Ο ανήσυχος πρίγκηψ της Ιορδανίας…

Ο πρίγκηπας Χάμζα, που τον παρεμέρισε ο ετεροθαλής αδελφός του, βασιλιάς Αμπντάλα, πριν από 16 χρόνια, τον τελευταίο καιρό είχε συχνές συναντήσεις με φυλάρχους σε διάφορες επαρχίες της χώρας, όπως πολοί Βεδουΐνοι, οι οποίοι είναι δυσαρεστημένοι και  δεδηλωμένοι ως “αντιπολιτευόμενοι” στον βασιλιά. Κάποιοι είδαν σε αυτές τις κινήσεις “σενάριο Λιβύης”, όπου κάποιοι φύλαρχοι προσδέθηκαν στο άρμα του Χαφτάρ και κάποιοι άλλοι σε εκείνο του Σάρατζ, όπως είχαν κάνει και παλιότερα ανάμεσα στον Καντάφι και την “Άνοιξη” που έφερε τελικά τον εμφύλιο.

Παράλληλα ο 40χρονος Χάμζα μιλούσε συχνά για «διαφθορά στην κυβέρνηση» και για κακοδιοίκηση. Έκανε όμως και κάποιες θεατρικές κινήσεις το τελευταίο διάστημα. Όταν για παράδειγμα χάλασαν οι συσκευές παροχής οξυγόνου στο νοσοκομείο του Αμάν και πέθαναν ασθενείς με κορωνοϊό, ενώ ο βασιλιάς επισκέφθηκε το νοσοκομείο, εκείνος κάλεσε τηλεοπτικά συνεργεία και επισκέφθηκε τις οικογένειες των νεκρών.

Σημειώνεται ότι, με αφορμή αυτούς τους θανάτους, στο Αμάν έγιναν και αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, στη διάρκεια των οποίων η αστυνομία έκανε χρήση χημικών. Ο Χάμζα φέρεται τώρα, ότι υποκινούσε μια “ιορδανική άνοιξη” ή τουλάχιστον την ενστερνιζόταν, αν δεν προσπαθούσε να τη  “ζωηρέψει”, νομιμοποιώντας την με την δική του “πριγκηπική” παρουσία. Τώρα στέλνει μηνύματα σε φίλους και γνωστούς και λέει ότι μαγνητοφωνεί τις συνομιλίες του με αξιωματούχους, γιατί φοβάται για τη ζωή του. Δηλώνει επίσης ότι είναι ουσιαστικά φυλακισμένος, μόνο και μόνο επειδή ασκεί κριτική στην ανεπάρκεια της κυβέρνησης του αδελφού του.

Φιλόδοξος πιλότος;

Οι αρχές τον είχαν πάντως από καιρό σε καθεστώς παρακολούθησης, όχι τόσο επειδή τον θεωρούσαν προσωπικά ως υπολογίσιμη απειλή, αλλά γιατί θα μπορούσε ίσως να χρησιμοποιηθεί από ξένες δυνάμεις. Τώρα υποστηρικτές του λένε ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να τον συκοφαντήσει ως ξένο πράκτορα και παρουσιάζουν το θέμα ως “δολοφονία χαρακτήρα”. Ωστόσο, αν και λανσάρεται το επιχείρημα “τι καλό να περιμένεις σε μια χώρα που βάζει φυλακή τον πρίγκηπά της”, είναι άγνωστο πόση απήχηση έχει ως προσωπικότητα.

Ο Χάμζα έχει παντρευτεί δυο φορές. Η δεύτερη σύζυγός του, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά, είναι κόρη Ιορδανού επιχειρηματία με επιχειρήσεις στον Καναδά. Αν και σπούδαζε μαθηματικός, εγκατέλειψε το πτυχίο γιατί αγαπούσε την αεροπλοΐα. Μάλιστα, στα 25 της, πήγε στην Ιορδανία και έγινε η πρώτη Ιορδανή πιλότος. Εκεί γνωρίστηκε και με τον  πρίγκηπά της,  στην πολεμική αεροπορία, καθώς και ο Χάμζα είναι πιλότος με διακρίσεις και έχει υπηρετήσει και σε δυνάμεις κυανοκράνων.

Ο Χαμζα φέρεται να έχει κάνει σπουδές στο Λονδίνο και στο Χάρβαρντ, χωρίς όμως “λεπτομέρειες”, όπως τι πτυχίο πήρε. Στη συνεχεία τοποθετήθηκε επικεφαλής της βασιλικής συμβουλευτικής επιτροπής σε θέματα Ενέργειας. Παράλληλα ήταν πρόεδρος της ιορδανικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης και επικεφαλής του Βασιλικού Μουσείου Οχημάτων, πρόεδρος της Αερολέσχης Ιορδανίας και της εταιρείας Προστασίας Δένδρων, θέσεις που δείχνουν ότι ο ετεροθαλής αδελφός του δεν ήθελε να του αναθέσει κάτι ουσιαστικότερο ή ότι η προσωπικότητά του δεν ήταν κατάλληλη για κάτι πιο ουσιώδες.

Οι ξένες δυνάμεις

Ο πρίγκηπας τέθηκε σε περιορισμό επειδή, σύμφωνα με την κυβέρνηση, ετοιμαζόταν να διαφύγει στο εξωτερικό και ήταν σε «συνεννόηση με ξένες δυνάμεις». Ο ίδιος υποστηρίζει ότι πλέον δεν υπάρχει ελευθερία λόγου και έκφρασης στη χώρα του και ότι του έχει απαγορευτεί να βγαίνει έξω και να συναντά άλλους ανθρώπους μόνο και μόνο επειδή σε ιδιωτικές συζητήσεις ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει ασκήσει κριτική κατά της κυβέρνησης και κατά του βασιλιά.

Οι αρχές υπέκλεψαν επικοινωνίες «μεταξύ του Χάμζα και ξένων παραγόντων σχετικά με το χρονοδιάγραμμα των κινήσεων που στόχευαν στην υπονόμευση της ασφάλειας της Ιορδανίας», είπε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης σε συνέντευξη Τύπου. Μεταξύ των επικοινωνιών που παρακολούθησαν, «περιλαμβάνεται μία όπου μια υπηρεσία πληροφοριών ξένης χώρας ήλθε σε επαφή με τη σύζυγο του πρίγκιπα Χάμζα προκειμένου να οργανώσει τη φυγή της οικογένειας από την Ιορδανία με αεροπλάνο», ανέφερε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.

Μεταξύ των 20 συλληφθέντων για την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του βασιλιά Αμπντάλα είναι και ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ιορδανίας Μπασέμ Αουαντάλαχ, ο οποίος ήταν και σύμβουλος του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, γνωστού και από τη δολοφονία του δημοσιογράφου Κασόγκι. Η φήμη ότι πίσω από την συνωμοσία ανατροπής κρυβόταν ο πρίγκηπας της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν έκαναν τον τελευταίο να αναρτήσει φωτογραφίες δικές του με τον βασιλιά Αμπντάλα γράφοντας «οι φωτογραφίες δείχνουν από μόνες τους πόσο καλές σχέσεις έχουμε».

Την στήριξή τους στον Ιορδανό μονάρχη εξέφρασαν επισήμως το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ ο εμίρης του Κατάρ, σεΐχης Ταμίμ μπν Χαμάντ Αλ Θάνι, τηλεφώνησε απευθείας στον Αμπντάλα Β΄ για να τον διαβεβαιώσει για τη στήριξή του. Το παράδειγμά τους ακολούθησαν το Κουβέιτ, το Μπαχρέιν και το Ομάν, τα άλλα μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), αλλά και η ελληνική κυβέρνηση, η οποία το τελευταίο διάστημα επιδιώκει την ένταξη της Ιορδανίας στα τριμερή σχήματα συνεργασιών.

Η μάχη της διαδοχής

Ο εκλιπών βασιλιάς Χουσεΐν δεν βοήθησε ιδιαίτερα στην μετά από αυτόν περίοδο, καθώς άλλαξε τέσσερις φορές επιλογή διαδόχου και απέκτησε από τέσσερις συζύγους 12 παιδιά.  Αρχικά είχε ορίσει ως διάδοχο τον αδελφό του Μωχάμεντ, εν συνεχεία τον νεογέννητο τότε γιο του Αμπντάλα (τον τωρινό βασιλιά), εν συνεχεία άλλον αδελφό του, τον Χασάν, και στο τέλος και πάλι τον Αμπντάλα. Όταν ασθένησε από λέμφωμα και έμεινε για θεραπεία τις ΗΠΑ για ένα εξάμηνο, εμπιστεύθηκε την βασιλεία στον αδελφό του Χασάν. Όμως άλλαξε γνώμη λόγω των χειρισμών του Χασάν στον εσωτερικό τομέα και όρισε ως διάδοχο τον τότε 36χρονο Αμπντάλα, γιο της Βρετανίδας δεύτερης συζύγου του.

Του ζήτησε όμως να μην ορίσει ως διάδοχο με τη σειρά του τον δικό του γιο, αλλά τον ετεροθαλή αδελφό του Χάμζα (παιδί που ο βασιλιάς απέκτησε με την τέταρτη και τελευταία σύζυγό του). Ο Χάμζα ήταν τότε 20 ετών και ενδιαφερόταν να γίνει πιλότος -όπως και έγινε. Σε λίγες μέρες ο Χουσεΐν πέθανε. Ο Αμπντάλα κράτησε τη δέσμευσή του πέντε χρόνια και τότε αποκήρυξε με τρόπο τον ετεροθαλή αδελφό του.  Το Νοέμβριο του 2004 ο βασιλιάς Αμπντάλα ανακοίνωσε ότι «Δεν πρέπει να έχεις αυτό τον συμβολικό τίτλο, επειδή σου στερεί την ελευθερία αλλά και μας εμποδίζει να σου εμπιστευθούμε αρμοδιότητες που είσαι απολύτως κατάλληλος να αναλάβεις».

Οι γάμοι του πατέρα

Με τη πρώτη του σύζυγο (Αιγυπτία), ο γάμος ήταν προξενιό τρόπον τινά και κράτησε μόλις ένα χρόνο -απέκτησαν μια κόρη. Μετά το διαζύγιο, η Αιγυπτία παντρεύτηκε έναν αγωνιστή του PLO. Το 1961 ο Χουσεΐν παντρεύτηκε την 20χρονη Βρετανίδα Αntoinette Gardiner (Toni Gardiner), κόρη στρατιωτικού. Ο γάμος αυτός κράτησε 10 χρόνια και το ζευγάρι απέκτησε δύο αγόρια και δύο δίδυμα κορίτσια.Το ένα αγόρι είναι ο 58χρονος πλέον Αμπντάλα, ο σημερινός βασιλιάς, και ο άλλος, ο 57χρονος Φεϊζάλ, στρατιωτικός.

Το 1972 ο Χουσεΐν παντρεύτηκε για τρίτη φορά. Επέλεξε την 24χρονη Αιγύπτια Αlia Bahauddin Toukan η οποία σκοτώθηκε σε συντριβή ελικοπτέρου το 1977. Με την τρίτη σύζυγο απέκτησε μια κόρη, έναν γιο και υιοθέτησαν και ένα τρίτο παιδί. Ήταν ένα κορίτσι που έχασε τη μητέρα του κατά ειρωνεία της τύχης σε συντριβή ελικοπτέρου. Η βιολογική κόρη ζει στο Ντουμπάι και ο γιος ασχολήθηκε περισσότερο με το ποδόσφαιρο, αν και τυπικά ήταν υπεύθυνος ασφαλείας. Η υιοθετημένη κόρη ασχολήθηκε με την τέχνη στις ΗΠΑ.

Με την τελευταία σύζυγό του, παντρεύτηκε το 1978. Ήταν η τότε 27χρονη Lisa Najeeb Halaby ή γνωστότερη ως βασίλισσα Νουρ Al-Hussein, Αμερικανίδα με καταγωγή από τη Συρία. Ασπάστηκε τον ισλαμισμό και απέκτησαν μαζί τον Χάμζα (που τώρα κατηγορείται για συνωμοσία με ξένες δυνάμεις), τον Χασίμ, που έγινε στρατιωτικός, και δύο κόρες. Η Νουρ κάνει τώρα δηλώσεις ότι πρόκειται για συκοφαντίες και ότι ο γιος της είναι αθώος.