Ποιος είναι ο μεγάλος αντίπαλος που απειλεί τον Ερντογάν

Μετά από 19 χρόνια συνεχούς διακυβέρνησης της Τουρκίας, ο ισλαμιστής Ερντογάν, φαίνεται πως δεν έχει κανέναν αντίπαλο ικανό να αμφισβητήσει τα πρωτεία του. Με τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία να απέχουν 2,5 χρόνια από σήμερα, φαίνεται πως ακόμα το κυβερνών ισλαμιστικο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) προηγείται στις δημοσκοπήσεις. Όμως πλέον ο Ερντογάν αντιμετωπίζει έναν νέο αντίπαλο που απειλεί να τον ανατρέψει.

Σύμφωνα με την ανεξάρτητη εταιρεία δημοσκοπήσεων MetroPOLL, η δημοτικότητα του Ερντογάν βρίσκεται το 31%. Η αξιωματική αντιπολίτευση, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα όμως μόλις φτάνει το 17,4%. Επίσης το Κίνημα Εθνικιστής Δράσης (MHP)  του γκρίζου λύκου Μπαχτσελί λαμβάνει 7,2%. Συνολικά ο συνασπισμός ΑΚΡ-ΜΗΡ θα ελάμβανε 38,7% ενώ και τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης μαζί συγκεντρώνουν 36,1%. Οι οπαδοί του Ερντογάν τον ακολουθούν ως μεσσία με ήλιο και βροχή. Στην κορύφωση της κρίσης της λίρας φιλοκυβερνητικός δημοσιογράφος έγραφε πως «ακόμα κι αν η ισοτιμία λίρας- δολαρίου φτάσει στο 1:15 δεν θα παραδοθούμε στους εκτελεστές, προτιμούμε το 1:15 παρά την υποτέλεια στις ΗΠΑ »!

Τα πράγματα όμως δεν πάνε καλά στην Τουρκία. Τον Μάρτιο ο ο πληθωρισμός ανέβηκε καθώς η πτώση της λίρας ανέβασε το κόστος των εισαγωγών καθιστώντας δύσκολο για την Κεντρική Τράπεζα να τηρήσει την νομισματική πολιτική που της επιβάλει ο Ερντογάν. Ο τιμάριθμος έχει ανέβει κατά 16,19% σε έναν χρόνο. Εδώ και τρία χρόνια ο πληθωρισμός στην Τουρκία κυμαίνεται σε διψήφια νούμερα την ώρα που ο Ερντογάν έχει αλλάξει τέσσερις κεντρικούς τραπεζίτες από το 2019.

Την ίδια ώρα η αξιωματική αντιπολίτευση απαιτεί να μάθει τι απέγιναν τα 128 δισ. δολάρια που λέγεται ότι διατέθηκαν από τα αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας. Η εξαφάνιση τέτοιου τεράστιου ποσού παραμένει ένα μυστήριο. Η Κεντρική Τράπεζα ανέφερε ότι διέθεσε το ποσό για την στήριξη της καταρρέουσας λίρας, αλλά δεν αποκαλύπτει σε ποιες τράπεζες και σε τι τιμή διέθεσε τα αποθέματά της, προκαλώντας υποψίες για διαφθορά. Λίγες ημέρες πριν η Κεντρική Τράπεζα ανέβασε τα επιτόκια των εβδομαδιαίων Ρέπος κατά 200 μονάδες βάσης, στο 19%. Έτσι η Τουρκία μπήκε στην παγκόσμια δεκάδα των χωρών που δανείζονται πανάκριβα. Τα τουρκικά swap ήταν στις 444,69 μονάδες στις 5 Απριλίου, το υψηλότερο μεταξύ των δυτικών και των αναπτυσσόμενων οικονομιών.

Τέτοια εξαιρετικά παραδείγματα κακής διακυβέρνησης εμφανίζονται όταν η Τουρκία νιώθει να συντρίβεται από την οικονομική καχεξία και το ενδεχόμενο επέκτασης της φτώχειας στην χώρα και παράλληλα πιέζεται και από τον κορονοϊό. Τα μέτρα για την πανδημία ασκούν ιδιαίτερα μεγάλη πίεση στις μικρές επιχειρήσεις στην Τουρκία. Συνολικά 125.000 τουρκικές μικρές επιχειρήσεις έχουν πτωχεύσει. Τουλάχιστον 500.000 Τούρκοι έχουν, κατά συνέπεια, πληγεί ανεπανόρθωτα από την πανδημία.

Φτώχεια

Η επεκτεινόμενη φτώχεια φαίνεται και αλλού. Ο υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ δήλωσε πως οι εταιρείες έχουν κόψει το ρεύμα σε 3,7 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Τουρκία, πέρυσι, λόγω αδυναμίας πληρωμής. Δηλαδή τουλάχιστον 10 εκ. Τούρκοι ζουν σήμερα χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Παράλληλα, υπήρξαν 22.759.000 περιπτώσεις δικαστικών προσφυγών για χρέη στην χώρα! Τη ίδια ώρα η ανεργία αυξάνεται. Επίσημα βρίσκεται στο 12,9%, αλλά τα πραγματικά στοιχεία δείχνουν ποσοστό 28,8%, δηλαδή σχεδόν 1 στους 3 Τούρκους δεν έχει δουλειά.

Ο Ερντογάν αντιμετωπίζει ένα κρίσιμο δίλημμα. Μόλις το 5,8% των Τούρκων έχει λάβει και τη δεύτερη δόση εμβολίου για τον κορονοϊό, ενώ ο προγραμματισμός της κυβέρνησης μιλούσε για 50 εκ. εμβολιασμούς. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η οικονομία δεν μπορεί να “ανοίξει” και οι περιορισμοί πρέπει να συνεχιστούν με ότι αυτό συνεπάγεται και για τον τουρισμό.

Η πανδημία έχει επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη φτωχοποίηση στην Τουρκία με την εύθραυστη οικονομία. Απειλεί ιδιαίτερα τις χαμηλές εισοδηματικά τάξεις που αποτελούν τον πυρήνα της κοινωνίας και των ψηφοφόρων. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα η μεγαλύτερη πληθυσμιακά ομάδα που στις επερχόμενες εκλογές θα ψηφίσει διαφορετικά στήριζαν μέχρι τώρα τον Ερντογάν. Φαίνεται πως ο Ερντογάν θα χάσει το 1/3 των ψηφοφόρων του. Ο μεγαλύτερος αντίπαλός του είναι η φτώχεια.