Οι αντιδράσεις στο διάγγελμα Πούτιν – “Παγώνει” τον Nord Stream το Βερολίνο (upd)

Οι δύο αποσχισθείσες περιοχές στη Νοτιοανατολική Ουκρανία αναγνωρίσθηκαν από τη Μόσχα ως ανεξάρτητα κράτη, έπειτα από το ιστορικό διάγγελμα Πούτιν, δημιουργώντας στην περιοχή ένα δεύτερο διπλωματικό τετελεσμένο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας. Στην πρώτη του δημόσια αντίδραση, ο Ταγίπ Ερντογάν (που είχε αποπειραθεί να παίξει τον ρόλο διαμεσολαβητή στο Ουκρανικό) χαρακτήρισε την απόφαση της Ρωσίας «απαράδεκτη», με το Βερολίνο να “παγώνει” τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2.

Προηγουμένως, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής Ζοζέπ Μπορέλ ήταν από τους πρώτους που είχε σπεύσει να υπογραμμίσει πως το ήδη συμφωνηθέν πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα τεθεί στο τραπέζι. Πάντως Ρώσος υπουργός Εξωτερικών έσπευσε να απαξιώσει το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων από την Δύση.

Ως «κατάφωρη παραβίαση του δικαίου, της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και της Συμφωνίας του Μινσκ» χαρακτήρισε την αναγνώριση των αποσχισθεισών περιοχών στην Ουκρανία και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Η ΕΕ και οι εταίροι της θα αντιδράσουν με ενότητα, σταθερότητα και αποφασιστικότητα σε αλληλεγγύη με την Ουκρανία». Στο ίδιο μήκος τόνου και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβάλει κυρώσεις σε βάρος ρωσικών νομικών και φυσικών προσώπων, που θα είναι «αναλογικές», μετά το διάγγελμα Πούτιν για την Ανατολική Ουκρανία, διεμήνυσε η γαλλική προεδρία. «Ο κατάλογος βρίσκεται υπό κατάρτιση, θα βάλουμε στο στόχαστρο έναν ορισμένο αριθμό δραστηριοτήτων στο Ντονμπάς που συνδέονται άμεσα με τα ρωσικά συμφέροντα και θα προσαρμοστούμε στις εξελίξεις της επικαιρότητας», ανακοίνωσε το Παρίσι, διευκρινίζοντας ότι οι κυρώσεις των Βρυξελλών θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από σήμερα.

“Stop” στον Nord Stream

Σε ανακοίνωση του το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει: «Η αναγνώριση από τη Ρωσία της παράνομης και μονομερούς ανακήρυξης “ανεξαρτησίας” των αποσχιστικών εδαφών του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ της Ουκρανίας αποτελεί κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών αρχών του Διεθνούς Δικαίου, της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και της Συμφωνίας του Μινσκ. Έχουμε τονίσει επανειλημμένα ότι η Ελλάδα τάσσεται υπέρ του σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας όλων των κρατών και καταδικάζει κάθε απόφαση που αντιβαίνει τις θεμελιώδεις αυτές αρχές του Διεθνούς Δικαίου». Σε ανάλογο κλίμα και το τουρκικό ΥΠΕΞ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος επικοινώνησε αμέσως μετά το διάγγελμα με τον ουκρανό ομόλογό του. Η τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ των δύο ηγετών είχε διάρκεια περίπου 35 λεπτών. «Συζητήσαμε τις εξελίξεις των τελευταίων ωρών με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών», έγραψε ο Ζελένσκι σε ανάρτησή του στο Twitter, λίγο πριν την έναρξη της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας και Άμυνας της Ουκρανίας. Είναι τέτοια η κατάσταση, που οι Αμερικανοί πρότειναν στον Ζελένσκι να εγκαταλείψει το Κίεβο!

Πάντως, στο διάγγελμα του ο Ουκρανός πρόεδρος ζήτησε σήμερα τον «άμεσο τερματισμό» του ρωσογερμανικού αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, (κάτι που πλέον αποδέχεται ο Γερμανός καγκελάριος, σύμφωνα με νεότερες δηλώσεις του) ενώ δήλωσε πως εξετάζει την διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με την Μόσχα. Να σημειωθεί πως ο Ζελένσκι εκτίμησε πως δεν πηγαίνουμε σε «ευρεία σύρραξη», αν και δήλωσε έτοιμος να επιβάλει στρατιωτικό νόμο, αν χρειαστεί.

Scholz says Nord Stream 2 will not be certified.

— Thomas Escritt (@tomescritt) February 22, 2022

Τι λένε Κίνα και Ιράν

Την ανησυχία του Πεκίνου για την «επιδείνωση» της κατάστασης στην Ουκρανία εξέφρασε ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Γουάνγκ Γι, σε έκτακτη τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Αμερικανό ομόλογο του. «Οι θεμιτές ανησυχίες για την ασφάλεια οποιασδήποτε χώρας θα πρέπει να γίνονται σεβαστές» ανέφερε ο Κινέζος ΥΠΕΞ στον κ. Μπλίνκεν, ζητώντας από όλες τις πλευρές «να δείξουν αυτοσυγκράτηση». Το Πεκίνο, παρά τις άριστες σχέσεις του με την Μόσχα, κρατά ισορροπημένη στάση και λόγω των ανοιχτών ζητημάτων που έχει στο εσωτερικό του (Ουιγούροι, Θιβέτ κτλ).

«Αυτοσυγκράτηση» και από τις δύο πλευρές ζήτησε και η Τεχεράνη, με ανακοίνωση του εκπροσώπου του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Σαΐντ Χατιμπζαντέχ: «Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν καλεί όλες τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να επιδεινώσει τις εντάσεις», αν και απέδωσε την ευθύνη για την κλιμάκωση στις «προκλητικές κινήσεις» του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ.

Πάντως, η Συρία (στενός σύμμαχος Ρωσίας και Ιράν) δήλωσε πως υποστηρίζει την ρωσική απόφαση στην αναγνώριση των αποσχισθείσων περιοχών της Ανατολικής Ουκρανίας, σύμφωνα με δηλώσεις του Σύριου υπουργού Εξωτερικών. «Η Συρία υποστηρίζει την απόφαση του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να αναγνωρίσει τις δημοκρατίες του Λουχάνσκ και του Ντονέτσκ και θα συνεργαστεί μαζί τους… Αυτό που κάνει η Δύση εναντίον της Ρωσίας είναι παρόμοιο με αυτό που έκανε εναντίον της Συρίας κατά τη διάρκεια του τρομοκρατικού πολέμου» ανέφερε η Δαμασκός.

Οι πρώτες κυρώσεις 

Ο Λευκός Οίκος γνωστοποίησε ότι ο Μπάιντεν υπέγραψε ένα εκτελεστικό διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο απαγορεύει τις νέες επενδύσεις, το εμπόριο και τη χρηματοδότηση από τις ΗΠΑ προς, από ή στις αποσχισθείσες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας. Η εκπρόσωπος τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι ξεκαθάρισε ότι αυτό το Εκτελεστικό Διάταγμα παρέχει επίσης την εξουσία για την επιβολή κυρώσεων σε οποιοδήποτε άτομο αποφασιστεί να δραστηριοποιηθεί σε αυτές τις περιοχές.

«Για να είμαστε σαφείς: αυτά τα μέτρα είναι ξεχωριστά και θα ήταν επιπρόσθετα των γρήγορων και αυστηρών οικονομικών μέτρων που προετοιμάσαμε σε συντονισμό με τους Συμμάχους και τους εταίρους σε περίπτωση που η Ρωσία εισβάλει περαιτέρω στην Ουκρανία. Συνεχίζουμε τις στενές διαβουλεύσεις με τους Συμμάχους και τους εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, για τα επόμενα βήματα και για τη συνεχιζόμενη κλιμάκωση της Ρωσίας κατά μήκος των συνόρων με την Ουκρανία» πρόσθεσε.

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ κατηγόρησε τη Μόσχα ότι δημιουργεί πρόσχημα για μια νέα εισβολή στο ουκρανικό έδαφος. «Η Μόσχα εξακολουθεί να τροφοδοτεί τη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία παρέχοντας οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη στους αυτονομιστές. Προσπαθεί επίσης να δημιουργήσει πρόσχημα για να εισβάλει ξανά στην Ουκρανία», δήλωσε.

Ο βρετανός πρωθυπουργός έδωσε συνέντευξη Τύπου, στην οποία χαρακτήρισε τις καταιγιστικές εξελίξεις ως «κακό οιωνό» για την κατάσταση στην Ουκρανία. Η υπουργός Εξωτερικών του Λιζ Τρας είπε ότι «δεν θα επιτρέψουμε να μείνει ατιμώρητη η παραβίαση των διεθνών δεσμεύσεων από την Ρωσία».

Το Παρίσι για το διάγγελμα Πούτιν

Η γαλλική προεδρία χαρακτήρισε ως «ιδεολογική παρεκτροπή» την απόφαση Πούτιν. «Έκανε την ξεκάθαρη επιλογή να αθετήσει τις δεσμεύσεις του και δεν τήρησε τον λόγο που έδωσε στον Γάλλο πρόεδρο», ανέφερε το Ελιζέ. Ο Γερμανός καγκελάριος επικοινώνησε με τον Ρώσο πρόεδρο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνομιλία αυτή πραγματοποιήθηκε σε «ιδιαίτερα βαρύ κλίμα», με τον Σολτς να καταδικάζει τα σχέδια Πούτιν και να ξεκαθαρίζει ότι «αναγνώριση αυτών των περιοχών θα σημαίνει και μονομερή παραβίαση της Συμφωνίας του Μινσκ με ευθύνη που θα ανήκει αποκλειστικά στη Ρωσία».

Μέσω ξεχωριστής ανακοίνωσης του εκπροσώπου του Γερμανού καγκελαρίου έγινε γνωστό ότι οι ηγέτες των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Γερμανίας συμφώνησαν πως πρέπει να απαντήσουν στην απόφαση της Ρωσίας. Απέφυγε, όμως, να διευκρινίσει τι είδους κυρώσεις σκοπεύει να επιβάλει η Δύση. Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ επίσης καταδίκασε την αναγνώριση από τη Μόσχα των “Ανατολικών Δημοκρατιών” του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και κάλεσε τη Ρωσία «να ανακαλέσει την απόφασή της και να επιστρέψει στον δρόμο της διπλωματικής και πολιτικής διευθέτησης των διενέξεων», προειδοποιώντας ότι η Γερμανία και οι εταίροι «θα αντιδράσουμε σε αυτήν την παραβίαση του διεθνούς δικαίου».

Την ίδια ώρα, μέσω επιστολής στον ΟΗΕ, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία και η Αλβανία ζήτησαν να συγκληθεί εκτάκτως το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού. Εκτός από τις δηλώσεις, υπήρξε και η εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου. Πάνω από τα 95 δολάρια/βαρέλι (+2,81%) βρίσκεται η τιμή του βαρελιού για το μπρεντ, ενώ στα 93,5 δολάρια το βαρέλι (+2,68) έφτασε το αμερικανικό αργό.

Τελείως διαφορετικό είναι το κλίμα που επικρατεί στις αποσχισθείσες περιοχές. Εικόνες από αυτές δείχνουν πυροτεχνήματα να φωτίζουν τον ουρανό πάνω από το Ντονέτσκ, εκατοντάδες κόσμου έκανε τη νύχτα μέρα, πανηγυρίζοντας με ρωσικές σημαίες.