Πολιτικά τελειωμένος ο Μπόρις – Παραιτείται λέει το BBC

Πολλά βρετανικά ΜΜΕ χρησιμοποίησαν τον όρο game over για να περιγράψουν την ανατροπή του Μπόρις Τζόνσον από την πρωθυπουργία. Μπορεί για πολλούς να ήταν έκπληξη οι μαζικές παραιτήσεις υπουργών, βουλευτών, καθώς και κυβερνητικών και κομματικών στελεχών, αλλά τα σημάδια της καταιγίδας ήταν καθαρά εδώ και αρκετό καιρό.

Μπορεί τα κορονοπάρτι στην πρωθυπουργική κατοικία εν μέσω αυστηρού lockdown να ράγισαν το γυαλί και το σεξουαλικό σκάνδαλο με πρωταγωνιστή τον Κρις Πίντσερ να προκάλεσε το πρόσφατο τσουνάμι παραιτήσεων, αλλά στη βάση της πολιτικής κρίσης δεν είναι τόσο ο Μπόρις Τζόνσον όσο η ενεργειακή-οικονομική κρίση που αρχίζει να κλυδωνίζει τη βρετανική κοινωνία. Πάντως νωρίτερα εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ δήλωσε ότι ο Μπόρις Τζόνσον πρόκειται να κάνει διάγγελμα προς τους πολίτες σήμερα. Το BBC και άλλα έγκριτα διεθνή ΜΜΕ προαναγγέλουν παραίτηση Τζόνσον ακόμα και σήμερα.

Προχθές Τρίτη, οι παραιτήσεις δύο πρωτοκλασάτων υπουργών προκάλεσαν τη χιονοστιβάδα παραιτήσεων, αλλά το κλίμα είχε φανεί καθαρά πριν ένα περίπου μήνα, όταν ο Βρετανός πρωθυπουργός βρέθηκε αντιμέτωπος με πρόταση μομφής από βουλευτές του κόμματός του. Μπορεί στην ψηφοφορία της 6ης Ιουνίου να κέρδισε τη μάχη, αλλά το γεγονός ότι το 41% της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Συντηρητικών ψήφισε εναντίον του πρωθυπουργού ήταν ξεκάθαρη ένδειξη ότι είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τον Μπόρις Τζόνσον.

Αυτό σημαίνει ότι πολιτικά το game over αντανακλά την πραγματικότητα. Κανείς δεν έχει αμφιβολία ότι εάν γινόταν τώρα ψηφοφορία, ο Μπόρις Τζόνσον θα την έχανε. Ακόμα και σημαντικοί υπουργοί που τον υποστηρίζουν, δεν το κάνουν επειδή πιστεύαν πως θα επιβιώσει, αλλά για να έχουν την υποστήριξη της ομάδας του στη μάχη για την ανάδειξη του νέου αρχηγού των Συντηρητικών και νέου πρωθυπουργού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας.

Διλλήματα

Ο λόγος που δεν είχε ήδη συμβεί η ανατροπή είναι ότι σύμφωνα με τον κομματικό κανονισμό δεν μπορεί να κατατεθεί νέα πρόταση μομφής ένα μήνα μετά την προηγούμενη. Το κλίμα όμως είναι εξαιρετικά βαρύ και πολλοί όχι αδικαιολόγητα θεωρούν ότι εάν ο Μπόρις Τζόνσον επιμείνει στην  αρχική απόφασή του να μην παραιτηθεί, μπορεί να συμπαρασύρει στην πτώση και την κυβέρνηση και το Συντηρητικό Κόμμα. Ωστόσο μετά την ανακοίνωση εκπροσώπου της Ντάουνινγκ Στριτ και την προαναγγελία του BBC περί παραίτησης, οι εξελίξεις προσλαμβάνουν άλλη τροπή. Ο Μπόρις Τζόνσον μέχρι πριν λίγες ώρες δήλωνε προς τους υπουργούς και βουλευτές που του συστήνουν να παραιτηθεί ότι εάν το έκανε η Βρετανία θα διολίσθαινε σε πολιτική αστάθεια και ενδεχομένως σε χαοτικές καταστάσεις, λόγω της ενεργειακής-οικονομικής κρίσης.

Σε μία προσπάθεια, μάλιστα, να δείξει ότι ήταν  αποφασισμένος να παραμείνει στην πρωθυπουργία απέπεμψε τον υπουργό Προεδρίας Μάικλ Γκόουβ, ο οποίος του ζήτησε δημοσίως να παραιτηθεί. Παράλληλα δε προετοίμαζε την Τρίτη να ανακοινώσει το νέο οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης, το οποίο προέβλεπε σημαντικές φοροαπαλλαγές, προφανώς για να κερδίσει κάποια δημοφιλία, ώστε να έδινε πιο ενισχυμένος την εσωκομματική μάχη.

Αμφίβολο όμως αν θα κατάφερνε  αφού ολοένα και περισσότερο απογυμνώνονταν πολιτικά. Οι εσωκομματικοί αντίπαλοί του ουσιαστικά του είχαν  θέσει το δίλημμα: «ή θα φύγεις εσύ ή θα φύγουμε εμείς». Κι αυτό κάνουν.

Ακόμα, όμως, κι αν ο Μπόρις Τζόνσον είχε ένα ακόμα βέλος στη φαρέτρα του: να προκηρύξει βουλευτικές εκλογές, παρ’ ότι η ανατροπή πρωθυπουργού στη Βρετανία δεν σημαίνει καθόλου ότι προκηρύσσονται εκλογές. Τελευταίο παράδειγμα είναι η παραίτηση της Τερέζας Μέι, η οποία, μάλιστα, πριν ένα εξάμηνο πριν υποχρεωθεί σε παραίτηση, είχε κι αυτή κερδίσει την ψηφοφορία σε πρόταση μομφής που είχαν καταθέσει βουλευτές του κόμματός της.

Ο Τζόνσον

Με το κλίμα που επικρατεί στη Βρετανία, ακόμα και εάν στηθούν βουλευτικές κάλπες είναι αμφίβολο εάν θα κερδίσουν οι Συντηρητικοί. Υπενθυμίζουμε ότι για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια βρίσκονται σε εξέλιξη μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις και εν γένει μία κοινωνική αναταραχή, η οποία όλα δείχνουν πως θα κλιμακωθεί. Η προκήρυξη εκλογών από τον πρωθυπουργό, όταν η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος και μάλλον σύσσωμη η κυβέρνηση δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο, θεωρείται ακραία κίνηση, αλλά δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Αυτό, όμως, που μπορεί να συμβεί είναι να αρνηθεί την προκήρυξη η βασίλισσα, με το επιχείρημα ότι μπορεί να προκύψει νέος πρωθυπουργός και νέα κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, λόγω της πλειοψηφίας που διαθέτει το Συντηρητικό Κόμμα.

Αυτό που έχει πάντως συμβεί στις περιπτώσεις ανατροπής πρωθυπουργού είναι ο ανατραπείς να παραμένει στη θέση του μέχρι οι Συντηρητικοί να εκλέξουν το νέο αρχηγό τους. Η διαδικασία εκλογής προβλέπει ότι πραγματοποιείται σειρά ψηφοφοριών στην Κοινοβουλευτική Ομάδα (κάθε φορά αποκλείεται ο τελευταίος) μέχρι να επιλεγούν οι δύο επικρατέστεροι. Από τους δύο αυτούς τα περίπου 160.000 μέλη του Συντηρητικού Κόμματος εκλέγουν το νέο αρχηγό, ο οποίος και αναλαμβάνει και την πρωθυπουργία.

Αν, όμως, ο Μπόρις Τζόνσον επιλέξει να μην παραμείνει πρωθυπουργός μέχρι την εκλογή του διαδόχου του, προσωρινός πρωθυπουργός μάλλον θα αναλάβει ο υπουργός Δικαιοσύνης και αναπληρωτής πρωθυπουργός Ντόμινικ Ράαμπ, εκτός κι αν θέσει υποψηφιότητα, οπότε θα επιλεγεί άλλος. Αν και προς το παρόν η εικόνα για το ποιοι θα διεκδικήσουν την αρχηγία είναι θολή, το μόνο σίγουρο είναι πως θα το τολμήσουν αρκετοί.

Διάγγελμα για παραίτηση

Πάντως λίγο νωρίτερα σήμερα εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στριτ δήλωσε ότι  Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον πρόκειται να κάνει διάγγελμα προς τους πολίτες. Το BBC, όπως και άλλα βρετανικά μέσα ενημέρωσης, μετέδωσαν πριν λίγη ώρα ότι ο Τζόνσον πρόκειται να παραιτηθεί, μετά την αποχώρηση νεοδιορισθέντων υπουργών καθώς και περισσότερων από 50 μελών της κυβέρνησης, προκαλώντας ουσιαστικά παράλυση στον κυβερνητικό μηχανισμό.

Μετά την παραίτηση οκτώ υπουργών τις δύο τελευταίες ώρες, ο Τζόνσον, απομονωμένος και ανήμπορος, αναμένεται να δεχθεί το αναπόφευκτο και να ανακοινώσει αργότερα σήμερα ότι παραιτείται, ανέφεραν δημοσιεύματα του Τύπου. «Ο Μπόρις Τζόνσον θα παραιτηθεί σήμερα από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος», σχολίασε ο πολιτικός αναλυτής του BBC Κρις Μέισον.