Πώς με τις πλάτες της Μοσάντ το Κατάρ χρηματοδοτούσε την Χαμάς

Τα ρεπορτάζ των New York Times (με τίτλο “Πώς εξαγοράζεις την ησυχία σου”) και του αμερικανικού CNN ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο, αλλά και παλαιότερα, επισημάναν την πολιτική του Ισραήλ να χρηματοδοτεί έμμεσα την Χαμάς. Το δε Foreign Policy είχε θίξει αυτό το ζήτημα ήδη από το 2021. Τον περασμένο Δεκέμβριο το αμερικανικό CNN από συνεντεύξεις και ρεπορτάζ του είχε πληροφορηθεί ότι ο Νετανιάχου συνέχιζε να στέλνει χρήμα στη Χαμάς, παρά τις αντιρρήσεις μελών του κόμματός του.

Το Κατάρ είναι από πλευράς του αποφασισμένο να μην σταματήσει αυτές τις πληρωμές (30 εκατ. δολάρια το μήνα). Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλαζίζ Αλ-Χουλαΐφι είπε στη Μπέκι Άντερσον του CNN στα μέσα Δεκεμβρίου, ότι η κυβέρνησή του θα συνεχίσει να καταβάλει πληρωμές στη Γάζα για να στηρίξει τον θύλακα, όπως κάνει εδώ και χρόνια. «Δεν πρόκειται να αλλάξουμε την στάση μας, που είναι υπέρ της συνεχούς βοήθειας προς τους αδελφούς και τις αδελφές μας της Παλαιστίνης. Θα συνεχίσουμε να το κάνουμε συστηματικά όπως το κάναμε πριν», είπε ο Αλ Χουλαΐφι.

Ισραηλινές πηγές σχολίασαν ότι διαδοχικές κυβερνήσεις του Ισραήλ είχαν διευκολύνει τη μεταφορά χρημάτων στη Γάζα για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά και για να ελέγχουν έμμεσα την πολιτική κατάσταση, διασπώντας στην ουσία τους Παλαιστίνιους.

Το ιστορικό με το Κατάρ

Το 2018 στάλθηκαν σχεδόν επισήμως περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια στη Γάζα σε βαλίτσες γεμάτες μετρητά – που παραδόθηκαν στην κυβέρνηση της Χαμάς στη Γάζα από διπλωμάτες του Κατάρ περνώντας μέσα από ισραηλινό έδαφος μετά από μήνες διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ.

Όπως είπε στο CNN ισραηλινός πολιτικός του κυβερνώντος κόμματος, οι πληρωμές ξεκίνησαν αφού η Παλαιστινιακή Αρχή (η παλαιστινιακή κυβέρνηση στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη που είναι πολιτικός αντίπαλος της Χαμάς), αποφάσισε να περικόψει τους μισθούς των κρατικών υπαλλήλων στη Γάζα το 2017. Τότε η Χαμάς και Παλαιστινιακή Αρχή ήταν πλέον “στα μαχαίρια”.

Η Παλαιστινιακή Αρχή αντιτάχθηκε μάλιστα στη χρηματοδότηση του Κατάρ εκείνη την εποχή, παρότι τα λεφτά θα πήγαιναν μεν σε μισθούς του δημοσίου “της Χαμάς”, αλλά θα διοχετεύονταν και στην υγεία και σε ανθρωπιστικές ανάγκες στη Γάζα. Το Ισραήλ αντιθέτως ενέκρινε τη συμφωνία σε μια συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας τον Αύγουστο του 2018, όταν ο Νετανιάχου υπηρετούσε την προηγούμενη θητεία του ως πρωθυπουργός.

Ο Νετανιάχου επικρίθηκε από τους εταίρους του στο συνασπισμό για τη συμφωνία  με το σκεφτικό “ότι ήταν πολύ ήπιος απέναντι στη Χαμάς”, καθώς η επίσημη δικαιολογία ήταν “η αποτροπή ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα”, ενώ ο Νετανάχου έβλεπε ξεκάθαρα μόνον πολιτικές σκοπιμότητες. Είπε ότι η συμφωνία έγινε «σε συνεργασία με εμπειρογνώμονες ασφαλείας για την αποκατάσταση της ηρεμίας στα ισραηλινά χωριά του νότου, αλλά και για την πρόληψη μιας ανθρωπιστικής καταστροφής στη Γάζα».

Ο Ahmad Majdalani, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στη Δυτική Όχθη, κατηγόρησε τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι αυτές ενορχήστρωσαν την πληρωμή. «Οι ΗΠΑ γνώριζαν τις πληρωμές του Κατάρ στη Χαμάς», δήλωσε στο CNN πρώην ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ο ίδιος είπε ότι το Κατάρ ήθελε να χρηματοδοτήσει την Γάζα και την Χαμάς ήδη από τον πόλεμο του 2014, αλλά τότε οι ΗΠΑ άφησαν να το χειριστούν το θέμα εν λευκώ οι Ισραηλινοί.

Γιατί να πληρώνεις αυτόν που σε σκοτώνει;

Γιατί το Ισραήλ υποστήριξε τις πληρωμές; Ισραηλινά και διεθνή μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι το σχέδιο του Νετανιάχου να συνεχίσει να επιτρέπει τη βοήθεια προς τη Γάζα απέβλεπε στο να καταστήσει τη Χαμάς αποτελεσματικό αντίβαρο στην Παλαιστινιακή Αρχή και να αποτρέψει την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.

Επιτελείς της Παλαιστινιακής Αρχής δήλωσαν τότε ότι όντως οι μεταφορές μετρητών ενέτειναν τον διχασμό μεταξύ των Παλαιστινίων. Όμως, ούτε όλοι οι Ισραηλινοί συμφωνούσαν με το πλάνο του Νετανιάχου. Ο υποστράτηγος Amos Gilad, πρώην ανώτερος αξιωματούχος του ισραηλινού υπουργείου Άμυνας, είπε στο CNN ότι το σχέδιο υποστηρίχθηκε από τον πρωθυπουργό, αλλά όχι από τις ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών. «Πίστευαν τότε κάποιοι ότι με αυτά τα λεφτά θα αποδυνάμωναν την ιδέα της παλαιστινιακής κυριαρχίας. Υπήρχε και μια ψευδαίσθηση ότι αν τάιζαν την Χαμάς, θα την εξημέρωναν. Όμως οι υπηρεσίες πληροφοριών διαφωνούσαν», είπε.

Ο Σλόμο Μπρομ, πρώην αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ, είπε στους New York Times ότι όντως η ισχυροποιημένη Χαμάς έμμεσα στήριξε τον Νετανιάχου να αποφύγει τις διαπραγματεύσεις για ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, αφού η διαίρεση των Παλαιστινίων του προσέφερε το επιχείρημα ότι δεν είχε εταίρο να συνομιλήσει για την ειρήνη. Έτσι απέφυγε τις πιέσεις για ειρηνευτικές συνομιλίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.

Ο πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπε ότι μετά τον πόλεμο του 2014, το Ισραήλ εκτίμησε πως θα ήταν καλύτερα να ελέγχει την Γάζα η Χαμάς, παρά να καλύψουν το κενό ισλαμιστικές ομάδες. Όπως είπε: «Είχαμε την εντύπωσή μας ότι οι Ισραηλινοί αισθάνονταν άνετα με τη διατήρηση της Χαμάς στην εξουσία σε μια αποδυναμωμένη κατάσταση», είπε ο αξιωματούχος. «Θεωρούσαν την Χαμάς ως το μη χείρον βέλτιστο, ενώ η ανταγωνιστική Παλαιστινιακή Αρχή θα κρατούσε εξάλλου την Χαμάς έξω από τη Δυτική Όχθη».

Ο Ναφτάλι Μπένετ, πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, είπε στο CNN ότι διέκοψε τις μεταφορές μετρητών όταν έγινε πρωθυπουργός το 2021. «Σταμάτησα τις βαλίτσες με τα μετρητά γιατί πιστεύω ότι ήταν φρικτό λάθος να επιτρέψουμε στη Χαμάς να έχει όλο αυτό το χρήμα και να το διοχετεύει στην αναδιάταξη εναντίον των Ισραηλινών. Γιατί να τους ταΐζουμε μετρητά για να μας σκοτώσουν;» έθεσε ο Μπένετ το ρητορικό ερώτημα. Οι πληρωμές σε μετρητά σταμάτησαν τύποις, αλλά η μεταφορά κεφαλαίων στη Γάζα συνεχίστηκε υπό την ηγεσία του Μπένετ, σύμφωνα με τους New York Times.

Ποιο ήταν το σκεπτικό

Ισραηλινός πολιτικός υποστήριξε ότι όλα αυτά είναι ανοησίες και ο Νετανιάχου δεν επεδίωκε να διατηρεί «μια αδύναμη Χαμάς στην εξουσία, αλλά απεναντίας ήθελε να την αποδυναμώσει σημαντικά. Τα χρήματα δεν ήταν για την Χαμάς πάντως, αλλά για να αποτρέπεται η ανθρωπιστική κρίση, καθώς χρηματοδοτούνταν κρίσιμες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης για την πρόληψη της εξάπλωσης ασθενειών και τη διευκόλυνση της καθημερινής ζωής», είπε.

Toν Ιούνιο του 2021, η Anchal Vohra, εξηγούσε σε άρθρο της στο Foreign Policy τον τρόπο που γινόταν αυτό. Έγραφε ότι «ξεκινώντας το 2018, ο απεσταλμένος του Κατάρ ταξίδευε με εκατομμύρια δολάρια συσκευασμένα, τακτοποιημένα σε βαλίτσες Louis Vuitton από τη Ντόχα στο αεροδρόμιο Ben Gurion στο Τελ Αβίβ και συνοδευόμενος στη Λωρίδα της Γάζας από τη Μοσάντ, την υπηρεσία πληροφοριών του Ισραήλ.

Ο Yossi Cohen, πρώην αρχηγός της Μοσάντ, επισκέφθηκε μάλιστα το Κατάρ για να διευκρινίσει τις λεπτομέρειες της συμφωνίας και ενθάρρυνε τους Καταρανούς να συνεχίσουν να έρχονται τα δολάρια. Με τα μετρητά αγόρασαν καύσιμα για το μοναδικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής της πολιορκημένης λωρίδας, χρηματοδότησαν έργα υποδομής και παρείχαν μηνιαίο επίδομα 100 δολαρίων σε χιλιάδες φτωχές παλαιστινιακές οικογένειες. Το σκεφτικό ήταν πως με τα μετρητά του Κατάρ θα κρατούσαν τη Χαμάς ήσυχη», έγραφε το Foreign Policy.