Politico: Δύο στρατόπεδα στις Βρυξέλλες για την χρηματοδότηση της Ουκρανίας – Ευρωομόλογο αντί Euroclear;
18/12/2025
Σε κομβικό και ταυτόχρονα κρίσιμο σημείο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες για τη χρηματοδοτική στήριξη της Ουκρανίας, καθώς οι «27» εμφανίζονται διχασμένοι σχετικά με το αν θα αξιοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια που τηρούνται στην Euroclear ή αν η λύση θα αναζητηθεί σε νέο κοινό δανεισμό.
Όπως αναφέρει ο ιστότοπος Politico, οι διπλωμάτες εργάζονται πάνω σε έναν δύσκολο συμβιβασμό της ύστατης ώρας, προκειμένου να διασωθεί μια συμφωνία για την αποστολή κρίσιμης χρηματοδοτικής βοήθειας στην Ουκρανία, ενόψει της υψηλού διακυβεύματος Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) την Πέμπτη.
Το βράδυ της Τετάρτης (17/12), οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίζονταν δημόσια χωρισμένοι σε ασυμφιλίωτα στρατόπεδα και έμοιαζαν απίθανο να συμφωνήσουν στον τρόπο χρηματοδότησης του Κιέβου. Στην επανεμφάνιση συνέβαλαν και οι παλιές διαιρέσεις Βορρά–Νότου για το κοινό χρέος, που είχαν υπονομεύσει την ενότητα της ΕΕ την περίοδο της κρίσης της ευρωζώνης. Λίγες μόλις ώρες προτού συγκεντρωθούν οι «27» στις Βρυξέλλες, δύο αντίπαλα μπλοκ συγκρούονται για το αν θα εκδοθεί δάνειο προς την Ουκρανία με εγγύηση τα παγωμένα αποθεματικά της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, τα οποία σε μεγάλο βαθμό τηρούνται στο αποθετήριο Euroclear στο Βέλγιο.
Η Γερμανία, μαζί με τις σκανδιναβικές και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική σε αυτό το σχήμα. Ωστόσο, συναντούν αυξανόμενη αντίσταση από το Βέλγιο και την Ιταλία, που προωθούν ένα «Σχέδιο Β»: στήριξη του Κιέβου μέσω χρέους της ΕΕ, εγγυημένου από τον κοινό προϋπολογισμό της Ένωσης. Βουλγαρία, Μάλτα, Ουγγαρία και Σλοβακία αντιτίθενται επίσης στη χρήση των περιουσιακών στοιχείων.
Σε μια χαρακτηριστική αποτύπωση του ρήγματος, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε την Τετάρτη ότι θα αξιοποιήσει τη συνεδρίαση του Συμβουλίου για να απαιτήσει απαντήσεις σχετικά με τους «πιθανούς κινδύνους» από την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων, ενώ ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς επέμεινε στο σχέδιο των περιουσιακών στοιχείων «για να βοηθήσουμε να τελειώσει αυτός ο πόλεμος όσο το δυνατόν γρηγορότερα».
Εξαιρέσεις Σλοβακία και Ουγγαρία;
Τα πρώτα περιγράμματα μιας πιθανής διεξόδου από το αδιέξοδο, που θα πρέπει να διαμορφωθεί μέσα από ώρες διαπραγματεύσεων, αρχίζουν να παίρνουν σχήμα. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν άνοιξε με προσοχή την πόρτα στο κοινό χρέος το πρωί της Τετάρτης, σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο.
«Πρότεινα δύο διαφορετικές επιλογές για το επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μία που βασίζεται στα περιουσιακά στοιχεία και μία που βασίζεται στον δανεισμό της ΕΕ. Και θα πρέπει να αποφασίσουμε ποιον δρόμο θέλουμε να ακολουθήσουμε», είπε. «Κλειδί» για ένα τέτοιο σχέδιο θα ήταν να εξαιρεθούν η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που και οι δύο αντιτίθενται στην περαιτέρω βοήθεια προς την Ουκρανία, από το σχήμα του κοινού χρέους, ανέφεραν τέσσερις διπλωμάτες της ΕΕ στο Politico. Και εκτιμούν ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί στο Συμβούλιο μεταξύ των 27, αλλά η τελική ρύθμιση θα προέβλεπε ότι μόνο 25 χώρες θα συμμετέχουν στη χρηματοδότηση.
Η επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας θα παρείχε κρίσιμη σανίδα σωτηρίας στα διαλυμένα δημόσια οικονομικά της Ουκρανίας, καθώς τα ταμεία της κινδυνεύουν να στερέψουν ήδη από τον επόμενο Απρίλιο. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν προβλέπει ήδη ότι τα περιουσιακά στοιχεία δεν θα συζητηθούν στις Βρυξέλλες και ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν μετατοπιστεί στα κοινά δάνεια. Πολλοί διπλωμάτες, ωστόσο, αντέτειναν ότι ο Όρμπαν κάνει λάθος και ότι τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία παραμένουν «η μόνη ρεαλιστική επιλογή».
Ο παράγοντας Βέλγιο
«Η Επιτροπή δημιούργησε ένα τέρας και τώρα το τέρας την καταβροχθίζει», είπε ένας εκ των προαναφερθέντων διπ,ωματών, αναφερόμενος στο σχέδιο για τα περιουσιακά στοιχεία. Η Γερμανία και οι σύμμαχοί της, πάντως, προειδοποιούν ότι εξακολουθεί να μην υπάρχει εναλλακτική στη στόχευση των κεφαλαίων της Euroclear.
«Αν θέλεις να κάνεις κάτι από κοινού ως Ευρωπαίοι, το δάνειο αποζημιώσεων είναι ο μόνος δρόμος», είπε τέταρτος διπλωμάτης της ΕΕ. Η λογική πίσω από το δάνειο που βασίζεται στα περιουσιακά στοιχεία είναι ότι το Κίεβο δεν θα χρειαστεί να το αποπληρώσει, εκτός αν η Μόσχα καταβάλει τις αποζημιώσεις δισεκατομμυρίων που απαιτούνται για την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων ουκρανικών πόλεων —ένα σενάριο που θεωρείται απίθανο.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ αναμένεται να πιέσει την Επιτροπή να εξετάσει το κοινό χρέος κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης, ελπίζοντας ότι και άλλοι γύρω από το τραπέζι θα υιοθετήσουν τα αιτήματά του. Οι υποστηρικτές του υποστηρίζουν ότι το μοντέλο «είναι φθηνότερο και προσφέρει μεγαλύτερη σαφήνεια», όπως είπε πέμπτος διπλωμάτης της ΕΕ. Οι επικριτές, όμως, επισημαίνουν ότι θα απαιτήσει και την πολιτική έγκριση του φιλορώσου πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος έχει επανειλημμένα απειλήσει να μπλοκάρει περαιτέρω χρηματοδοτική βοήθεια προς την Ουκρανία.
Σύμφωνα με τους τέσσερις διπλωμάτες της ΕΕ, το αδιέξοδο θα απαιτήσει από την Επιτροπή να επινοήσει μια παράκαμψη ώστε να διατηρηθεί η Ουκρανία «όρθια», επιτρέποντας ταυτόχρονα στον Όρμπαν να σώσει τα προσχήματα. Σε αντάλλαγμα για τη στήριξή του, η Επιτροπή θα μπορούσε να απαλλάξει τους Ούγγρους και Σλοβάκους φορολογούμενους από τη χρηματοδότηση της άμυνας της Ουκρανίας.
