την επόμενη τετραετία

Το ποιος τελικά θα εκλεγεί στην προεδρία των ΗΠΑ δεν αφορά μόνο την Ευρώπη, αλλά και την Κίνα. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με τις επιλογές του, έχει ωθήσει τις σινοαμερικανικές σχέσεις στα άκρα, αναδεικνύοντας την Κίνα ως σημαντική απειλή για τα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα. Το Πεκίνο ευελπιστεί ότι αν εκλεγεί πρόεδρος ο Δημοκρατικός υποψήφιος Τζο Μπάιντεν, θα υιοθετήσει το δόγμα του πρώην προέδρου Μπαράκ Ομπάμα για οικοδόμηση συμμαχιών και προώθηση της διπλωματίας.

Ωστόσο, η πορεία των σινoαμερικανικών σχέσεων καθορίζεται από “καυτά ζητήματα”, όπως είναι το εμπόριο, η τεχνολογία 5G που εμπλέκεται και η Ευρώπη, οι κινεζικές στρατιωτικές κινήσεις στην ασιατική θάλασσα και η πρωτοβουλία “Δρόμος του Μεταξιού”(One Belτ– One Road) που αποτελεί και την αιχμή της κινεζικής οικονομικής διπλωματίας.

Το ερώτημα που εγείρεται είναι κατά πόσο ο Μπάιντεν, εφόσον εκλεγεί, θα έχει τη δυνατότητα να ασκήσει την εξωτερική πολιτική που έχει σχεδιάσει για την Κίνα. Ο πρώην Αμερικανός αντιπρόεδρος έχει δηλώσει ότι διακρίνει τομείς που μπορούν να συνεργαστούν Ουάσιγκτον και Πεκίνο. Όμως, σε καμία περίπτωση δεν θα αφήσει την Κίνα να επεκταθεί σε βάρος των αμερικανικών συμφερόντων.

Ο Μπάιντεν ενδέχεται να λάβει σοβαρά υπόψη και την αμερικανική κοινή γνώμη, η οποία δείχνει να υιοθετεί την άποψη του προέδρου Τραμπ, ότι η Κίνα αποτελεί την πιο σημαντική απειλή για τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με έρευνα του αμερικανικού Pew Research, το 73% των Αμερικανών πολιτών έχουν αρνητική άποψη για την Κίνα. Το ποσοστό αυτό δείχνει μια αύξηση 20%, από τότε που ανέλαβε ο Τραμπ την διακυβέρνηση των ΗΠΑ. Επίσης, οι κατηγορίες του Τραμπ εναντίον της Κίνας ότι διέδωσε τον Covid -19, επιβαρύνουν την εικόνα της Κίνας στις ΗΠΑ, καθώς μεγάλο ποσοστό Αμερικανών πολιτών πληρώνει βαρύ τίμημα.

Η εξωτερική πολιτική του Τραμπ επέφερε σημαντικό πλήγμα στις σινοαμερικανικές σχέσεις, καθώς εκτός από την επιβολή δασμών, συμπεριλάμβανε και υποθέσεις κατασκοπείας. Ο Τραμπ κήρυξε εμπορικό πόλεμο κατά του Πεκίνου, αυξάνοντας τους δασμούς, πάνω από 300 δισεκατομμύρια δολάρια στις κινεζικές εξαγωγές, επέβαλε κυρώσεις σε ανώτατους κινέζους αξιωματούχους για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προσπάθησε να εμποδίσει τις κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας να επενδύσουν στην αμερικανική αγορά.

Ταυτόχρονα, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούν κινέζους φοιτητές και πανεπιστημιακούς στις ΗΠΑ. Οι αμερικανικές αρχές ασφαλείας υποστηρίζουν ότι τουλάχιστον πέντε Κινέζοι πανεπιστημιακοί που συνελήφθησαν τους τελευταίους μήνες, δεν παραδέχονται ότι έχουν σχέσεις με στρατιωτικές υπηρεσίες της χώρας τους.

Κίνα και Δρόμος Μεταξιού

Οι ΗΠΑ ανησυχούν έντονα και για την κινεζική οικονομική διείσδυση στην Ευρώπη, καθώς απειλεί τα συμφέροντά τους. Η Κίνα επεκτείνεται και διαφοροποιεί τους εξαγωγικούς της προορισμούς, χρησιμοποιώντας την πρωτοβουλία του “Δρόμου του Μεταξιού” για να ενισχύσει τις οικονομικές σχέσεις με την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Επίσης επενδύει στο Μεξικό για να μπορέσει να αντισταθμίσει την επιβολή των δασμών που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ.

Επισής μια ακόμα σημαντική παράμετρο που προβληματίζει τις ΗΠΑ, είναι ότι η Κίνα αύξησε την εμπορική της δραστηριότητα με την Ένωση των Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), δεδομένης της γεωπολιτικής σημασίας της περιοχής. Το εμπόριο της Κίνας με τον ASEAN αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό σχεδόν σε 9% από το 2010 έως το 2018, συγκριτικά με 5,5% που αφορά ολόκληρο τον κόσμο. Η ASEAN νιώθει την οικονομική βαρύτητα της Κίνας, αλλά πολλά κράτη-μέλη της ευθυγραμμίζονται με τις ΗΠΑ σε θέματα ασφάλειας, που άπτονται των θαλασσίων διαφορών που έχουν με την Κίνα.

Παρά τις σινοαμερικανικές διαφορές, η ηγεσία του Πεκίνου θεωρεί τον Μπάιντεν φίλο της Κίνας. Το 2013 ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ χαρακτήρισε τον Μπάιντεν “παλιό μου φίλο”, κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του σε συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας. Ο Μπάιντεν ήταν ένας από τους πρώτους Αμερικανούς γερουσιαστές που επισκέφθηκε τον Απρίλιο του 1979 την Κίνα, συναντώντας τον τότε μεταρρυθμιστή ηγέτη Ντενγκ Σιαοπίνγκ, μόλις τρεις μήνες αφότου Πεκίνο και Ουάσινγκτον σύναψαν διπλωματικές σχέσεις.

Όμως, σύμβουλοι του Μπάιντεν υποστηρίζουν ότι θα έχει στενή συνεργασία με συμμάχους των ΗΠΑ, για να δημιουργήσει ένα ενιαίο μέτωπο κατά του Πεκίνου σε θέματα, όπως η τεχνολογία, το 5G, η κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και η κινεζική επέκταση στα ασιατικά ύδατα. Οι σινοαμερικανικές σχέσεις είναι περίπλοκες και μια εκλογή του Μπάιντεν δεν σημαίνει ότι θα αποκατασταθούν άμεσα, καθώς ο ανταγωνισμός τους εμπεριέχει πολλά μέτωπα. Ωστόσο, θα πρέπει να αναζητηθούν λύσεις, διότι μια στρατηγική που θα βασίζεται στο γνωστό παίγνιο του μηδενικού αθροίσματος, δεν συμφέρει κανένα από τα δύο κράτη, αλλά ούτε και τον υπόλοιπο κόσμο.