Πόλεμος μέχρι τέλος στην Ουκρανία

Πόσοι πιστεύουν άραγε αυτές τις ζοφερές ημέρες ότι υπάρχει όντως ελπίδα να τερματιστεί σύντομα η καθημερινή φρίκη στον πόλεμο της Ουκρανίας – ή “Αρμαγεδδών”, κατά τον Διονύση Σαββόπουλο; Όταν μάλιστα η ρητορική του πολέμου, το επιβαλλόμενο νέο ψυχροπολεμικό κλίμα, οι “αυτονόητοι“ επανεξοπλισμοί και η λογική “όλο και περισσότερα όπλα” κυριαρχούν διεθνώς, σπρώχνοντας να πάει ο πόλεμος μέχρι τέλος.

Και αν υπάρχουν όντως κάποιες ελπίδες, περιμένει κανείς ότι στις παρούσες συνθήκες ο δεσποτικός και απρόβλεπτος Πούτιν θα αποδεχτεί μια “ταπεινωτική ειρήνη” που θα θέτει υπό αμφισβήτηση την απόλυτη εξουσία του; Ή μήπως αναμένεται να ξεσπάσει νέα “ρωσική επανάσταση” που θα ανατρέψει τον εκλεγμένο πρόεδρο μιας χώρας όπου η φαταλιστική ιδιοσυγκρασία, η μοιρολατρία και η “υποταγή” στο συγκεντρωτικό κράτος είναι παραδοσιακά “τρόπος ζωής” για το μεγαλύτερο μέρος της ρωσικής κοινωνίας; Ιδιαίτερα δε των πιο χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων που επανδρώνουν σε συνθήκες αφόρητης καταπίεσης τον ρωσικό στρατό, τον οποίο κάποιοι χαρακτηρίζουν ακόμα και σήμερα «σχολείο σκλαβιάς».

Στην υποθετική περίπτωση ανατροπής του Πούτιν γνωρίζει κανείς ποιος θα τον διαδεχθεί στην εξουσία, τώρα μάλιστα που δεν υπάρχει και σοβιετικό Πολιτμπιρό; Δεν είναι προφανές ότι σε ώρες μεγάλης κρίσης οι συνεργάτες αυταρχικών ηγετών στοιχίζονται πίσω του, επειδή κανείς δεν θέλει την ανατροπή του καθεστώτος, το οποίο ταυτίζουν με τα προσωπικά τους συμφέροντα;

Αλλά μήπως δεν είναι δεδομένη και η στήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας του ρωσικού λαού; Όλα δείχνουν ότι η δημοφιλία του Πούτιν αυξήθηκε στη διάρκεια του ουκρανικού πολέμου και του ολομέτωπου οικονομικού πολέμου που του κήρυξε η Δύση. Όσοι αναζητούν πάντως επίδοξους “τυραννοκτόνους” στο χώρο των Ρώσων “ολιγαρχών” ή ακόμη και του ρωσικού στρατού, μάλλον πήραν διαζύγιο από τον ρεαλισμό.

Τα χειρότερα έπονται

Περιμένει κανείς άραγε ότι η τσαρική και η μπολσεβίκικη παράδοση της καμένης γης στους πολέμους, όπως το βλέπουμε δυστυχώς αυτές τις ημέρες, να έχει ως δια μαγείας εξαλειφθεί; Αναμφίβολα, σε αυτήν την παράδοση κινείται και ο Πούτιν, που μάλιστα θεωρεί αποστολή του την αναβίωση, μέρους έστω, του αυτοκρατορικού παρελθόντος της Ρωσίας. Υπάρχει όμως κάποιος που πιστεύει στα σοβαρά ότι αυτή η παράδοση του ολοκληρωτικού πολέμου είναι ρωσική αποκλειστικότητα που εξαφανίζει ένα Βιετνάμ, μια Σερβία, ένα Ιράκ ή ένα Αφγανιστάν;

Μήπως όμως ο συσχετισμός δυνάμεων ανάμεσα στις δύο εμπόλεμες, μέχρι χθες “αδελφές” χώρες, δεν είναι τέτοιος που όσο περισσότερο θα διαρκεί ο πόλεμος, επειδή οι “ανθρωπιστές” Δυτικοί θα εξοπλίζουν τους αμυνόμενους Ουκρανούς, τόσο θα μεγαλώνει και η κτηνωδία του; Πολύ περισσότερο όταν οι Ρώσοι δεν θα πετυχαίνουν τους στόχους τους και η ουκρανική αντίσταση θα συνεχίζει να είναι επιτυχής;

Μπορεί όμως να μαντέψει κάποιος πως θα είναι μετά τον πόλεμο η “δημοκρατική” αλλά κατεστραμμένη Ουκρανία, ποιες θα είναι οι επιδιώξεις των (επίσης διεφθαρμένων) ηγετών της και σε ποιο σύστημα ασφαλείας θα ενταχτεί; Σίγουρα, όμως, δεν θα πάψει να συνορεύει με τη Ρωσία, που με ή χωρίς τον Πούτιν, θα αναζητά πάντα την λάμψη και την αίγλη μιας πρόσφατα χαμένης αυτοκρατορίας, αλλά προφανώς και τη δική της ασφάλεια.

Πόλεμος χωρίς τέλος

Ποιος όμως μπορεί να ισχυριστεί σήμερα ότι η δημοκρατία και οι δυτικές αξίες που σε αυτόν τον πόλεμο «αντιστρατεύονται την απολυταρχία» –σχεδόν αυτάρεσκα τις επικαλείται ο “ανθρωπιστής” Μπάιντεν και οι Ευρωπαίοι δορυφόροι του– έχουν πλέον κάποιο νόημα στη ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων εξαθλιωμένων ανθρώπων που ζουν τις σκληρές συνέπειες του άγριου “καπιταλισμού των σκυλόψαρων” και την καθημερινή αγωνία της επιβίωσης που συνεχώς θα επιδεινώνεται όσο κρατά ο πόλεμος;

Είναι μήπως ρωσοφιλία (και αναλόγως για κάποιους άλλους ουκρανοφιλία) το αίτημα να σταματήσει τώρα το αιματοκύλισμα και οι φρικαλεότητες σ’ αυτόν τον προαναγγελθέντα πόλεμο και να δοθεί προτεραιότητα στην σοβαρή και υπεύθυνη διπλωματία, στην αποκλιμάκωση και στον πολιτικό ρεαλισμό; Για την οπαδική σκέψη των ημερών του μαύρου-άσπρου, όμως, η στρατοπέδευση είναι αναμενόμενη και η συνέχιση του πολέμου σχεδόν επιβεβλημένη.

Τελικά, πόσο δύσκολο είναι να βρει κανείς απαντήσεις στο κλασικό ερώτημα κάθε πολέμου, cui bono που, όπως και ο ουκρανικός, αλλάζει άρδην τα πάντα γύρω μας, αλλά και εντός μας; Ήδη τα μέχρι τώρα αποτελέσματα του πολέμου, που ξεπερνά κατά πολύ την ρωσοουκρανική σύγκρουση, είναι τοις πάσι ορατά. Αρκεί να θέλει κανείς να τα δει. Το σίγουρο είναι, όμως, πως και για τους δύο άμεσα εμπόλεμους δεν θα υπάρχουν νικητές, παρά μόνο ηττημένοι. Κάτι που άλλωστε συμβαίνει πολύ συχνά σε αδελφοκτόνους κι άδικους πολέμους.