Ποιος είναι ο πραγματικός πραξικοπηματίας στην Αρμενία

Σε «απόπειρα πραξικοπήματος» αναφέρθηκε ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν, με αφορμή το μήνυμα του επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, στρατηγού Ονίκ Γκασπαριάν, που κάλεσε τον Αρμένιο πρωθυπουργό να παραιτηθεί. Τις δηλώσεις του στρατηγού δεν ακολούθησε η παραμικρή κινητικότητα των αρμενικών ενόπλων δυνάμεων, που να δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό του Πασινιάν για “πραξικόπημα”.

Μέχρι στιγμής ο Αρμένιος στρατηγός περιορίστηκε σε ένα μήνυμα που ανέφερε πως «οι Ένοπλες Δυνάμεις της Αρμενίας απαιτούν την παραίτηση του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης και ταυτόχρονα τους προειδοποιούν να μην χρησιμοποιήσουν βία εναντίον ανθρώπων, τα παιδιά των οποίων σκοτώθηκαν υπερασπίζοντας την πατρίδα τους και το Αρτσάκ», με τον Αρμένιο πρωθυπουργό να καλεί τους υποστηρικτές του να «υπερασπιστούν» το κοινοβούλιο, ενώ προχώρησε και στην αποπομπή του Ασατριγιάν.

Ο Πασινιάν έχει βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα έπειτα από την πολεμική κρίση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ (Αρτσάκ όπως το αποκαλούν οι Αρμένιοι), τον διαφιλονικούμενο θύλακα μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, κρίση στην οποία η αρμενική κυβέρνηση υποχρεώθηκε να καταλήξει σε συνθηκολόγηση τον περασμένο Νοέμβριο, έπειτα από την στρατιωτική προέλαση των αζέρικων δυνάμεων, που είχαν την αγαστή υποστήριξη της Τουρκίας, του ιστορικού εχθρού των Αρμενίων.

Οι πολεμικές εξελίξεις είχαν υποχρεώσει τον Πασινιάν να αποδεχτεί μία οδυνηρή συνθηκολόγηση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, μέχρι πρότινος αδιανόητη για οποιονδήποτε Αρμένιο πρωθυπουργό, η οποία μεταξύ άλλων περιλάμβανε την εγκατάλειψη της πόλης Σούσα στους Αζέρους και την ανάπτυξη μίας ρωσικής ειρηνευτικής δύναμης, «ανίκανης» (κατά πολλούς Αρμένιους) να υπερασπιστεί το Ναγκόρνο Καραμπάχ από την τουρκοαζερική επιθετικότητα.

Μέτωπο κατά του Αρμένιου πρωθυπουργού

Η ταπεινωτική συνθηκολόγηση του Πασινιάν οδήγησε σε ένα κοινό μέτωπο στο εσωτερικό της χώρας, που πλέον απαιτεί δυναμικά την παραίτηση του, με μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας οργανωμένες από την αντιπολίτευση, που  περιλάμβαναν καταλήψεις δημόσιων κτιρίων και εφόδους σε υπουργεία και κυβερνητικά κτίρια.

Τον περασμένο Δεκέμβριο οι ένοπλες δυνάμεις είχαν αρνηθεί να στείλουν στρατεύματα στην πρωτεύουσα Ερεβάν, αγνοώντας σχετική έκκληση του Πασινιάν, δείγμα πως ο Αρμένιος πρωθυπουργός είχε αρχίσει από τότε χάνει την εμπιστοσύνη του στρατού. Πάντως, σε μία επίδειξη δύναμης έναντι των ενόπλων δυνάμεων, ο Πασινιάν είχε προχωρήσει  χτες στην αποπομπή του αναπληρωτή αρχηγού του γενικού επιτελείου, γεγονός που φαίνεται εξηγεί την σημερινή αντίδραση του στρατού που αναφέρθηκε σε «απαξίωση των ενόπλων δυνάμεων».

Ο Πασινιάν  συνδέει τις διαδηλώσεις και τις αντιδράσεις στο πρόσωπο του με το καθεστώς του απερχόμενου πρωθυπουργού Σαρκισιάν, το οποίο ο νυν πρωθυπουργός είχε ανατρέψει με την δική του “έγχρωμη επανάσταση” που τον έφερε στην εξουσία.

Ο Αρμένιος πρωθυπουργός στηρίζεται όλο και περισσότερο στην αστυνομία για την προστασία του, σώμα το οποίο ελέγχει, με ισχυρές δυνάμεις της να τον συνοδεύουν σε κάθε (περιορισμένη πλέον) εμφάνιση του. Στο μέτωπο κατά του Πασινιάν έχει τελευταία ενταχθεί και η ορθόδοξη εκκλησία, ο ρόλος της οποίας έχει βαρύτητα στο εσωτερικό της χώρας.

Αντεπίθεση Πασινιάν

Όπως προαναφέραμε ο Αρμένιος πρωθυπουργός φαίνεται αποφασισμένος να περάσει σε δυναμική αντεπίθεση. Αφού απέπεμψε και τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων, χαιρέτισε τις μαζικές κινητοποιήσεις που πραγματοποίησαν οι υποστηρικτές του στο Γεραβάν, αν και ταυτοχρόνως πραγματοποιήθηκαν και διαδηλώσεις πολέμιων του, υπό το σύνθημα «Πασινιάν προδότη».

Ουσιαστικά ο Αρμένιος πρωθυπουργός ακολουθεί την συνταγή της “έγχρωμης επανάστασης” που τον έφερε στην εξουσία: μιλά για απόπειρα πραξικοπηματικής παλινόρθωσης του καθεστώτος των προκατόχων του για να συσπειρώσει τους υποστηρικτές του, όπως φαίνεται να πετυχαίνει, ποντάροντας πως η διαίρεση της αντιπολίτευσης και η σύνδεση μέρους της με τον διεφθαρμένο Σαρκισιάν, θα του επιτρέψει να παραμείνει στην εξουσία.

“Κλειδί” φυσικά στις εξελίξεις είναι η στάση της Ρωσίας, η οποία να σημειώσουμε πως είχε κρατήσει “ευμενή ουδετερότητα”, τόσο στις διαδηλώσεις που είχαν οδηγήσει στην παραίτηση του εκλεκτού της φιλορώσου Σαρκισιάν, όσο και στην τουρκοαζέρικη επίθεση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, κατά πολλούς αναλυτές ως ένα είδος “τιμωρίας” στον φιλοδυτικό προσανατολισμό του Πασινιάν. Στις πρώτες της ανακοινώσεις, η Μόσχα περιορίστηκε να εκφράσει την «ανησυχία της» για τις εξελίξεις.

Στη συνέχεια ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Πασινιάν, η οποία έγινε με πρωτοβουλία της αρμενικής πλευράς, κάλεσε όλες τις πλευρές σε αυτοσυγκράτηση, ενώ οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τις εξελίξεις στην Αρμενία, δήλωσε ο εκπρόσωπος της ρωσικής Προεδρίας Ντμίτρι Πεσκόφ.

Ανακοινώσεις

Η Τουρκία, η οποία επίσης παρακολουθεί πολύ προσεκτικά τις εξελίξεις στην Αρμενία, καταδίκασε «έντονα την απόπειρα πραξικοπήματος στην Αρμενία», με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών να δηλώνει πως «η Τουρκία τάσσεται κατά οποιουδήποτε πραξικοπήματος στον κόσμο», συνεχίζοντας μία γνώριμη ρητορική της τουρκικής διπλωματίας.

Με τον Πασινιάν να μην εμφανίζεται διατεθειμένος να παραιτηθεί, αντιθέτως να “σηκώνει το γάντι”, οι επόμενες ώρες θα κρίνουν αν η δήλωση του Αρμένιου στρατηγού εξελιχθεί σε ένα φιάσκο για τις αρμενικές ένοπλες δυνάμεις, καταλήγοντας τελικώς στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που οι ίδιες επεδίωκαν: δηλαδή στην ενίσχυση του καθεστώτος του Πασινιάν! Σε αυτή την κατεύθυνση πάντως συνηγορούν οι νεότερες δηλώσεις του Αρμένιου πρωθυπουργού που χαρακτήρισε την κατάσταση «τεταμένη αλλά ελεγχόμενη».

Για τις εξελίξεις στην Αρμενία τοποθετήθηκε με ανακοίνωσή του και το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. «Η Ελλάδα παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις στην Αρμενία και εκφράζει την ελπίδα ότι θα αποφευχθούν κινήσεις που θα οδηγούσαν σε περαιτέρω κλιμάκωση. Οι πολιτικές διαφορές θα πρέπει να επιλύονται αυστηρά στα πλαίσια που ορίζει η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Στο πλαίσιο αυτό, όπως ορίζει το Σύνταγμα της χώρας, οι ένοπλες δυνάμεις θα πρέπει να διατηρούν την ουδετερότητα τους επί των πολιτικών εξελίξεων και να βρίσκονται πάντα υπό τον έλεγχο της πολιτικής ηγεσίας».