Πως η ουκρανική κρίση οδηγεί στα άκρα τις σχέσεις Ρωσίας-Τσεχίας

Το 2014 εκρήξεις σε αποθήκες πυρομαχικών συγκλόνισαν την Τσεχία. Η πρώτη σημειώθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2014 στο Vrbetice, όπου ανατινάχθηκαν 50 μετρικοί τόνοι πυρομαχικών, ενώ στις 3 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους έκρηξη 13 μετρικών τόνων πυρομαχικών σημειώθηκε στην ίδια περιοχή. Δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν ως αποτέλεσμα αυτών. Το αίτιο που προκάλεσε τις εκρήξεις δεν εντοπίστηκε ποτέ, αλλά τωρα η ουκρανική κρίση δοκιμάζει τις σχέσεις Πράγας και Μόσχα.

Σύμφωνα όμως με τσεχικό ΜΜΕ τα εν λόγω πυρομαχικά προορίζονταν για την Ουκρανία στο ανατολικό τμήμα της οποίας είχε ξεσπάσει η υβριδική σύγκρουση μεταξύ Ουκρανών και φιλορώσων –υπό την αιγίδα της Μόσχας– αυτονομιστών. Ένας Βούλγαρος έμπορος όπλων, ο Εμίλιαν Γκεμπρέφ φέρεται να είχε κλείσει την συμφωνία μεταξύ Τσεχίας και Ουκρανίας.

Η Τσεχία όμως τώρα κατηγορεί ανοιχτά την Ρωσία για τα σαμποτάζ και μάλιστα απελαύνει 18 Ρώσους διπλωματικούς από την πρεσβεία της Ρωσίας στην Πράγα, ενισχύοντας το ψυχροπολεμικό κλίμα που έχει δημιουργήσει η ρωσική απειλή κατά της Ουκρανίας. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση η Τσεχία ενημερώνει τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση για το ρωσικό σαμποτάζ και θα θέσει το θέμα και στο συμβούλιο των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών αύριο, ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών της Τσεχίας Γιαν Χάματσεκ.

Η Πράγα απέλασε 18 Ρώσους διπλωμάτες και ανακοίνωσε ότι έρευνες συνδέουν τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες με τις εκρήξεις. Οι απελάσεις και οι ισχυρισμοί της Πράγας έχουν πυροδοτήσει τη μεγαλύτερή της διαμάχη με τη Ρωσία από τέλος της κομμουνιστικής περιόδου. Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε ότι οι ισχυρισμοί της Πράγας είναι παράλογοι και πως η απάντηση της Μόσχας θα πρέπει να είναι ανάλογη. Παράλληλα, η τσεχική αστυνομία ανακοίνωσε ότι αναζητά δύο άνδρες με ρωσικά διαβατήρια με τα ονόματα Αλεξάντερ Πετρόφ και Ρουσλάν Μποσίροφ, τους οποίους θεωρεί εμπλεκόμενους με το σαμποτάζ.

Ουκρανική κρίση και πράκτορες

Τα ονόματα αυτά ήταν ψευδώνυμα που χρησιμοποίησαν δύο αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών του ρωσικού στρατού, τους οποίους Βρετανοί εισαγγελείς κατηγόρησαν για την απόπειρα δηλητηρίασης του πρώην Ρώσου μυστικού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ και της κόρης του Γιούλια, με τον νευροτοξικό παράγοντα Νόβιτσοκ στην αγγλική πόλη Σόλσμπερι το 2018.

Η αμερικανική πρεσβεία στην Πράγα ανέφερε ότι η Ουάσινγκτον «τάσσεται στο πλευρό της συμμάχου της Τσεχικής Δημοκρατίας. Εκτιμούμε τη σημαντική τους δράση να επιβάλουν τίμημα στη Ρωσία για τις επικίνδυνες ενέργειές της σε τσεχικό έδαφος». Οι τσεχικές υπηρεσίες πληροφοριών ταυτοποίησαν ως πράκτορες των υπηρεσιών κατασκοπείας της Μόσχας, 18 μέλη του προσωπικού της ρωσικής πρεσβείας στην Πράγα.

«Δεκαοκτώ υπάλληλοι της ρωσικής πρεσβείας πρέπει να εγκαταλείψουν την δημοκρατία μας εντός 48 ωρών», είπε ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών. Ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Αντρέι Μπάμπιτς δήλωσε από την πλευρά του ότι υπάρχουν «αδιάσειστα στοιχεία» που εμπλέκουν πράκτορες της GRU –υπηρεσία πληροφοριών του ρωσικού στρατού– με τις εκρήξεις το 2014. «Έχουμε λόγους να θεωρούμε ότι πράκτορες της μονάδας 29155 της GRU είναι αναμεμειγμένοι», δήλωσε ο πρωθυπουργός.