Πώς ο ΟΗΕ χάρισε το μεταναστευτικό στον Ερντογάν

Για όσους θυμούνται το σύμφωνο του ΟΗΕ του 2018, θα θυμούνται και τις επιφυλάξεις πολλών μελών κρατών απέναντι στον σχεδιασμό, τις επιδιώξεις αλλά και την ικανότητα του σχεδίου να αποτυπώσει εξαρχής ένα πλάνο. Σκοπός ήταν να μπορέσει να αντιμετωπίσει το πραγματικό μέγεθος ενός τεράστιου προβλήματος που δεν λύνεται με τις “καλές προθέσεις” των εκπροσώπων της Ύπατης Αρμοστείας.

Τον Σεπτέμβρη του 2018, πριν ακόμα εγκριθεί το Παγκόσμιο Σύμφωνο του ΟΗΕ για την Ασφαλή, Ομαλή και Τακτική Μετανάστευση από τη Διακυβερνητική Διάσκεψη στο Μαρακές, ο ΟΗΕ κάνει το εξής: αλλάζει αιφνιδιαστικά όχι μόνο την τράπουλα αλλά και το τραπέζι, με μια κυριολεκτικά πρωτοφανή κίνηση που ελάχιστοι πρόσεξαν και ακόμα λιγότεροι έδωσαν την απαιτούμενη προσοχή.

Με αφετηρία τα μέσα Σεπτεμβρίου του 2018, ο διεθνής οργανισμός εκχωρεί στις αρμόδιες τουρκικές αρχές την ευθύνη του διαχωρισμού των λαθρομεταναστών από τους πρόσφυγες. Ταυτόχρονα, καθορίζει ανάλογα με την αποτίμηση της κατάστασης του κάθε εισερχόμενου στη χώρα, όχι μόνον τον τόπο της προσωρινής του μεταφοράς αλλά και τη χώρα τελικού προορισμού του.

Η απόφαση δεν λαμβάνεται τυχαία καθώς έχει ένα αμφιλεγόμενο ιστορικό παρελθόν με αρχή τον Ιούλιο του 2017. Τότε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) εγκαινιάζει τη συνεργασία της με τη Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης Μεταναστών της Τουρκίας (DGMM). Σκοπός είναι η συντονισμένη δράση στον τομέα καταγραφής και απογραφής των αλλοδαπών που εισέρχονται στην τουρκική επικράτεια με προέλευση τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και τη Βόρειο Αφρική.

Η σχετική απόφαση του 2017 της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αναφέρει πως ο βασικός σκοπός έγκειται στη στενή συνεργασία της υπηρεσίας προσφύγων με τις αρμόδιες τουρκικές αρχές, δηλαδή τη Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης Μεταναστών της Τουρκίας (DGMM). Στόχος είναι να αντιπαραβάλλονται τα συλλεγόμενα στοιχεία και δεδομένα για περαιτέρω επεξεργασία σε μία προσπάθεια να επιτευχθεί μία ολοκληρωμένη και απλοποιημένη διαδικασία καταχώρησης και απογραφής (UNHCR-The UN Refugee Agency, Anouncement, Registration, Turkey, July, 2017).

Μεθοδολογία καταγραφής και απογραφής

Η απόφαση αυτή αναγνωρίζει πως επί σειράν ετών το ζήτημα της διαχείρισης μεταναστών και προσφύγων αποτελεί αποκλειστικά αρμοδιότητα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Παρ’ όλα αυτά επιχειρείται με αφετηρία τον Ιούλιο του 2017 να υλοποιηθεί σε πειραματικό στάδιο μία μορφή στενής συνεργασίας με τις αρμόδιες τουρκικές αρχές. Σκοπός είναι να προκύψει μία ασφαλής και απλή μεθοδολογία καταγραφής και απογραφής των ανθρώπων που υποβάλλουν αιτήματα χορήγησης ασύλου, χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και χρονοβόρες διαδικασίες.

Παράλληλα, αυτή η πρακτική συνεργασία προβλέπεται να διευκολύνει τα πρόσωπα που υποβάλλουν αιτήματα ασύλου, ώστε να ολοκληρώνουν αυθημερόν τη σχετική διαδικασία. Με τον τρόπο αυτό θα ειδοποιούνται άμεσα οι αρμόδιες αρχές της χώρας στην οποία δηλώνουν ότι επιθυμούν να μετεγκατασταθούν.

Όμως, και μάλλον εντελώς αιφνιδιαστικά, στις 10 Σεπτεμβρίου του 2018, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) προχωρεί σε νέα απόφαση. Σύμφωνα με αυτή δηλώνει πως αποσύρεται από τη διαδικασία καταγραφής και απογραφής μεταβιβάζοντας εξ ολοκλήρου την ευθύνη στις αρμόδιες τουρκικές αρχές, δηλαδή τη Γενική Διεύθυνση Διαχείρισης Μεταναστών (UNHCR-The UN Refugee Agency, Resolution, UNITED NATIONS HIGH COMMISSIONER FOR REFUGEES (UNHCR) WILL END REGISTRATION PROCESS IN TURKEY ON 10 SEPTEMBER 2018).

Την επομένη με ένα σύντομο σχόλιό της, η γνωστή τουρκική φιλοκυβερνητική εφημερίδα”Daily Sabah” ενημερώνει πως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) εκχωρεί την ευθύνη καταγραφής και απογραφής στις αρμόδιες τουρκικές αρχές. Οι τελευταίες λειτουργούν υπό τον έλεγχο της Γενικής Διεύθυνσης Διαχείρισης Μεταναστών (DGMM), η οποία από τούδε και στο εξής καθίσταται υπεύθυνη για την εφαρμογή όλων των διαδικασιών του τομέα ευθύνης της.