Πολωνία: Ο Τουσκ ζητά ενεργοποίηση του άρθρου 4 του ΝΑΤΟ-Τι προβλέπει

Το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ επιτρέπει σε κάθε μέλος της Συμμαχίας να υποβάλει ένα ζήτημα προς συζήτηση εντός του μπλοκ. Δεν πρόκειται για στρατιωτική κίνηση.

Παράλληλα ο Πολωνός πρωθυπουργός ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της νύχτας σημειώθηκαν 19 παραβιάσεις στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, τέσσερις από τις οποίες καταρρίφθηκαν. Κατέληξε λέγοντας ότι ένας μεγάλος αριθμός drone πέταξε από τη Λευκορωσία.

Τι είναι το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ

Το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ είναι ένας από τους θεμελιώδεις μηχανισμούς της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας που προβλέπει τη συλλογική διαβούλευση μεταξύ των μελών. Ορίζει ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ θα διαβουλεύονται μεταξύ τους όποτε, κατά τη γνώμη οποιουδήποτε από αυτά, η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε μέλους απειλείται.

Όταν ενεργοποιείται το Άρθρο 4, προβλέπονται τα εξής:

Διαβούλευση: Όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ συγκαλούνται για να συζητήσουν την απειλή και να αξιολογήσουν την κατάσταση συλλογικά.

Αλληλεγγύη: Δείχνει ότι το μέλος που αντιμετωπίζει την απειλή δεν είναι μόνο – έχει την υποστήριξη όλης της Συμμαχίας.

Κλιμάκωση: Μπορεί να οδηγήσει σε πολιτικά μέτρα, διπλωματικές πρωτοβουλίες ή ακόμα και στρατιωτική υποστήριξη, ανάλογα με τη φύση της απειλής.

Πότε έχει ενεργοποιηθεί στο παρελθόν

Σύμφωνα με τα αρχεία του ΝΑΤΟ, το Άρθρο 4 έχει επικαλεστεί μόνο επτά φορές από τότε που δημιουργήθηκε το ΝΑΤΟ το 1949 και τελευταία φορά το 2022, αμέσως μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Ωστόσο, ο Τουσκ λέει ότι ενώ εκτιμά όλες τις εκφράσεις αλληλεγγύης, «τα λόγια δεν αρκούν» και η Πολωνία θα ζητήσει «πολύ μεγαλύτερη» υποστήριξη από τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.

Διαφορά από το Άρθρο 5

Σημαντικό είναι να μην συγχέεται με το πιο γνωστό Άρθρο 5, το οποίο αφορά την άμυνα και ορίζει ότι επίθεση εναντίον ενός μέλους θεωρείται επίθεση εναντίον όλων. Το Άρθρο 4 είναι προηγούμενο στάδιο – αφορά τη διαβούλευση πριν φτάσουμε στο σημείο της συλλογικής άμυνας.
Το Άρθρο 4 έχει ενεργοποιηθεί αρκετές φορές στην ιστορία του ΝΑΤΟ, συνήθως από μέλη που αντιμετώπιζαν περιφερειακές απειλές ή ασταθείς καταστάσεις στα σύνορά τους.

ΕΕ για εισβολή ρωσικών drones στην Πολωνία: Η πλέον σοβαρή παραβίαση ευρωπαϊκού εναέριου χώρου

Την «πλέον σοβαρή παραβίαση του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου από τη Ρωσία από την έναρξη του πολέμου», κατήγγειλε η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάγια Κάλας κατηγορώντας τη Μόσχα για «εσκεμμένη ενέργεια». Χαρακτήρισε μάλιστα σαφές ότι «ο πόλεμος της Ρωσίας κλιμακώνεται αντί να τελειώνει».

Εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ότι στην προγραμματισμένη συνεδρίαση της Συμμαχίας οι εξελίξεις θα εξεταστούν «διεξοδικά και ψύχραιμα», μετά την κατάρριψη από την Πολωνία ρωσικών drones που εισήλθαν στον εναέριο χώρο της στη διάρκεια ρωσικής επίθεσης στην δυτική Ουκρανία.

Πηγές του NATO περιγράφουν συντονισμένη «απάντηση» στις αλλεπάλληλες παραβιάσεις του εναέριου χώρου της Πολωνίας. Συμμετείχαν πολωνικά μαχητικά F-16, ολλανδικά μαχητικά F-35, ιταλικά αεροσκάφη επιτήρησης Awacs και αεροσκάφη εφοδιασμού Mrtt του ΝΑΤΟ.

Ήταν η πρώτη φορά που ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη καταρρίφθηκαν πάνω από έδαφος κράτους – μέλους του ΝΑΤΟ, επισημαίνει ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ, μιλώντας νωρίτερα για εισβολή «τεράστιου αριθμού» ρωσικών drones.

«Πιθανότατα έχουμε να κάνουμε με μια μεγάλης κλίμακας πρόκληση», δήλωσε ο Τουσκ στην πολωνική τηλεόραση, μόλις ολοκληρώθηκε η έκτακτη συνεδρίαση του Εθνικής Ασφαλείας την οποία συγκάλεσε το πρωί. Ο Τουσκ δήλωσε ότι βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ και τους συμμάχους της Πολωνίας.

Για πρωτοφανή στιγμή στην ιστορία του ΝΑΤΟ, προειδοποιεί ο Πολωνός πρόεδρος Κάρολ Ναβρότσκι, επισημαίνοντας: «Η ασφάλεια της πατρίδας μας είναι η ύψιστη προτεραιότητά μας». «Δεν θα κάνουμε συμβιβασμούς στην ασφάλεια των συμμάχων μας» έγραψε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε ανάρτηση στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. Εικόνες από καταστροφές σε κατοικημένη περιοχή της ανατολικής Πολωνίας, μετέδωσε ο ιδιωτικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός Polsat News.

Στις 05:40 π.μ. τοπική ώρα βρέθηκαν συντρίμμια drone που καταρρίφθηκε στο χωριό Czosnowka της ανατολικής Πολωνίας. Ήδη, οι κάτοικοι είχαν ενημερωθεί ότι πρέπει να μην κυκλοφορούν, ενώ τέσσερα αεροδρόμια έκλεισαν προσωρινά, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς αερολιμένα Chopin της Βαρσοβίας.

23 🇷🇺#Russia‘n attack drones were counted inside 🇵🇱#Poland‘/#NATO airspace tonight pic.twitter.com/ayFaW5sJXJ

— C4H10FO2P ☠️ (@markito0171) September 10, 2025